Voert men de vogels of de ratten?
Voert men de vogels of de ratten? Foto: Tineke Mak

Texel kampt nog steeds met rattenprobleem

"Er is een RIVM-rattenmonitor. Daar voer ik spoedig mijn vondsten in. Soms zijn het er in één keer wel honderd", vertelt Laurens Kikkert van Faunabeheer Texel. Of er echt sprake is van een rattenplaag is volgens de expert lastig te zeggen. "Het is echt per gebied anders."

"Op de ene plek is het ook makkelijker te voorkomen dan op andere. Als jij gewassen verbouwt in het buitengebied, ben je een grote voedselbron voor ratten. Zeker met gewassen als bieten en mais. En je hebt landbouwgronden aan de rand van natuurgebieden. Als er gewassen groeien, hebben de ratten daar volop te eten van en in het voorjaar doen ze zich tegoed aan eieren van grondbroeders."

Met de aangescherpte maatregelen over het gebruik van gif is volgens de rattenbestrijder te weinig aan het platteland gedacht. "Steden - en dorpskernen - zijn makkelijker ratvrij te houden. Strooi geen brood voor de eenden, zorg dat je de boel netjes houdt en laat niet overal vogelvoer staan. Op boerenerven is het gewoon lastiger. Alles helemaal afsluiten helpt, maar dat vergt forse investeringen en zelfs dan is het lastig. Zeker met oude boerenschuren. Er wordt wel incidenteel in vrije momenten met een jachtgeweer of met een hond of fret op ratten gejaagd. Maar niet structureel."

Volgen het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD) is het een utopie om veebedrijven vrij te houden van ratten en muizen. "Stallen zijn sterke magneten voor knaagdieren en ze potdicht maken en houden is een onmogelijke opgave. De uitdaging is de knaagdierpopulatie op bedrijven te beheersen. Het jaar 2023 is aanjager voor innovaties op het gebied van preventie."

Met name bollenboeren lijden veel schade door ratten. Desgevraagd erkent Laurens dat de omstandigheden voor deze knaagdieren op Texel ideaal zijn. Ratten en muizen planten zich in een gunstige omgeving razendsnel voort. Een rattenpaar brengt per jaar ongeveer tachtig nakomelingen groot, een muis circa zestig. Het is overigens geen Texels probleem. Er wordt verwacht dat de overlast door knaagdieren de komende jaren alleen maar zal toenemen. In het Algemeen Dagblad stelde onderzoeker Bastiaan Meerburg van de Wageningen Universiteit, tevens directeur van het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen in oktober het volgende: "Ook een probleem is dat het gebruik van rattengif steeds meer aan banden wordt gelegd en binnenkort zelfs verboden." Aan RTL vertelde hij in augustus al dat landelijk beleid mist: "In 2014 heeft de Tweede Kamer besloten dat er vanuit het Rijk beleid en een landelijke aanpak moet komen voor deze problematiek. "Maar tot op heden is er niets gebeurd. De verantwoordelijkheid ligt nu bij de gemeenten." Het gebruik van gif wordt steeds verder aan banden gelegd, wel mogen professionals als Laurens nog gebruik maken van een Rodenator. Hiermee wordt een mengsel van gas en lucht in het netwerk van de rat verspreid. Dit mengsel wordt door middel van een ontstekingsmechanisme tot ontploffing gebracht.

Arnold Langeveld van LTO Texel bevestigt het probleem. "Sinds er geen gif mag worden gebruikt, is het een enorm probleem dat we liever vandaag oplossen dan morgen. Eigenlijk zouden er nog één of twee bestrijders met vergunning zoals Laurens moeten komen, want het is dweilen met de kraan open momenteel. Boeren doen zoveel mogelijk, maar op een agrarisch bedrijf zijn nu eenmaal hooi en stro en voedselrestjes. Er moet wat gebeuren, ook slootkanten beginnen namelijk steeds meer in te storten door de holen."