Bij iedere Texelaar Radio Texel aan
“Bij iedere Texelaar Radio Texel aan.” Ideaalbeeld van Aad van Gils, voorzitter van Stichting Lokale Omroep Texel (SLOT). Duizend dagen om precies te zijn, een periode waarin hij zich met hart en ziel inzet. Gedreven door de ambitie “Lokale radio van en voor Texelaars”.
Radio was tot drie jaar geleden een ver-van-mijn-bedshow voor oud-marinier, politicus en bestuurder met veel petten op Aad van Gils. Toen hij, na het overlijden van zijn voorganger Hans Eshuys, werd gevraagd als voorzitter, pakte hij de handschoen toch op. “Ik zei toen: Ik wil wel bestuurder worden, maar geen loopjongen van de radio. Ik ga zorgen dat lokale radio maken mogelijk is. Radio Texel beschikte over een mooie, moderne studio, een mobiele studio zelfs, waarmee we op locatie kunnen uitzenden, goeie techniek en bevlogen vrijwilligers. Ik wilde als nieuwkomer niet de bestaande programmering overhoop gooien.”
Van Gils ging op voortvarende wijze aan de slag, binnen de randvoorwaarden van de lokale radio. Met als uitgangspunt “lokale radio van en voor Texelaars”. “Niet eenvoudig, want je kunt het niet iedereen naar de zin maken. Wel zag ik dat er bestuurlijk en organisatorisch wat te verbeteren was. Het stoorde mij met name dat op de uren dat Radio Texel geen eigen programma’s uitzond, werd doorgeschakeld naar Radio Noord-Holland.”
“Ik dacht terug aan de tijd dat ik op de basis in Poole in Zuid-Engeland zat. Het lokale radiostation draaide ’s morgens mooie muziek en zond in de middag lokaal gerichte themaprogramma’s uit. Een goeie mengelmoes. Datzelfde format wilde ik graag bij Radio Texel. Daarvoor moest het nodige worden verbeterd. De muziek die werd gedraaid, kwam van CD’s. Daarvan hadden we er wel een stuk of 2000. Het draaien was handwerk, heel tijdrovend. Voldoende vrijwilligers is best een uitdaging. Toen de mogelijkheid zich voordeed om een muziekdatabase aan te schaffen, bleek dat we daarvoor geen geld hadden. We hebben de koppen bij elkaar gestoken en het toch kunnen kopen. Wat muziek betreft zijn we nu helemaal up to date. Muziek draaien hoeft niet meer handmatig. Daardoor hoeven we sinds twee maanden geleden niet meer door te schakelen naar Radio NH. De muziek van “Texel Non Stop” die we overdag draaien komt van onze eigen lokale zender. Elk uur brengen we landelijke nieuws en in de loop van de middag schakelen we over op Texelse themaprogramma’s. Als je nu in winkels, andere bedrijven of vakantieparken komt, hoor ik vaak Sky Radio of een ander radiostation. Qua muziek bieden wij nu hetzelfde, we hebben lokale programma’s en elk uur komt een paar keer de jingle van Radio Texel voorbij. We kiezen voor bekendheid van en voor het eiland, dat lijkt me genoeg meerwaarde voor de ondernemers om over te schakelen naar Radio Texel.
Als lokale radio aantrekkelijker wordt, gaan meer mensen luisteren. Meer aandacht genereert meer vrijwilligers, met creatieve ideeën die mooie programma’s gaan maken. We hebben nu bijvoorbeeld op zaterdag om 14:00 uur “Met Gio”, (Giovanni Coevert 12 jaar) een leuk programma voor jongeren van 12 tot 14 jaar.” Giovanni komt voort uit de eigen kweekvijver “De tweede stem”.
De ambitie gaat verder. “Met onze mobiele studio staan we bij tal van evenementen. Het zou mooi zijn als elke programmamaker altijd apparatuur bij zich heeft, bijvoorbeeld in de auto. Als hij dan iets van nieuwswaarde tegenkomt, kan hij of zij ter plekke een opname maken, die doorsturen naar de techniek, zodat het direct in de uitzending kan worden verwerkt.”
Dat is toekomstmuziek, gerealiseerd zijn al vernieuwingen in de programmering. “Elk uur zenden we landelijk nieuws uit, een lokale zender hoort natuurlijk ook lokaal nieuws te brengen. Vanaf 1 oktober hebben we elke dag van 17:00 tot 18:00 uur “Stamtafel Actueel” ofwel “’t Leste News”, met actualiteiten van Texel. Nieuwtjes, aankondigingen, hoorzittingen, sport, noem maar op. Op dinsdag heet het Stamtafel Speciaal, ook nieuwtjes, maar gesproken in Texels dialect.
We zitten niet in de rode cijfers, zolang ik er zit gaat dat ook niet gebeuren
Nieuw is ook “High Tea”, een praatprogramma door Jolanda Dobber, op woensdag om 16:00 uur. In Veteranen Café, maandagmiddag om 16:00 uur, mag een Texelse veteraan drie weken lang kiezen welke muziek wordt gedraaid. In de vierde week vertelt de betreffende veteraan over zijn of haar ervaringen tijdens missies, en andere aspecten.
