Langzaam nieuwe weg inslaan
De krant, de ramp met de MSC Zoe, het onderwijs, de boeren, visserij, de gemeenteraad, ons voorzieningenniveau, Texel in de regio en uitdagingen voor 2020. Onderwerpen die voorbij komen in het eindejaarsinterview met burgemeester Michiel Uitdehaag.
"Hoe gaat het bij de Texelse Courant?", informeert de burgemeester bij aanvang van het eindjaarsinterview. Bezorgdheid die is ingegeven naar aanleiding van het opheffen van lokale kranten in de Kop van Noord-Holland. We kunnen hem geruststellen, de Texelse Courant, in 1887 opgericht, blijft nog wel even bestaan. Gerustgesteld: "Voor de lokale democratie is de krant heel belangrijk."
MSC Zoe
De krant is niet het enige dat hem het afgelopen jaar heeft beziggehouden. "Toen de MSC Zoe van 2 op 3 januari boven onze kust containers verloor, is Texel aan een ramp ontsnapt. De nasleep heeft veel tijd gekost. Het nieuws deze week over de opdracht van de Tweede Kamer aan de minister onderzoek te doen om de zuidelijke vaarroute af te sluiten voor hele grote schepen, was een klein bericht in de krant, maar er is veel overleg aan voorafgegaan." Als voorzitter van het samenwerkingsverband tussen de Waddeneilanden zat Uitdehaag er middenin. "Er is veel werk verzet om de kans op herhaling te voorkomen."
OSG De Hogeberg
2019 was ook een spannend jaar voor OSG De Hogeberg. "De voortekenen zijn dat de bestuurlijke verzelfstandiging van de OSG een goede keus is geweest. De examenresultaten zijn iets beter en er wordt goed samengewerkt met ondernemers", doelt hij onder meer op het scholingstraject voor fietsmonteurs en de Texel Academy. "Voor de leefbaarheid is goed onderwijs van groot belang voor Texel."
Dijkversterking
Ook het jaar waarin de dijkversterking is voltooid. "Van 't Horntje tot De Cocksdorp is tachtig procent van de dijkvakken aangepakt. Ook als je kijkt naar de mate van overlast, dan denk ik dat het hoogheemraadschap het heel goed gedaan heeft. We kunnen er weer een jaar of veertig, vijftig tegen. Ik vind ook dat het ook mooi is geworden, ook bij Oudeschild. Van de zandige dijk en de lagune bij Ceres is menig toerist onder de indruk. Vergeet niet de vier nieuwe gemalen. Ze zijn mooi en ik denk dat we ons geen zorgen meer hoeven te maken over wateroverlast. Het zou mooi zijn als we een deel van dat regenwater kunnen opsparen als de plannen voor ondergrondse opslag van water worden gerealiseerd."
Boeren
"Ik hoop voor de boerenstand dat zij op Texel hun ding kunnen blijven doen. Berekeningen tonen aan dat als er hier al een stikstofprobleem is, dat niet door de boeren wordt veroorzaakt. Dat wordt door alle partijen erkend. Alle bouwplannen lopen hier redelijk door. Met uitzondering van de nieuwe bierbrouwerij, een kwestie die bij de Raad van State ligt. Mensen mogen vertrouwen op regels en wetten. Het is heel vervelend als die onderuit worden gehaald. Ik begrijp dat een boer/ondernemer denkt: Wat is dit nu?"
Visserij
We komen op de visserij, getergd door de aanlandingsplicht, de zorgen over de Brexit en het verbod op de puls: "Het feit dat mensen innoveren en daarna worden afgestraft en terug moeten naar de boomkor, dat vergroot het vertrouwen in de politiek niet."
Ik hoop voor de boerenstand dat zij op Texel hun ding kunnen blijven doen.
