Hans en Jaap Bakker bij één van de nieuwe beeldschermen rondom de maquette van de Rede van Texel.
Hans en Jaap Bakker bij één van de nieuwe beeldschermen rondom de maquette van de Rede van Texel. Foto: Jeroen van Hattum

Verhalen schepen komen in beeld

Bezoekers vonden het prachtig om te kijken naar de maquette van de Rede van Texel, alleen wisten ze volgens conservator Alec Ewing van Museum Kaap Skil soms niet goed wáár ze nou eigenlijk naar stonden te kijken.

Het was voor het museum in Oudeschild aanleiding vernieuwing aan te brengen bij de maquette. Het leidde tot de interactieve tentoonstelling 'Schip in Zicht' die woensdag officieel werd geopend. Rondom de maquette - waarop de Rede van Texel in 1660 is afgebeeld - zijn beeldschermen aangebracht waarop bezoekers kunnen lezen naar welke schepen ze allemaal staan te kijken.

Als ze op het scherm een schip aanklikken, verschijnt er informatie over dat schip in beeld en het betreffende schip wordt op de maquette in het licht gezet. De film die op de achtergrond wordt vertoond is vernieuwd en bezoekers kunnen met behulp van digitale verrekijkers rondom de maquette letterlijk een kijkje in het verleden aan boord nemen.

Zo is te zien hoe Michiel de Ruyter vroeger zijn veldslagen op zee leverde, hoe een graanschip naar de Oostzee vaart om graan te kopen of hoe VOC-schepen verre reizen maken. De vernieuwing moet ertoe leiden dat de vele verhalen die in de 160 schepen op de maquette schuilen, voor bezoekers worden ontsloten.

De maquette is vaak gekoppeld geweest aan de VOC-tijd en dateert ook van de viering van 400 jaar VOC in 2002, al is het volgens conservator Ewing verstandig om breder te kijken naar de maritieme betekenis van de Rede van Texel.

De conservator zette tijdens de opening van 'Schip in Zicht' uiteen dat er rond 1660 circa 15 VOC-schepen waren, terwijl er tegelijkertijd ook tweeduizend koopvaardijschepen waren die geregeld de Rede van Texel aandeden als ze van een handelsreis terugkwamen of aan een reis begonnen. "Die schepen hadden gezamenlijk een tonnage van 400.000 ton. De VOC had in die tijd 5000 mensen in dienst, bij de koopvaardij werkten 25.000 mensen. Dat had meer impact dan de VOC." Visserij en de marine namen destijds eveneens een belangrijke plek in op maritiem gebied. Schepen meerden vroeger af bij de Rede van Texel om te wachten op gunstige wind, om proviand in te slaan of om lading over te laden op minder diepliggende schepen. Die voeren vervolgens via de Zuiderzee naar Amsterdam waar de handelswaar werd opgeslagen voor de handel. Begin negentiende eeuw raakte de Rede van Texel in verval en het was uiteindelijk gedaan met het belang van Texel als ankerplaats voor de scheepvaart, nadat in 1824 het Noordhollandsch Kanaal en in 1876 het Noordzeekanaal in gebruik waren genomen.

De samenkomst van wereldwijde handelsstromen bij Texel is iets dat in de toekomst meer de nadruk gaat krijgen bij Kaap Skil. Dat gebeurt in het kader van het project 'Museum Kaap Skil vernieuwt' dat een paar maanden geleden van start is gegaan. Opzet daarvan is dat de gevonden spullen uit het Palmhoutwrak op de bodem van de Waddenzee een prominente plaats in het museum gaan krijgen. Bedoeling is dat de maquette over een paar jaar naar de bovenverdieping van het museum verhuist, zodat de spullen uit het Palmhoutwrak - waaronder de japon - een plek in de huidige ruimte van de maquette krijgen.

'Schip in Zicht' werd woensdag geopend door locatiemanager Corina Hordijk van Kaap Skil die voor de gelegenheid een miniatuurversie van het entreegebouw van Kaap Skil opende. Op de miniatuurversie staan diverse poppetjes bij het museum onder wie ook Hordijk zelf.

Afbeelding