"Corona alleen samen te verslaan"
Op verzoek van de redactie ging burgemeester Michiel Uitdehaag vrijdagmiddag in gesprek met hoofdredacteur Job Schepers over de coronacrisis. Een interview dat zeker niet alle vragen zal wegnemen, maar hopelijk wel meer duidelijkheid geeft.
Op de redactie kwamen al geluiden binnen over een mogelijke besmetting, dagen vóór de bevestiging. Ook dat de burgemeester op de hoogte was (van een vermoedelijk geval). Waarom werd dit niet gecommuniceerd?
Je weegt als burgemeester altijd belangen af. Mensen willen duidelijkheid, maar aan de andere kant is er behoefte aan zekerheid. Ik weet dat mensen denken dat wij al lang zaken zeker weten, maar ook wij zijn afhankelijk van de bevestiging van de GGD. Je kunt het pas naar de media bevestigen als je het zeker weet.
Uiteindelijk kwam het eerste geval uit via een brief van een buitenschoolse opvang in plaats van via de GGD, RIVM of de gemeente. Hoe kan dit? Ook de gemeenteraadsleden waren al op de hoogte van een 'mogelijke besmetting'.
Zoals je zegt, vermoedelijk. Qua communicatie had dat desalniettemin beter gekund, daar ben ik ook eerlijk in. Maar mensen moeten niet denken dat we als gemeente liegen of bewust informatie achterhouden. Zeker in deze tijd geldt: "al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel." Texel is een kleine gemeenschap en soms gaan dingen al rond waarover ik als burgemeester van alles wil zeggen, maar dat gewoon nog niet kan. Zeker in een tijd van sociale media wil je wel eens sneller zijn, maar moet je eerst feiten hebben.
De communicatie in aanloop naar eerste coronageval had beter gekund
De redactie merkte vorige week onderling op dat de gemeente reageert als er wat gebeurt in plaats van pro-actief aan het stuur te zitten. Is het niet belangrijk om zo open en eerlijk mogelijk te communiceren? Naar de redactie begrijpt is er met stakeholders als het Texels Ondernemers Platform (TOP), VVV Texel en TESO nauw contact. Zij zijn regelmatig eerder op de hoogte dan de pers. Hoe kan dit? De media informeren immers de burgers.
"Ik snap dat dit zo overkomt, maar geloof mij. Als er iets besloten wordt - en als dat definitief is - komt dat als eerste bij de media. Maar het is natuurlijk wel zo dat in het proces vooraf met partijen wordt overlegd. Daar ontkom je niet aan.
De krant krijgt de kritiek te makkelijk genoegen te nemen met antwoorden van de gemeente/ dan wel de burgemeester. Het klopt dat wij voor een groot deel afhankelijk zijn van gegevens van gemeente/GGD en RIVM. Kunt u daar uw licht over laten schijnen?
Jullie zitten bovenop het nieuws, maar ook jullie willen eerst zekerheid. Jullie horen van alles, maar wanneer ga je over tot publicatie? Wat is waar en wat is niet waar? Dat is een constante afweging. Ik weet dat jullie kritische vragen stellen en dat hoort ook zo. Het zou niet goed zijn als dat niet zo is. En als jullie je antwoorden niet krijgen, blijven jullie zoeken.
Er wordt vanuit het RIVM gesproken over drie gevallen. Iedereen weet dat dit onzin is. U weet dat, de krant weet dat. Alleen al die bevestigde personen hebben gezinnen. Snapt u dat de Texelaar antwoorden wil over het verspreidingsgebied en daadwerkelijke aantallen?
Er wordt niet volop getest. De kaart van het RIVM geeft alleen de bevestigde gevallen weer. Zij geven aan dat er waarschijnlijk meer gevallen zijn. Ook ik ben ervan overtuigd dat er hier meer gevallen zijn of zijn geweest. Van sommige gevallen zullen we het nooit of misschien jaren later weten. Het kan zo zijn dat iemand het zelf niet eens heeft geweten en dat er over een paar jaar bij een ander ziekenhuisbezoek naar voren komt dat de persoon resistentie tegen het Covid-19-virus heeft opgebouwd. Als iemand zich grieperig voelt, blijf alsjeblieft huis. Wat ik wel wil benadrukken, is dat wij ook geen melding krijgen van de GGD als er een nieuw geval is, ook al snap ik dat dat moeilijk te geloven is voor sommigen.