Vertrouwen
"Ik denk dat dat vertrouwen in de politiek over het algemeen redelijk stabiel is. Mensen zijn wel kritischer en komen sterker op voor het eigen belang. Vergeet de sociale media niet. Op Texel heb je nu bij wijze van spreken 13.000 journalisten. Al mis ik het wederhoor daar wel eens. Zelf heb ik het idee dat we politiek en journalistiek langzaam een nieuwe weg in slaan. De individualiseren heeft ook voordelen. Mensen gaan minder gebukt onder wat anderen van hen verwachten. Maar men vindt het ook niet (altijd) leuk overal maar over te moeten nadenken."
Raadpleging burgers
Na de raadpleging TipTexel.nl van de Texelse Courant, heeft de gemeente het platform Texel Spreekt geopend. En Texelaars mochten hun mening geven over het toerisme. "De definitieve rapportage komt komend jaar, maar de voorlopige resultaten verrassen mij niet. Er liggen wel een aantal uitdagingen, voor de kwaliteit van het toerisme, het overeind houden van het serviceniveau dat voldoende kwaliteit biedt voor onze doelgroepen en het houden van voldoende draagvlak. Daarbij moet je je ook realiseren dat als we het toerisme niet hadden, we ook niet zoveel voorzieningen zouden hebben."
Voorzieningenniveau
"Het overeind houden van al die voorzieningen is helemaal niet zo gewoon, zeker in verhouding tot het bescheiden aantal inwoners van Texel. Van sportvelden tot atletiekbaan en van sporthal tot 161 vierkante kilometer landoppervlakte, wegen, fietspaden en riolering. Drie zeehavens, een luchthaven, twintig kilometer strand, etc. Daar zijn we uniek in en daar kun je als gemeente heel trots op zijn. Maar het moet wel allemaal worden bijgehouden. Het is wel eens spannend, maar we willen onze autonomie niet opgeven."
Gemopper
Er wordt wel eens gemopperd over (te) hoge investeringen door de gemeente. "De nieuwe TXL sporthal is net geopend en nu volgt het Cultuurcentrum. Ik ben trots dat de raad daarvoor de nek heeft uitgestoken. Zie jij al die sporters al naar Den Helder gaan, en dan met de laatste boot terug? Waar andere gemeenten met dat soort voorzieningen makkelijk kunnen samenwerking, is dat voor Texel een stuk lastiger. Ook op het gebied van afvalinzameling en andere zaken. Dan is het mooi dat Texel bijvoorbeeld eigen strooiwagens heeft om de wegen in de winter berijdbaar te houden."
Hulpverleningsdiensten
We komen bij de hulpverleningsdiensten. "De vrijwillige diensten Brandweer, KNRM en Rode Kruis, zoals wij die nu hebben, ook dat is niet vanzelfsprekend. Maar de brandweer heeft dit jaar wel acht vrijwilligers opgeleid, die allemaal hun examen hebben gehaald. Zóveel in één jaar is niet eerder gebeurd. Deze vrijwillige diensten zijn ook een randvoorwaarde om het toerisme draaiende en draaglijk te houden."
Derde ambulance
Bij de betaalde hulpdiensten (politie en ambulance) recent het nieuws over de komst van de derde ambulance. "Ik ben blij dat rekenmodellen nu aantonen wat de hulpdiensten zelf, de huisartsen en wij een aantal jaar geleden al hebben aangegeven. Er zijn veel inspanningen voor verricht, nu zijn we in de situatie beland dat de computer er aan te pas moet komen om onze argumenten te onderbouwen. Aan de andere kant is het wel objectief."
Eigen partij TOP
Recent ook het nieuws dat Texels Ondernemers Platform TOP een eigen partij wil oprichten. "Als mens heb ik daar een mening over en als burgemeester constateer ik dat het besluit over verhoging van de toeristenbelasting daarvoor de aanleiding is. Als het daadwerkelijk zo ver komt, doen de gevestigde partijen er verstandig aan in de spiegel te kijken."