Van Gils had zich voorgenomen het alleen bij bestuurswerk te houden, maar het pakte anders uit. “Ik heb gemerkt dat radio maken een leuke hobby is.” Zijn programma, elke dinsdag om 16:00 uur, heet “Toppers van Toen”. “Het gaat over artiesten die recent zijn overleden. Een tijdje geleden Vera Lynn, kort daarna Liesbeth List. Hun levensloop komt voorbij en ik draai de bijbehorende muziek. Acht weken deed ik het met hulp van een technicus, sinds deze week zit ik zelf aan de knoppen. Da’s wel even anders.” In de nieuwe programmering wordt “Toppers van Toen” op donderdag om 20:00 uur herhaald.
Goed beluisterd en een blijvertje is “Natuurwijzer”, in samenwerking met Ecomare, de Vogelwerkgroep en het NIOZ. Elke dinsdag om 18:00 uur en zondag om 12:00 uur herhaald. Dinsdag- en woensdag zijn eens in de maand de avonden waarop de raads- en commissievergaderingen worden uitgezonden. Als de politiek niet vergadert, zijn er incidenteel programma’s over actuele thema’s, bijvoorbeeld windmolens. “En anders draaien we zelf muziek. Alle stijlen komen voorbij, van pop tot klassiek, van de marinierskapel tot country. Platen zullen zich niet snel herhalen, de automatische database is zo ingesteld dat als een plaat is gedraaid, deze de eerste 84 uur niet terugkeert. Tenzij een programmaker om bepaalde reden besluit hem toch te draaien. Op vrijdag is er van 13:00 tot 16:00 uur “Flitsende 50 uur”, met platen uit de landelijke Top 50.” De zondagmorgen wordt een kerkdienst uitgezonden en is er ’s middags religieuze muziek. Sport krijgt een uur extra ruimte. “Texel A/sport” is van 15:00 tot 18:00 uur.
Deze en andere programma’s worden gemaakt door vrijwilligers, nu bijna veertig. “Voor een fatsoenlijk uur radio ben je wel drie tot vier uur bezig. Nieuwe vrijwilligers zijn van harte welkom. Programmamakers bijvoorbeeld. Die leggen we als bestuur in principe geen enkele beperking op. Mits geen grof taalgebruik mogen ze eigenlijk doen wat ze willen. We verwachten wel goeie journalistiek, zoals hoor en wederhoor. We kunnen ook technische mensen gebruiken, die het leuk vinden om met computers te werken, die verstand hebben van ICT, noem maar op. Radiotechniek is best gecompliceerd. We hebben veel techniek. Twee weken geleden moest er bijvoorbeeld een nieuwe antenne met kabel in de mast. Dat er een hele logistiek achter de radio ziet, zie je niet direct. Vrijwilligers kunnen zich aanmelden via info@radiotexel.nl.
Het besturen van de lokale radio is laveren tussen beschikbaarheid van materialen, vrijwilligers en … geld. “Radio maken is niet gratis. Als we nog geen minuut hebben uitgezonden zijn we per maand al €2.000,- kwijt aan huur, gas, water, licht, leges, omroepbijdrage, Buma Stemra, etc. De gemeente draagt verplicht per huishouden een bedrag bij aan de radio, in totaal ongeveer €7000,-. Daarnaast krijgen we elk jaar een behoorlijke subsidie. Maar 40 procent van onze inkomsten moeten we zelf verdienen. Uit huur van onze zendmast aan zendoperators, van donateurs en uit reclame. Corona heeft onze inkomsten geen goed gedaan. Onze advertentieopbrengsten zijn opgedroogd. Gelukkig is de OLON (Organisatie van Lokale Omroepen in Nederland) ons te hulp geschoten met een overbruggingskrediet. Op ons verzoek kan dat worden omgezet in een vrijwillige donatie. We gaan onze reclameactiviteiten moderniseren, adverteerders worden daarover benaderd.”
Van Gils, ook op radiogebied een man met een missie. Zoals een financieel gezonde bedrijfsvoering. “We zitten niet in de rode cijfers, zolang ik er zit gaat dat ook niet gebeuren.” Belangrijk orgaan binnen de lokale radio is het PBO (Programma Beleidsbepalend Orgaan). "Dit heeft een sturende en controlerende taak en is een klankbord voor bestuur en programmamakers. De samenstelling moet representatief zijn voor de maatschappelijke, culturele, godsdienstige en geestelijke stromingen op Texel. Ik ben blij dat we er als bestuur in zijn geslaagd om het PBO breder te trekken. Naast mensen uit de geestelijke en culturele hoek, ook Texelaars die, zoals dat heet, met hun poten in de klei staan. We hebben nu alle geledingen wel onder de paraplu. Dat houdt ons scherp."
Wat verder kijkend denkt hij na over een Waddenomroep. Op verzoek van de OLON. Niet eenvoudig. “De andere eilanden hebben geen lokale omroep. Uitzenden via onze mast kan, maar ons bereik is tot een stukje Vlieland en de Noordkop. Als we volgend jaar een DB-plus licentie krijgen, kunnen we een groter gebied bestrijken. Via zenders in NH zijn we in de auto dan tot Alkmaar en Hoorn te horen. Maar als organisatie is een Waddenomroep best een uitdaging. Denk alleen al aan de vrijwilligers die je nodig hebt.”
Ten slotte: “Is radio niet ouderwets?”, stelt hij zelf de vraag. “Nee, natuurlijk luisteren veel mensen naar Spotify, maar radio is en blijft één van de meest beluisterde kanalen op muziekgebied.”
Gerard Timmerman