In de krant van vrijdag gaat u al in op de bevoegdheden van de burgemeester. Texelaars kiezen hier soms best harde woorden. "Alkmaar is de baas", "toon eens ballen" en meer van dat soort zaken. Trekt u dat zich aan?
Dat is niet leuk. Natuurlijk trek ik het me dat aan. Mensen willen duidelijkheid van de burgemeester en ze willen antwoorden. Mensen zijn bezorgd, soms bang. Ouderen, mensen in de risicogroep, ondernemers. Als het moet zal ik met mijn vuist op tafel slaan, maar ik vraag me af of daar behoefte aan is. Het overleg met de Veiligheidsregio werkt heel goed. De lijntjes zijn heel kort. Sommige zaken moet je nu eenmaal regionaal aanpakken. Het kan niet zijn dat er iets verderop andere wetten gelden dan hier. Denk daarbij bijvoorbeeld ook aan wel of geen strandhuisjes. Je moet soms één lijn trekken. (Meer over verbod op strandhuisjes op pagina 1 red.).
Maar dat is niet echt een antwoord op de vraag. De markt gaat hier gewoon door. Wat als hier honderd mensen in de polonaise gaan lopen. Moet u dan eerst met de burgemeester van Alkmaar bellen met de vraag of u in mag grijpen?
Dat is heel plat gesteld, maar ja. Zo werkt het theoretisch wel. Maar dat is één telefoontje en dat is zo geregeld. Het is trouwens hybride in dit geval. Ik had wel de markt mogen verbieden. Maar er zijn ook mensen die niet graag in de supermarkt boodschappen doen en bovendien: waarom zou je daar wel boodschappen moeten kunnen doen en niet op de markt? Het is van groot belang dat mensen zich aan de maatregelen houden en dat gebeurt heel goed.
En als Texelaars oproepen om de boot er uit te gooien?
Een virus blijft niet aan de andere kant van het Marsdiep als de boot niet vaart. Vergeet ook niet dat het eiland bovendien bevoorraad moet worden. En ik herhaal, als straks alles weer op gang komt, moet het niet zo zijn dat het virus hier nog niet geweest is en wij dan een grote klap krijgen! Dit is geen vrijbrief! We moeten er met zijn allen voor zorgen dat we afstand houden, zodat de risicogroep ook goed door deze corona-crisis komt.
Toeristen is gevraagd na te denken of dit wel het handige moment is om Texel te bezoeken. Daarnaast moet Texel de zorgvraag aankunnen, daarvoor is het belangrijk dat het niet extra druk wordt op het eiland. Als het virus voorbij is, moeten we met z'n allen weer verder. Toerist en Texelaar. De Texelaar moet zich realiseren dat een lockdown van het eiland niet de oplossing is. Bovendien kan je niet zomaar een hele gemeente afsluiten. De boot is openbaar vervoer, de treinen en bussen rijden ook nog. De bezettingsgraad is momenteel echt heel laag. En van mensen die er nu nog zitten, is een groot deel ook voor werk op het eiland.
Hoe is het gegaan op de desbetreffende zondagavond. Om 17:30 uur werd bekend dat kroegen en restaurants op 18:00 uur leeg moesten zijn. Hier duurde dat wat langer. Klopt het dat u daar toestemming voor heeft gegeven?
Ja. De eilandsituatie is heel anders dan andere gebieden. Mensen die hier niet wonen, kunnen niet even naar huis om te eten. Het was al na half zes toen het bekend werd. De winkels gaan hier om zes uur dicht. Wat gebeurt er op straat als er hordes toeristen zonder gegeten te hebben naar buiten moeten en er ook geen winkels meer open zijn? Gaan ze dan massaal naar huis met alle gevolgen van dien op de boot? Wat voor onrust ontstaat er op straat? Dat heb ik uitgelegd aan de voorzitter van de Veiligheidsregio. Ik heb dus aangegeven dat mensen die al zaten gewoon konden eten en daarna in alle rust terug konden naar hun huisje.
