Oudeschild.
Oudeschild. Foto: Ton Zegers

Eilanden vragen miljoenensteun aan Rijk

De Waddeneilanden hebben het Rijk verzocht de vijf eilanden te steunen met €38 miljoen om de gevolgen van de coronacrisis het hoofd te bieden.

Het verzoek staat in een brief die het samenwerkingsverband De Waddeneilanden eind vorige week aan staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat heeft verstuurd. De brief is een vervolg op de brandbrief die de Waddeneilanden in april al aan de staatssecretaris verstuurden. Gesteld wordt dat de economieën en gemeentelijke financiën van Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog zwaar worden getroffen door het wegblijven van toeristen als gevolg van de crisis. De vijf eilanden (met gezamenlijk zo’n 25.000 bewoners) kennen gemiddeld vijf miljoen bezoekers per jaar. Dat zal dit jaar naar verwachting de helft minder zijn dan in 2019.


De eilanden doen een beroep op de staatssecretaris om dit jaar €20 miljoen steun aan de eilanden te verlenen en vanaf 2021 nog eens €18 miljoen voor de langere termijn. Wat de genoemde €20 miljoen betreft, is €12 miljoen bedoeld om de vermindering van gemeentelijke inkomsten te compenseren. De vijf eilandgemeenten zien door de afname van toeristen onder meer de toeristenbelasting fors dalen. De rest van de gevraagde €20 miljoen voor 2020 bestaat uit €5 miljoen voor vrijstelling van heffingen aan getroffen ondernemers en €3 miljoen om de 1,5 meter samenleving op de eilanden in te richten.


De Waddeneilanden doen eveneens een beroep op het Rijk om de afwijzing van de zogeheten RegioDeal (in februari) te heroverwegen om de leefbaarheid op de eilanden op peil te houden. Bij de RegioDeal was sprake van vier thema's; het realiseren van betaalbare en beschikbare woonruimte, behoud van voorzieningen op de eilanden (zorg en onderwijs), CO2-neutraal vervoer en de ontwikkeling van de circulaire economie (gericht op hergebruik van grondstoffen). Met de RegioDeal was een aanvraag van €14 miljoen gemoeid, dat bedrag is nu opgenomen in de €18 miljoen die de eilanden voor 2021 als steun aan het Rijk vragen. Daarnaast is er sprake van €4 miljoen om investeringen in innovaties te kunnen doen. Dat moet de economie ook op weg helpen.


De verwachting van de Waddeneilanden is dat een hoop mensen de komende tijd hun baan zullen verliezen, geen alternatief werk op het eiland vinden en naar het vasteland verhuizen waardoor de leefbaarheid onder druk komt. Volgens de brief aan de staatssecretaris is er op de vijf eilanden sprake van 3400 banen die op de tocht komen te staan. Dat is met name in de horeca, het verblijfstoerisme en de detailhandel. Onderzoek van onderzoeksbureau ZKA Leisure Consultants in Den Bosch wees een paar weken geleden ook al uit dat de Waddeneilanden van alle toeristische regio's in Nederland economisch het zwaarst getroffen worden. Het bureau baseerde zich op werkgelegenheidscijfers van de Stichting LISA, een landelijk databestand met gegevens over alle vestigingen in Nederland waar betaald werk wordt verricht.


Voorzitter Ineke van Gent van het samenwerkingsverband De Waddeneilanden (en burgemeester van Schiermonnikoog) stelt in de brief dat de Waddeneilanden gewend zijn hun eigen boontjes te doppen, maar dat de crisis op het moment geen andere keuze laat dan steun te vragen. “Tegenover deze bijdragen van het Rijk staan op termijn echter ook weer inkomsten.”