Besluitvorming
Het raadsbesluit over de toeristenbelasting stond haaks op het advies van TOP, zoals dat over het losstaande Onderwijscentrum (OCT) haaks op het advies van b en w en de schoolbestuurders stond. "Als college van b en w hoop je dat alle voorstellen worden overgenomen. Maar de raad heeft ook de taak het college te controleren. Het is goed om kritisch te zijn. Ik zie wel een uitdaging voor de raad. Om als die een andere keus maakt dan het advies, de reden daarvan in scherpe bewoordingen te verantwoorden. Daar heeft de kiezer recht op. Waarbij ik wel moet aangeven dat de raad, zoals over het OCT, wel een knoop heeft doorgehakt. Eindeloos doorpraten leidt niet altijd tot een beter besluit. Van uitstel wordt het ook vaak duurder."
Texel in de regio
Wordt de stem van Texel elders in het land wel voldoende gehoord? "Daar maak ik me weinig zorgen over. Onze raad is behoorlijk actief in de samenwerking binnen de Noordkop en de Wadden. Als voorbeeld de Texel Academy, onderdeel van De Kop Werkt (in de Noordkop) en de bereikbaarheid. En in Waddenverband de motie over de vaarroute in de Noordzee. Ook in Haarlem staat Texel er goed op. Denk aan de status aparte voor woningbouw en de bereikbaarheid. Als voorzitter van de Waddensamenwerking schuif ik twee keer per jaar aan bij de minister. Voor specifieke vraagstukken binnen een bepaalde regio, heeft het Rijk geld beschikbaar: de Regiodeal. Daar zijn we als eilanden nu mee bezig. Denk aan bijdragen voor investeringen in onderwijs, voldoende woningen en economische ontwikkelingen."
Als eiland hebben wij het voordeel dat hier de lijnen kort zijn en er is onderling vertrouwen. Als wij dergelijk mogelijkheden bij ondernemers ter sprake brengen, gaan die er snel mee aan de slag. De Texel Academy is daar een mooi voorbeeld van."
Uitdagingen
Welke uitdagingen liggen er voor Texel in 2020 (en verder)? "Eén van de belangrijkste is dat we het niveau van onze voorzieningen op peil houden. Voortzetting van het IJslands Model voor onze jeugd en natuurlijk uitdagingen op het gebied van duurzaamheid en zelfvoorzienendheid. Ik heb me wel eens afgevraagd: als er in de jaren tachtig geen stroomkabel tussen Texel en het vasteland was getrokken, hoe zou onze stroomvoorziening er nu uit hebben gezien? Dat kun je je ook afvragen over onze drinkwatervoorziening. Als Texelaars hebben we alles nog kunnen oplossen. Dit moet toch onze eer te na zijn."
Persoonlijke ambities
"Bij bijzondere uitdagingen denk ik aan mijn voorzitterschap van het Waddenoverleg en als voorzitter van de Omgevingsdienst de belangen van zeventien gemeenten in Noord-Holland bij elkaar te brengen. Het is leuk om vanuit een heel andere orde met ambtenaren, bestuurders en inwoners aan de slag te gaan. Met als doel onder meer om bestuurders goede besluiten te laten nemen. Het geeft mij ook de gelegenheid in de keuken van andere gemeenten te kijken."
Burgemeesterschap
"Burgemeester van Texel is ontzettend leuk werk en ik heb het erg naar mijn zin. Een mooie ambitie voor 2020 is om de raad wat scherper te laten zeggen waar ze staan. En voor mezelf: ga er maar vanuit dat ik hier nog een paar jaar zit."
75 jaar bevrijding
2020 wordt ook het jaar waarin 75 jaar bevrijding groots wordt herdacht. "Vrijheid is niet vanzelfsprekend. Toen niet en ook nu niet. Vertrouwen in politiek en samenleving gaat niet vanzelf. Als mens ben je ook zelf verantwoordelijk om die goed te laten functioneren. Vrijheid betekent niet dat je altijd je zin krijgt. Stel, je bouwt een dakkapel op je huis en denkt: mooi, daar heb ik geen vergunning voor nodig. Heb je daarmee burenruzie voorkomen? Nee. Je eigen vrijheid mag niet de beperking zijn van andermans vrijheid. De overheid kan niet alles oplossen. Soms maak ik me wel eens zorgen dat mensen te weinig bezig zijn met hun eigen verantwoordelijkheid voor omgeving en samenleving."
Gerard Timmerman