Achter de schermen
Fietsstraat
De Kloosterstraat in Loon op Zand. Het is een straat waar ik sinds 1996 jaarlijks rijd tijdens mijn kinderkampen in Brabant. Tot zover weinig bijzonders, ware het niet dat ik vorig jaar op deze straat voor het eerst aan den lijve ondervond hoe de weg was omgebouwd tot een 'fietsstraat' waarbij auto's en fietsers gezamenlijk de rijbaan delen. De maximum snelheid was teruggeschroefd naar 30 km per uur. Kortom een stuk weg dat vergelijkbaar is met wat er de komende tijd aan de Emmalaan in Den Burg wordt gerealiseerd bij de herinrichting die gisteren van start is gaan. Daar gaan fietsers en auto's straks op het weggedeelte tussen de Elemert en de Haffelderweg ook de rijbaan delen.
De herinnering aan de 'fietsstraat' in Loon op Zand kwam aan de hand van de Emmalaan van het weekend weer boven. Het ingevoerde maximum van 30 km leek daar op Kloosterstraat in ieder geval niet echt nodig; daar zorgden de fietsers die pal voor de motorkap fietsten wel voor. Die gingen niet zo hard. De eerste gedachte was om de fietsers - zoals het altijd gebruikelijk was op die weg - te passeren, maar dat ging niet meer. Rechts was de berm, links een middengeleider en vóór me de fietsers, dus er restte niets anders dan vaart te minderen. Okee, je kon met de auto wel over de middengeleider heen, maar aan de andere kant van het wegdek reden eveneens fietsers en auto's (ook in die volgorde), dus dat was bij voorbaat een kansloze missie.
Onbedoeld schoot vervolgens de gedachte "rijd door" door mijn hoofd, terwijl ik vanachter het stuur naar een paar ouderen keek die rustig peddelend op de pedalen van de omgeving genoten. De voet bleef rustig op het gaspedaal, maar tegelijkertijd ontwikkelde zich toch ook een sluimerend gevoel om meteen gas te geven op het moment dat het weer kon. Als je op weg bent van A naar B is een mooie omgeving op een of andere manier toch minder interessant en rijd je het liefst gewoon door met de auto. Kortom, ik was niet meteen dolenthousiast over deze aanpassing van de weg die uiteraard werd aangeprezen als een verbetering, maar allesbehalve als een verbetering voelde. Sterker, in de archieven van het Brabants Dagblad kwam ik van het weekend artikelen tegen dat bewoners van Loon op Zand niet blij waren met de fietsstraat en het gevoel hadden dat de weg onveiliger was geworden. Te lezen was ook dat fietsers regelmatig van de rijbaan afgingen en maar op het naastgelegen voetpad gingen rijden, omdat dat veiliger voelde...
Opmerkelijk aan het geheel is dat de gemeente aldaar ook zeker niet over één nacht ijs is gegaan. Een paar jaar geleden werd al een Fietsnotitie opgesteld om het fietsen in de gemeente breed te bekijken, maar op een of andere manier is bij de 'fietsstraat' de werkelijkheid niet geworden wat er op papier was bedacht. En iets filosofischer gesteld: het is ook niet uitgesloten dat het proces een tikkeltje te lang heeft geduurd, waardoor het beoogde einddoel uit zicht raakte. Het kostenplaatje bedroeg circa drie ton.
Nu is het appels met peren vergelijken, dus het is voorbarig om de gedeelde rijbanen die op de Emmalaan gerealiseerd worden al meteen bij voorbaat weg te zetten. Niettemin is het zaak om daar straks wel goed in de gaten te houden hoe fietsers en auto's zich op de gedeelde rijbanen tot elkaar gaan verhouden. Het zijn daar straks geen senioren die rustig op de fiets peddelen, maar schoolgaande kinderen en de één fietst soms wat losser dan de ander. Rustig rijdende volwassenen zijn in de buurt van scholen helaas soms ook een utopie, dus dat is eveneens iets om op bedacht te zijn. Het is te hopen dat de in Loon op Zand opgedane ervaringen niet maatgevend zijn en dat de werkelijkheid op de heringerichte Emmalaan uitpakt zoals die op papier is bedacht.
Jeroen van Hattum