Moet de raad nog insprekers toelaten?
Wat is de waarde van inspreken in de raadscommissie? Harry Weijers, inspreker namens chalethouders op De Driehoek, heeft er een zuur gevoel aan overgehouden. “Ik heb veel waardering zoals het inspreken op 3 september mogelijk was. Dat had een vrijwel unanieme inlevende reactie van de raadsleden tot gevolg. Menigeen sprak daar toen in termen als: "Hadden we maar een ander stukje grond voor deze gedupeerden op het eiland.
Toen wij met een zelf gevonden plek op het eiland op de proppen kwamen (zie het artikel van dinsdag) hadden we dan ook hoge verwachtingen over het te vinden draagvlak binnen de gemeenteraad. GL, VVD en CDA (7 zetels) vroegen in een brief aan b en w de mogelijkheid immers voor herplaatsen van onze chalets te overwegen en toestemming te vragen er een raadsbesluit van te maken.
Krokodillentranen
Groot was de teleurstelling dat er vervolgens maar twee raadsleden (van GL en PvdA) serieus wilden nadenken over een tijdelijke constructie met zo weinig mogelijk precedentwerking. Het contrast tussen het getoonde meeleven van 3 september en het uiteindelijk écht willen gaan voor een oplossing is onbegrijpelijk groot. Dat er geen reactie meer kwam van VVD en CDA, en ook mogelijk anderen met aanvankelijke dus krokodillentranen, is verwonderlijk en leerzaam hoe zoiets dus politiek gaat...”
Waarom nog insprekers?
Ook teleurstellend voor raadslid Rikus Kieft (GroenLinks). Hij riep andere fracties op mee te denken over een voorstel tot verplaatsing, maar steun kreeg hij alleen van de PvdA. Naar aanleiding van dit voorbeeld werpt hij de vraag op: “Waarom laat de raad nog insprekers toe?” “Om de raad te confronteren met situaties en die op te lossen. Maar als de raad daar vervolgens niets mee doet, moeten we daar dan nog wel verder mee gaan? Wek niet de suggestie dat inspreken mogelijk ergens toe kan leiden. Doe het dan niet!”
De mogelijkheid van inspreken bestaat al sinds mensenheugenis. Spreekrecht van burgers staat in de modelverordening van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). "Het geven van spreekrecht aan burgers is een manier om burgers meer te betrekken bij de besluitvorming van de raad."
Alleen inspreken weinig succesvol. Wees er op tijd bij
Dit jaar 35 insprekers
Dit jaar waren er tot dusver 35 insprekers op uiteenlopende onderwerpen die de raad op de agenda had staan. Met als uitschieter het Parkeer- en verkeerscirculatieplan. Twee keer werd gebruik gemaakt van de publieksrondvraag, waarbij kan worden ingesproken over een onderwerp dat niet op de agenda staat. Corona, waardoor niet alle vergaderingen live zijn gehouden, heeft wellicht een “dempend” effect gehad. Ter vergelijking: in 2019 waren er 35 insprekers op agendapunten en werd negen keer gebruik gemaakt van de publieksrondvraag.
Het idee is dat op het moment dat de commissie vergadert er nog ruimte is voor meningsvorming. Insprekers krijgen vijf minuten het woord, en kunnen daarna eventuele vragen vanuit de commissie beantwoorden. Daarna kan de commissie vragen stellen aan het college, eventueel met elkaar in debat en zo mogelijk amendementen indienen.
Effect?
In hoeverre heeft inspreken effect? Het is maar wie je het vraagt. Over parkeren op de ijsbaan is veel ingesproken. Maar het leidde niet tot een ander standpunt van de raad. Intensief is door deskundigen uit het onderwijs in de raadscommissie gepleit om het Onderwijscentrum Texel vast te bouwen aan de OSG. Vergeefs, de raad bepaalde dat het een losstaand gebouw moest worden. Om vervolgens niet aan de bel te trekken nu de scholen door een “brug” met elkaar worden verbonden.
De Jonge Bestuurders Texel hebben van hun ingesproken ideeën om meer woningen te creëren, naar eigen zeggen, niets meer terug gezien. Vorige week lieten vier insprekers (drie contra en één pro) hun licht schijnen over de zonneweide aan de Pelikaanweg. Woensdag 21 oktober, als de raad zal besluiten over de verklaring van geen bedenkingen, zal blijken welke insprekers aan het langste eind trekken. Waarbij het zeer de vraag is of het eerder ingenomen meerderheidsstandpunt van de raad (negatief) nog zal veranderen.
Soms wel?
Er zijn altijd uitzonderingen op de regel. Zoals Gerard Zoetelief. Zijn inspreekbeurt waarin hij zijn klacht over de jarenlange duur en het uiteindelijk negatieve advies van het college op zijn principeverzoek over de verplaatsing van bedden naar het Mienterglop, vond wél gehoor bij de raad. Die vertaalde dit in een plan voor verplaatsing van de stolp.
Een aandoenlijk verhaal, maar ook de macht van het getal blijkt soms te werken. Naar aanleiding van een noodkreet van de bouwsector eind 2011 (kracht bijgezet door een protest van 170 bouwvakkers, installateurs, etc. in de raadszaal) werkte de raad in 2012 mee aan het dringende verzoek om recreatiewoningen groter te mogen bouwen.
Niet nalaten
Michel Gregoire, spreekbuis van Texels Ondernemers Platform (TOP), is veelvuldig inspreker. Bij onderwerpen, zoals een alternatieve inning van toeristenbelasting, toeristische toekomstvisie, etc. kwam hij op voor de ondernemersbelangen. Met menigmaal voor zijn sector teleurstellend resultaat.
Gregoire: “Het is een democratisch stelsel waarop je op allerlei manieren invloed probeert te hebben. Inspreken is slechts één van die manieren. Ook al heeft het soms geen effect, of lijkt het dat niet te hebben, moet je het niet nalaten. Naarmate je feiten en omstandigheden op een goede manier voor het voetlicht kunt brengen, is mijn ervaring dat er af en toe toch wél naar je wordt geluisterd. Al heb ik wel het gevoel dat er op de grote dossiers, zoals de toeristenbelasting, niet naar ons is geluisterd. We zijn als ondernemers wel een hele grote groep belanghebbenden, waar je als politiek best rekening mee mag houden.
Wees er op tijd bij
Als ik één ding heb geleerd in de periode dat ik dit werk voor TOP doe, is dat je er op tijd bij moet zijn. Want je hebt soms geen idee dat zóveel mensen zich met jouw toekomst bemoeien. Daar heb je rekening mee te houden. Inspreken is het sluitstuk van een heel traject waarbij overleg wordt gevoerd. Als belanghebbenden probeer je je verlangens duidelijk te maken en daar draagvlak voor te vinden. Wanneer je dat alleen van inspreken in de raadscommissie laat afhangen, denk ik dat je weinig succesvol bent."
Bereikbaarheid
Gregoire: "Wil je invloed hebben, dan moet je er op tijd bij zijn. Nu wordt in de Noordkop bijvoorbeeld gesproken over de bereikbaarheid van Texel voor de komende jaren. Wij zijn onderdeel van de maritieme cluster en hebben daarin een goede vertegenwoordiging in weten te creëren. We zitten in een vroeg stadium bij de besluitvorming aan tafel en hebben daardoor een veel grotere en bredere invloedssfeer."
Gerard Timmerman