Gelein Jansen en Piet Witte zijn bezig met onderzoek naar de ontdekte grafstenen.
Gelein Jansen en Piet Witte zijn bezig met onderzoek naar de ontdekte grafstenen. Foto: Jeroen van Hattum

Eeuwenoude grafstenen duiken op in Burght

Bij de verbouwing in de Burchtkerk in Den Burg zijn onverwacht tientallen eeuwenoude grafstenen tevoorschijn gekomen.

De stenen lagen in een kamer links van de ingang waar het toilet was en waar momenteel nieuwe toiletten en een keukenblok worden aangelegd. Daar kwamen eveneens twee oude zwerfkeien aan het licht. Dergelijke keien vormden vroeger de fundering van de kerk.

Gelein Jansen, die het archief van de kerk beheert, is bezig met het bestuderen van de herontdekte grafstenen om te achterhalen van wie ze vroeger zijn geweest. Dat gebeurt aan de hand van jaartallen, namen, initialen en zogeheten huismerken die in een aantal gevallen nog op de stenen aanwezig zijn. Met behulp van water en meel zijn de tekens de afgelopen dagen zichtbaar gemaakt, waarna Gelein in de archieven naar de herkomst kon zoeken. Het gaat alleen om grafstenen die zijn teruggevonden, de personen in kwestie zijn elders begraven.

De ruimte waar de stenen lagen, raakte in 1945 in puin nadat op 6 april bij het uitbreken van de Georgische Opstand de kerk was beschoten. Bij onderzoek dat in 1948 volgde in de beschadigde kerk werd de betreffende ruimte naast de ingang overgeslagen, omdat er nog steeds een hoop afbraakhout lag. Volgens Gelein is het daardoor verklaarbaar dat de grafstenen bij het onderzoek aan het zicht ontsnapten en nu pas bij de werkzaamheden tevoorschijn zijn gekomen.

Zijn naspeuringen hebben in ieder geval al één ding opgeleverd: een van de grafstenen behoorde toe aan Cornelis Ratelaer die in de zeventiende eeuw leefde in een huis op de kruising van de Hogerstraat en de Gasthuisstraat in Den Burg. Dat huis had de naam 'Jonge Appelbo' en daarvan is ook nog een gevelsteen uit 1622 bewaard gebleven. Streven van Gelein is de herkomsten van de stenen vast te leggen, zodat de kennis bewaard blijft. Mogelijk wordt er met de naspeuringen ook wat gedaan bij de tentoonstelling die in de toekomst in de kerk moet komen. Er wordt eveneens nader bekeken in welke mate de teruggevonden grafstenen bewaard moeten blijven. Op sommige is niets meer leesbaar.

Verbouwing

De Burght ondergaat de komende tijd meerdere aanpassingen. Behalve het vernieuwen van de toiletten en het keukenblok wordt er boven links naast het orgel een ruimte ingericht waar de stoelen uit de kerk opgeslagen kunnen worden. De stoelen kunnen op makkelijk verrijdbare wagens worden gestapeld en met een lift omhoog getild worden, zodat het verplaatsen voor de koster prima te doen is.

Er komt volgens Douwe Kooiker, penningmeester van de Protestante Gemeente Den Burg die in de Burght zit, nieuwe ledverlichting aan het plafond, zodat het podium van de kerk sfeervol kan worden uitgelicht bij onder meer voorstellingen.

Er wordt ook gewerkt aan het realiseren van een expositie langs de wanden van de kerk, zodat bezoekers daar een beeld kunnen krijgen van de historie van de kerk en religie op het eiland. De Burcht dateert, zoals die nu is, uit 1452. Voor die tijd was er op dezelfde plek al een kleinere kerk. Het kerkgebouw is sinds 1976 een Rijksmonument. De verbouwing van de kerk, financieel gesteund door Stichting Samen één Texel, moet ervoor zorgen dat het kerkgebouw een belangrijke rol kan blijven spelen binnen de Texelse samenleving voor bijvoorbeeld tentoonstellingen, voorstellingen en concerten.