We gaan allemaal uit van ieders eigen verantwoordelijkheid! Maar het is op Texel bekend dat er op Texel nog stiekeme feestjes in schuurtjes zijn en mensen die toch geen afstand houden. Hoe controleert men op Texel of men zich aan de richtlijnen houdt? Met twee agenten lijkt me dat vrij onmogelijk.
Politie en BOA's zijn zichtbaarder, in supermarkten en op straat. Maar nee, we kunnen niet overal zijn. De geluiden die ik terugkrijg, zijn bemoedigend. Mensen houden zich aan de voorschriften. En dat kan ook hier. We hebben het geluk dat op Texel heel veel ruimte is. Maak daar gebruik van. Wat mensen thuis doen, kunnen wij niet altijd voorkomen. Maar als er straks een duidelijke brandhaard is van het virus en blijkt dat er een feestje is geweest met veel personen, komt dat op een eiland heel snel uit. Hoe voelen die mensen zich dan? Iedereen moet zijn gezond verstand gebruiken. Kom dus niet in grote groepen bij elkaar! We kunnen dit virus alleen samen verslaan.
Hoewel u Texel niet stil kunt leggen, had u als burgemeester wel een oproep kunnen doen aan alle campings en huisjesparken en hotels om dicht te gaan. Waarom is daar niet voor gekozen?
We hebben namens de vijf burgemeesters van de Wadden wel nadrukkelijk verzocht om zoveel mogelijk thuis te blijven. Deze week is een nieuwe noodverordening vastgesteld, waarin onder meer staat dat de campings tot 6 april dicht blijven. Ik blijf in de regio steeds aandacht vragen voor de Texelse situatie. Veel Texelse campings zijn trouwens uit zichzelf al dicht gegaan bleven.
Waarom het verschil tussen evenementen en kroegen en eetgelegenheden qua datum, 6 april versus 1 juni?
Dat heeft te maken met voorbereidingstijd. Ik hoop echt dat het normale leven al voor 1 juni weer verder gaat. Maar organisaties van evenementen maken nu al voorbereidingskosten en treffen andere voorbereidingen. Dan is het verstandig om te voorkomen dat dat voor niets is.
Wat als dit allemaal langer gaat duren, ook financieel?
We bieden op dit moment de mogelijkheid om bepaalde belastingen uit te stellen. Gelukkig hebben we die reserve. Vanuit het Rijk zijn er ook financiële steunprojecten. Als gemeente zijn er wel opties, maar daar moet dan ook de raad over besluiten. Dit raakt iedereen en we helpen waar we kunnen.
Het is uw eerste echte crisis als burgemeester. Hoe vindt u zelf dat dit gaat? Wat zou er beter kunnen?
De communicatie in aanloop naar het eerste geval had beter gekund. Ik zou dat nu anders doen. Maar soms gaan dingen zo snel - mede door sociale media - dat je wel eens achter de feiten aanloopt. Hier gaat ook wel eens wat mis. Ik hoop dat Texelaars weten dat ik er alles aan doe om het het beste voor het eiland te doen. Er wordt constant gekeken wat beter kan om te kijken hoe we hier zo goed mogelijk uitkomen. En natuurlijk hoop ik dat het niet te lang duurt, zoals iedereen.
Als persoon heb ik het zo druk gehad dat ik niet eens de tijd heb gehad om me volledig te realiseren waarin we zijn beland.
Wilt u de Texelaar nog wat meegeven?
Ik ben trots op de Texelaar. Op de mensen in de zorg in het bijzonder, die het nu ook zonder de hulp van mantelzorgers moeten doen. Ik wil iedereen succes wensen. Ouderen, hulpverleners, mensen in de zorg, ondernemers, scholieren, maar ook alleenstaande jongeren. Kijk naar elkaar om.