Leven Dorian
altijd in teken
windsurfen
Met twee Olympische titels en twee wereldtitels mag de gestopte Dorian van Rijsselberghe zich de meest succesvolle windsurfer van Nederland noemen. Een terugblik op de surfcarrière van de Texelaar die begon toen hij als klein jongetje bij Dijkmanshuizen op een surfplank stond.
Het was achteraf bekeken een kenmerkend moment begin 2002; samen met Ferry van der Vis streed de toen 13-jarige Dorian van Rijsselberghe tijdens een mountainbikewedstrijd in De Dennen om het hardst om de overwinning. De twee gaven elkaar niets toe, maar kwamen wel hand in hand samen over de finish.
Het kenmerkende: tijdens de wedstrijd was het ieder voor zich, maar uiteindelijk gunden de twee elkaar het succes en gaven ze elkaar daarvoor ook de ruimte. Het was een houding die regelmatig zou opduiken in de surfcarrière van tweevoudig Olympisch kampioen Dorian van Rijsselberghe die halverwege de jaren negentig begon toen hij als 8-jarig jongetje zijn eerst wedstrijd surfte. Afgelopen zondag kwam er, na het wereldkampioenschap in Australië, een einde aan die carrière. Dorian besloot na het zilver (en het mislopen van de Olympische Spelen in Tokio) direct te stoppen met wedstrijdvaren.
Schaduw
Het grote publiek leerde de Texelaar vooral kennen toen hij eind 2011 voor het eerst wereldkampioen windsurfen was geworden, gevolgd door zijn eerste gouden medaille op de Olympische Spelen in de zomer van 2012. Voor de meeste Texelaars was Dorian toen al jaren een begrip. Dorian stond aanvankelijk in de schaduw van zijn broer Adriaan, al vielen zijn prestaties op het water wel snel op in de surfwereld.
Vader Marc van Rijsselberghe reed in de beginjaren stad en land af om Adriaan en Dorian wedstrijden te laten varen. Gebruikelijk was dat ze na afloop langs kwamen bij de redactie van de Texelse Courant om zelf te vertellen hoe de wedstrijden waren verlopen. De jonge Dorian kon toen nog schuchter overkomen en een man van weinig woorden zijn. Een genot was het om te zien hoe hij zich in de loop der jaren ontwikkelde tot de soepele prater waar Nederland mee kennismaakte toen hij landelijke bekendheid kreeg.
Twee keer goud op Olympische Spelen van Londen en Rio de Janeiro in 2012 en 2016
In 2002 werden Dorian en Adriaan allebei voor het eerst Nederlands kampioen windsurfen. Adriaan werd in hetzelfde jaar bij de sportverkiezingen uitgeroepen tot ‘Texels sportman van het jaar’. Dorian werd ‘Texels talent van het jaar’. In 2004 werden de twee in het Belgische Oostende voor het eerst allebei wereldkampioen in de Formula-klasse, waarna ze beiden door de gemeente tot sportambassadeur van Texel werden benoemd.
Het Koninklijk Nederlands Watersport Verbond besloot de broers in 2005 op te nemen in de Olympische kernploeg met het oog op de Olympische Spelen in China in 2008. Dat was destijds samen met windsurfer Joeri van Dijk die in 2004 namens Nederland aan de Olympische Spelen in Athene meedeed en met Casper Bouman, dé beoogde kandidaat voor de Spelen in China. Dorian begon in die tijd serieus doelen voor zichzelf te stellen, waarbij het vizier al in een vroeg stadium werd gericht op de Olympische Spelen van 2012.
Het scheelde niet veel of Dorian zou al naar de Olympische Spelen van China zijn gegaan. Pas op het allerlaatste moment wist Bouman zijn vormbehoud te tonen en werd hij afgevaardigd namens Nederland. Dorian ging vervolgens drie weken met hem mee naar Valencia om samen te trainen. Het ging om Bouman en Dorian gunde het hem om tijdens de Spelen zo goed mogelijk voor de dag te kunnen komen.
