Bariya Boskma tijdens haar presentatie over haar onderzoek naar tastbaarheden van de Nederlandse geschiedenis van New York.
Bariya Boskma tijdens haar presentatie over haar onderzoek naar tastbaarheden van de Nederlandse geschiedenis van New York. Foto: Gerard Timmerman

Over Inca's, plastic en koopgedrag

"Waarom kopen we onzin?" Geen toeval, weten Valerie Graaf en Amanda Brouwer. Slimme neuromarketeers beïnvloeden ons brein met gewiekste reclame zodanig dat we soms met spullen thuis komen waarvan je later denkt: Waarom heb ik dit gekocht?

Voor hun profielwerkstuk verdiepten Valerie en Amanda, beiden in 6 VWO, zich in onderzoek naar onze onbewuste reacties, oftewel neuromarketing. Ze vertelden hoe ons koopgedrag wordt gestimuleerd door plezier en begeerte, maar wordt afgeremd door pijnprikkels (de prijs). Op de beamer toonden ze hoe onderzoekers met slimme apparatuur de reacties van onze hersenen registreren. En daar hun reclameboodschappen op afstemmen. De scholieren hadden dit nagebootst met vier klasgenoten, van wie ze hun oogbewegingen filmden terwijl ze naar reclame keken.

Jasmijn Veldman, die een baantje heeft in een ijssalon, rekende voor dat je gemiddeld vijftig keer moet likken om een bolletje ijs op te eten. Haar onderzoek naar "gelatino" had liefst 300 verschillende smaken ijs opgeleverd. Maar vanille vinden we gemiddeld het lekkerst.

Een verblijf in New York had Bariya Boskma op het idee gebracht te onderzoeken welke sporen van de Nederlandse ontdekkers van "Nieuw-Amsterdam" anno 2019 nog zijn terug te vinden. Dat blijken er best wel veel. Zo is de aandelenbeurs op Wall Street het resultaat van de aandelenhandel die de Nederlanders daar introduceerden. Ook bepaalde namen herinneren er aan. Zo is Broodway vernoemd naar Bredeweg, Brooklyn naar Breukelen en Harlem naar Haarlem. De dollar heette ooit Daalder. Bariya: "Het is jammer dat op de scholen in New York geen les in de Nederlandse historie wordt gegeven."

Plastic soep

Vonne Smit toonde een foto van een indrukwekkende walvishaai. Met de dramatische boodschap dat zo'n kolos was overleden als gevolg van één plastic zakje. "In mijn profielwerkstuk probeer ik een oplossing te vinden voor het plasticprobleem voor voedsel." Vonne gaf zelf het goede door haar eigen gezin voor het onderzoek in te zetten. Door zo min mogelijk producten te kopen die in plastic zijn verpakt, slaagde ze er in het gebruik met liefst 52 procent te verminderen. Dat kostte niet eens zoveel moeite. "Jullie kunnen het thuis ook", sprak ze haar gehoor toe. "Minder plastic is ook goedkoper voor bedrijven." Met name bij importgroenten en fruit wordt plastic gebruikt voor om beschadiging te voorkomen en de houdbaarheid te verhogen. De oplossing is dus simpel: "Koop meer verse groente van eigen bodem, daar hoeft geen plastic omheen."

Elise Witte werd gefascineerd door het rijk van de Inca's. Met name hoe deze beschaving ten onder is gegaan. "Ze zijn niet goed omgegaan met problemen die op hen afkwamen. Ze bedachten oplossingen voor de korte termijn en waren vooral uit op machtsbehoud." Hoofdvraag in haar onderzoek was: "Kunnen wij nu nog wat leren van de Inca's en hun ondergang?" Haar antwoord: "Problemen niet negeren, samenwerken en met elkaar compromissen sluiten." Over de toekomst, met name voor het klimaatproblemen, was ze niet optimisch. "Kijkend naar de wereldleiders zou het moment dat zij tot actie over gaan wel eens te laat kunnen zijn."

Max Halsema en Xander van Boven namen hun gehoor mee naar de voormalige kolonie Indonesië. Hun onderzoek richtte zich met name op de politieke verhoudingen tussen Nederland en Indonesië. Vooral rond de politionele acties in de jaren veertig turbulent, maar inmiddels zijn de verhoudingen goed. Paradox of niet, de goede band is volgens Max en Xander met name te danken aan het koloniale verleden.

Keihard Painted Black bewijst succes van onderzoek van Mart

Jasmijn Baptist verdiepte zich in het ontstaan van mineraalwater. Ze had onderzoek gedaan bij de bron zelf, tijdens een reis naar Zwitserland. Maar de herkomst van het mineraalwater bleek lastiger te achterhalen dan gedacht. De loop die het water volgt blijkt ondoorgrondelijk, wel concludeerde Jasmijn dat het water al sijpelend langs en over vele soorten gesteenten wordt verrijkt met uiteenlopende mineralen.

Mart Kikkert was voor zijn studie naar zelfgebouwde geluidsboxen volgens zijn docent ver boven het niveau van het VWO uitgestegen. Tijdens zijn relaas over woofers, tweeters, filters, condensators, frequentiespectrum, basreflexpoorten raakte hij onderweg wellicht een paar toehoorders kwijt, het keiharde "Painted Black" van de Stones uit zijn speakers bewees het succes van zijn missie.

Slechts een bloemlezing uit de in totaal 66 mondelinge- en posterpresentaties, waarbij een scale aan bijzondere en interessante onderwerpen de revue passeerde.