Rijverbod geëist na dodelijk ongeval
Een verkeersongeval met een dodelijk slachtoffer, twee gewonden en een zwakbegaafde verdachte, die door een geestelijke beperking niet volledig verantwoordelijk kan worden gehouden. "Een treurige zaak, met alleen maar verliezers", oordeelde de officier van justitie dan ook. Bij de rechtbank in Alkmaar eiste zij dinsdag een rijverbod van een jaar.
Het fatale ongeluk had 26 oktober 2017 tegen de klok van half zes 's middags plaats op de Schilderweg bij Oudeschild. De 33-jarige chauffeur was met zijn shovel onderweg naar een weilandje langs de weg om de koeien te voeren en sloeg in volle vaart en onverwacht linksaf. Een hem tegemoetkomende auto kon hem niet meer ontwijken en vloog vol in de zijkant van het landbouwvoertuig.
Door de klap draaide de shovel 180 graden om zijn as. De bestuurder bleef ongedeerd, in tegenstelling tot de inzittenden van de auto, een echtpaar en hun 95-jarige (schoon)moeder. Zij zat op de bijrijdersstoel en liep ernstige inwendige verwondingen op. Ze werd met spoed naar het ziekenhuis in Alkmaar gebracht, maar overleed negen dagen later alsnog aan de gevolgen van het ongeval.
"Erg, heel erg", vond de 33-jarige chauffeur wat er allemaal was gebeurd, zei hij na enig aandringen door de rechtbankvoorzitter. Hij zweeg tijdens de moeizame ondervraging vaak en lang, veel vragen beantwoordde hij schuddend of knikkend met zijn hoofd of met een 'Ik weet het echt niet meer, nu'. Officier van justitie en zijn advocaat vonden elkaar in de vaststelling dat hij een inschattingsfout met immense gevolgen heeft gemaakt, maar over de consequenties liepen de meningen uiteen. Volgens de aanklaagster is de enkele verkeersfout dusdanig verwijtbaar, dat die een rijverbod van een jaar rechtvaardigt. Daarbij speelde mee een rol dat het CBR geen aanleiding heeft gezien het rijbewijs van de Texelaar ongeldig te verklaren. De raadsman van de verdachte vroeg vrijspraak, "omdat een inschattingsfout niet tot zo'n zware sanctie mag leiden".
De 33-jarige Texelaar helpt naast zijn werk, in het boerenbedrijf van zijn vader. Het ritje van de boerderij naar het weilandje – zo'n 500 meter – rijdt hij vrijwel dagelijks en kan hij bijna dromen. Daarbij houdt hij zich – zo bleek – strikt aan de aanwijzingen van zijn ouders. Altijd wachten tot de auto's voorbij zijn. En altijd je hand uitsteken als je afslaat.
Zo ook die bewuste, fatale middag. Hij stak zijn hand uit, "want dat doe ik altijd", zei de verdachte. En hij dacht dat hij nog voorlangs kon kruisen bij de aankomende auto, die met een snelheid van tussen de 59 en 63 kilometer per uur naderde. Maar noch de bestuurder van de auto, noch een van de twee inzittenden van een auto die achter de shovel reed, zag een uitgestoken hand. Iedereen zag alleen een shovel die zonder vaart te minderen zomaar afboog. De passagier in de auto achter de shovel hoorde de bestuurder naast zich nog zeggen: 'Dit meen je niet ….' Direct daarop volgde de klap.
Die heeft het leven van de slachtoffers en nabestaanden 'in een split second' veranderd, zo was te beluisteren in hun emotionele betogen. "Deze jongen is schuldig, maar zijn ouders zijn net zo verantwoordelijk doordat ze hem laten deelnemen aan het verkeer", sprak de dochter van het overleden slachtoffer. Haar echtgenoot zei in zijn verklaring, voorgelezen door zijn zoon: "Hoe kan het dat iemand die niet kan lezen, schrijven of rekenen en die het denkniveau heeft van een 7-jarige zich met een onverlicht voertuig op de openbare weg begeeft? Die shovel mag bovendien niet eens op de weg. Die voldoet niet aan de eisen. Wist hij dat? Wisten zijn ouders dat?"
Zowel hij als zijn zoon verliet geëmotioneerd de rechtszaal tijdens het pleidooi dat de advocaat van de verdachte hield. Volgens de raadsman was de stille, ogenschijnlijk onaangedane houding van de verdachte alleen maar de buitenkant. "Er is geen dag dat hij niet aan het ongeluk denkt. Deze verdachte kan zeer moeizaam uiting geven aan gevoelens, maar hij kan wel degelijk voelen. En dat doet hij ook."
Uitspraak 3 december.