Ben Rab: Gedreven ondernemer, sociaal en met een uitstekend zakelijk instinct
“Van jou komt niets terecht”, zei J.C. Rab ooit over zijn zoon Ben. Toch kwam hij aan het roer te staan van het familiebedrijf RAB. Ben ontpopte zich als een zeer gedreven ondernemer, met een uitstekend zakelijk instinct. Huzarenstukje was onder meer de Betoncentrale waarin Ben investeerde, die tot een zeer succesvolle poot onder het bedrijf uitgroeide.
Eigenlijk was zijn broer voorbestemd om de handel in bouwmateriaal, olie en de betonfabriek voort te zetten. Ben wilde dolgraag varen en voelde zich koopman in hart en nieren. Maar het lot beschikte anders. Toen zijn broer verongelukte besloot zijn vader dat Ben in het bedrijf zou komen. Eigenlijk tegen wil en dank, maar het kwam niet in hem op om nee te zeggen. “Je had het maar te doen.”
Op 1 juli 1952 trad hij in dienst bij zijn vader. Zijn beginjaren werkte hij in het magazijn of op de vrachtwagen. De verhouding met zijn vader bleef moeizaam en het verlangen naar zee hield aan. Op een toneeluitvoering van Udi ontmoette hij Geri Stoffer uit Alkmaar, die bij Kinderdok (de voorloper het Maartenhuis) werkte. "Die moet ik hebben." Ze hapte niet direct toe, maar hij was een doorzetter en zij schakelde om. Hij wilde graag het huis uit en ze trouwden op jonge leeftijd.
Zijn gezin en de verantwoordelijkheid die dat meebracht, deden zijn houding veranderen, de tegenzin in het werk nam af en ook het gevoel dat hij in een familiebedrijf werkte dat zijn opa (Jan Rab) had opgericht deed wat met hem. Dat gevoel omschreef hij ooit als een “besmettelijke ziekte”.
Begin jaren zestig kwam Ben aan het hoofd te staan van het bedrijf. Dat bestond toen uit drie schepen, twee mobiele loskranen, zestien wagens en ruim veertig man personeel. Hij had een vooruitziende blik, de Betoncentrale waarin hij in 1962 als één van de eerste in het land investeerde is ook nu nog een stevige pijler onder het bedrijf. Onder zijn leiding groeide het bedrijf fors, met meerdere vestigingen aan de overkant.
De jaren ’70 omschreef hij als “tropenjaren”. Om de aandelen van de familie over te nemen moest snel eigen kapitaal worden vergaard. Ben kocht een aantal bungalows en exploiteerde die samen met Geri. Van de winst die met de verkoop werd gemaakt, kon hij de aandelen overnemen en was hij voor 100 procent eigenaar. Tegen die tijd zat hij “tot zijn nek in de schulden”. Terwijl hij daar tegenaan zat te hikken kwam begin jaren tachtig de recessie. Het trok een zware wissel op hem. De verantwoordelijkheid voor de medewerkers drukte zwaar op zijn schouders en hield hem geregeld uit de slaap.
Het bracht hem tot het besef dan alleen een bedrijf op Texel een te smalle basis was. Na een eerste minder geslaagde overname in Almere en Amsterdam, was een tweede poging in Alkmaar wel succesvol. Onder zijn leiding zette de uitbreiding van het RAB-concern zich voort, onder meer met meerdere Gamma Bouwmarkten en een keukenstudio in Den Helder. Vernieuwend was ook de showroom op de plaats van de vroegere kolenloods, en van visie getuigt ook zijn aandeelhouderschap van de Gamma bouwmarkten in Nederland. Toen hij als eerste Texelaar een franchise aanging met een inkoopcombinatie van de overkant, werd hem verweten dat hij zichzelf en zijn zaak te grabbel gooide. Een opvatting die later werd gelogenstraft. “Je moet altijd nuchter en zakelijk blijven denken, al ben je nog zo’n emotioneel mens”, zei hij zelf. Zelfs zijn kritische vader kwam tot inkeer en zei ooit: "Dat heb je goed gezien jongen."
Een directeur met een sociaal hart. Hij zei daarover: "Het personeel is het kapitaal van mijn bedrijf. Daar moet je goed mee omgaan." Dat sociale had hij naar eigen zeggen van zijn moeder. Zij was een Dros (van de Volharding). "Echte socialisten." De familie van vaders kant zat politiek aan de rechterflank. De politiek bleef niet onbesproken op verjaardagen. "Het ontaardde vaak in ruzie."
Echtgenote Geri was binnen de familie de verbindende kracht. Maar ook binnen het bedrijf. "Als bij iemand een baby werd geboren, ging ik bij de ouders langs. Het bedrijf stuurde altijd een taart. Een keer vroeg ik op de man af of ze dat wel leuk vonden. Ze bleken liever een cadeautje te hebben."
Waar hij zijn hele ziel en zaligheid in het bedrijf legde, bracht zij de kinderen groot en was als vrouw op de achtergrond de verbindende kracht binnen de familie en het bedrijf. In 2017 vierden ze hun zestigjarig huwelijk.
Ben Rab had een drukke baan, werkte zestig tot tachtig uur in de week met veel stress. Autorijden was voor hem een uitlaatklep. Hij reed ooit in één nacht heen en weer naar Frankfurt. “Héérlijk!" Hij schroomde onderweg niet het gaspedaal diep in te trappen. Op het circuit van Zandvoort, waar hij zijn snelste rondje in 1.40 minuut reed, maar ook op de snelweg. Niet zonder gevolgen. Het bedrag dat hij aan bekeuringen betaalde, is indrukwekkend.
Naast zijn werk, maakte hij zich maatschappelijk verdienstelijk. Sinds 1969 was hij lid van Rotary Texel. Hij was betrokken bij de oprichting van het Tesselhuus, waarvoor hij 26 jaar in het bestuur zat, voorzitter van Recreatie Maatschappij Texel en vervulde andere functies.
Bij zijn afscheid van RAB werd hij onderscheiden met de gouden eremedaille verbonden aan de Orde van Oranje Nassau.
Ben Rab overleed donderdag 23 juli. Hij werd 87 jaar.
Foto onder: Ben Rab in 1974, bij de toen juist in gebruik genomen opslagplaats voor dieselolie, petroleum en benzine.