Dorian was niet teleurgesteld, zijn tijd kwam nog wel en dat bleek al snel. In 2009 won hij voor het eerst de wereldbekerwedstrijden in zijn latere woonplaats Miami en in datzelfde jaar pakte hij ook het brons op de wereldkampioenschap in Weymouth. De titel ging naar de Engelsman Nick Dempsey, afkomstig uit Weymouth en in 2012 de grote concurrent van Dorian tijdens de Olympische Spelen. Als sportman had Dorian tegen die tijd echter al geleerd om te pieken op de momenten dat het echt moest gebeuren, dus hij hield zijn kruit in 2009 nog even droog.
Pieken
Pieken deed Dorian wel eind november 2011 bij het wereldkampioenschap windsurfen in het Australische Perth waar hij - een half jaar vóór de Spelen - voor het eerst wereldkampioen werd in de Olympische RS:X-klasse. Het leverde hem bij terugkeer op Texel de erepenning van de gemeente op. Een nieuw ereblijk, nadat hij in 2009 ook al tot sportman van het jaar Texel was uitgeroepen.
Dorian zat tegen die tijd al vaker in een vliegtuig dan op Texel, maar hij vergat zijn geboorte-eiland niet. Zo deed hij in 2010 onverwacht met twee windsurfers uit Nieuw-Zeeland en Canada mee aan de kwarttriatlon bij Oudeschild, waarbij de drie sporters als team winnend over de finish kwamen. Hij deed mee aan surfwedstrijden bij de Ronde om Texel en hij zat in 2010 tijdens de Ronde zelfs éénmalig op een catamaran met coach Aaron McIntosh. Het paste allemaal binnen die ene ambitie uit 2005: goud winnen op de Olympische Spelen in Weymouth in 2012.
Daar bleek tijdens tijdens de voorrondes op het Olympische water al snel wie heer en meester was. Dorian verzamelde in de voorrondes al zoveel punten dat hij in de afsluitende medalrace enkel nog van start hoefde te gaan om Olympisch kampioen te worden. Hij sloot de medalrace echter in stijl af door ook die glorieus te winnen. Rivaal Nick Dempsey moest genoegen nemen met Olympisch zilver.
Het goud ging naar Dorian die in Londen ook nog eens de vlaggendrager van het Nederlandse team was. De doelstelling van zes jaar eerder was waargemaakt en Dorian was hét gesprek van de dag op Texel. Groots was dan ook de huldiging op het strand bij Paal 17 toen hij terugkeerde op het eiland. Zijn vrienden op Texel hadden zijn huisje bij Paal 17 goud gespoten en achter een trekker gehangen. In dat gouden huisje werd hij over het eiland rondgereden. Zelfs de veerboot werd voor één dag vernoemd naar de Olympisch kampioen.
Politieke discussie
Minpuntje in 2012 was een politieke discussie of Dorian tot ereburger moest worden uitgeroepen. De ene partij vond van wel, de ander vond het daar nog te vroeg voor. De discussie eindigde met een speciale gift van de gemeente aan de kersvers Olympisch kampioen. Dorian kreeg een fonds cadeau waarmee hij andere sporters de kans zou kunnen bieden hun sportieve ambities waar te maken. Daarmee werd min of meer een vervolg gegeven aan een stichting die Dorian in 2007 al eens oprichtte (Stichting Topsport Texel) toen hij nog student aan het CIOS in Heerenveen was. Die stichting was destijds ook al bedoeld om andere sporters kansen te bieden, al verdween het bestaan van lieverlee naar de achtergrond.
Na de Spelen van 2012 was het even onduidelijk of het windsurfen een Olympische sport zou blijven. Kitesurfen stond aanvankelijk voor 2016 op de nominatie als nieuwe Olympische sport, waarna Dorian zich een paar maanden op het kitesurfen toelegde. Dat was niet het grootste succes van de wereld en groot was de opluchting dat windsurfen in 2016 in Rio de Janeiro toch een Olympische sport zou blijven. Dorian keerde meteen terug naar de surfplank om zich volledig gefocused op een tweede Olympische titel te richten.
Hoe ver die voorbereidingen gingen, vertelde broer Adriaan een keer in een interview in de Texelse Courant. Voor de Spelen van 2012 had Dorian getraind op 'sprintspieren', zodat hij in korte tijd veel kracht kon zetten. Voor het water in Rio had hij een totaal andere spieropbouw nodig en daar werd meteen na 2012 aan gewerkt. Voor het Olympisch water in de Baai van Guanabara had Dorian 'duurspieren' nodig, zodat hij bij windstil weer veel langer kracht kon blijven leveren om te pompen met het zeil. De training werd gebaseerd op de bestudering van vier jaar weersomstandigheden in de Baai van Guanabara. Kenmerkend in die tijd was zijn pleidooi om de omstandigheden in de sloppenwijken van Rio de Janeiro te verbeteren. Hij zag teveel rotzooi op het water drijven dat uit de sloppenwijken kwam. Het ging Dorian niet om schoner water om te surfen; hij wilde betere leefomstandigheden voor de mensen in de sloppenwijken.
Tijdens de Olympische Spelen in Rio was de schapenboet van Marc en Geertje van Rijsselberghe aan de Hoornderweg nabij Den Hoorn tijdelijk het centrum op Texel waar het windsurfen werd gevolgd. Met behulp van technische snufjes waren de wedstrijden in Brazilië live op schermen in de boet te zien. Dorian was opnieuw volledig in balans en stelde wederom al in de voorrondes het Olympisch goud veilig. Dat was opnieuw onder leiding van zijn coach Aaron McIntosh. Beroemd zijn de beelden dat hij na het behalen van zijn tweede Olympische titel aan boord klom van het jacht van de Koninklijke familie en een 'koninklijke knuffel' van koningin Máxima kreeg.
Sasha
In de boet aan de Hoornderweg was het ontroerend toen kort na het tweede goud zijn vrouw Sasha aan de telefoon kwam en bij de festiviteiten werd betrokken. Zij kon er niet bij zijn en volgde alles vanuit Miami. Bijzonder was hoe broer Adriaan en boezemvriend Morten Eschweiler in het diepste geheim naar Brazilië vlogen om samen met Dorian op het podium te staan in het Holland Heineken House. Bij terugkeer op Texel was er deze keer geen discussie over de blijk van waardering: Dorian werd nu meteen tot ereburger van Texel uitgeroepen.
De vraag was of Dorian in 2020 nog een derde keer zou gaan vlammen bij de Olympische Spelen in Tokio. Hij gaf aan van wel, al was hij van plan om zich wat minder intensief voor te bereiden dan hij voor 2012 en 2016 had gedaan. Hij was in 2015 voor de eerste keer vader geworden en het gezinsleven begon – na al die jaren van surfen en reizen – te lonken. Zijn aandacht ging eveneens uit naar de Dorian Foundation die in 2019 een herstart maakte (de gemeente ging er tussenuit en er kwamen andere financiële partners voor in de plaats) en hij werd in 2019 tevens directeur van het nieuwe Waves Festival dat aan de Ronde om Texel werd gekoppeld.
Dorian maakte een afspraak met trainingsmaat Kiran Badloe, de 'coming man' in het windsurfen. Wie het beste zou presteren tijdens de wereldkampioenschappen van 2018, 2019 en 2020 zou namens Nederland naar Tokio gaan. De eerste slag was voor Dorian die begin 2018 in het Deense Aarhus voor de tweede keer wereldkampioen werd. Daarna gingen de punten naar Kiran die in 2019 en 2020 wereldkampioen werd.
Op het water streden de twee fel tegen elkaar, daarbuiten waren ze vrienden en gunde Dorian alle ruimte aan Kiran om zijn successen te behalen. Voor de buitenwereld was die houding soms even wennen, volgers van Dorian zagen de Texelaar die ze al zo vaak hadden gezien. Betrokken bij anderen in de hoop dat zij hun eigen ambities waar zouden kunnen maken.
Het was niet verwonderlijk dat Dorian na afloop van het WK in Australië en het mislopen van een derde keer Olympische Spelen zei te stoppen met surfen. Met twee keer Olympisch goud, twee wereldtitels en een hoop zilveren en bronzen plakken mag hij zich de meest succesvolle Nederlandse windsurfer noemen. Een carrière die al in de jaren negentig begon op het surfstrandje van Dijkmanshuizen aan de oostkant van Texel.
De opluchting bij Dorian was groot; hij voelde opeens de ruimte om zich eindelijk toe te leggen op een andere grote ambitie; gewoon thuis zijn bij zijn vrouw Sasha en daar vader zijn van hun twee dochters Lisa Ana en Rhea Aleksandra.
Jeroen van Hattum
