Johanna 320 Eelman meest productieve koe
Johanna 320, de koe van de familie Eelman van het Lageveld bij Oosterend, voert de lijst van meest productieve zwartbonte koeien van Nederland aan. De koe heeft de "magische" productiewaardegrens van €4000,- aan economische jaarresultaat (ejr) doorbroken.
Niet zo'n klein beetje ook, met een ejr van €4240,- staat ze met afstand aan kop. Johanna gaf het afgelopen jaar liefst 17.771 kg melk met 5,22 procent vet en 3,42 procent eiwit, cijfers op basis waarvan het ejr is berekend.
Het is geen toevalstreffer. De stal van Gerco en Robin, vader Jaap en moeder Astrid Eelman voerde met een gemiddelde productie per koe van 11.621 kg melk drie jaar lang de lijst van Noord-Hollandse topmelkers aan.
Gerco: "We proberen het zo goed mogelijk te doen. Dat we op deze manier worden beloond, is heel mooi." Binnen de veehouderij zijn de taken aardig verdeeld. Gerco is verantwoordelijk voor de veeverzorging. Robin richt zich vooral op technische zaken, bouwwerkzaamheden en vernieuwingen. Astrid helpt Jaap bij de verzorging van de schapen en de lammerij. Jaap is ook schapenfokker en springt bij met de koeien waar nodig. Jaap: "Ik ben een soort manusje van alles."
Johanna 320 komt uit een productieve en sterke familie. Haar moeder Johanna 306 is hard op weg om de 100.000 kg-grens te slechten. Bij Eelman gingen zeven koeien haar voor. De oorkonde van Truitje 403 is net binnen.
In hun streven om het bedrijf zo goed mogelijk te runnen gaan de Eelmannen ver. Bijvoorbeeld met de voeding. "De minister wil toe naar grondgebonden en kringlooplandbouw, daar voldoen wij grotendeels aan. Al ons ruwvoer, gras, maïs en natuurhooi, telen we zelf. Het riet uit de sloot gebruiken we als strooisel in de stal. De meeste mest rijden we uit over ons eigen land, het restje naar akkerbouwers, waar wij tarwe, geschikt als krachtvoer, vandaan halen."
De maatschap investeert stevig. Onlangs nog twee melkrobots, waarmee hun 125 koeien worden gemolken. Jaap: "Daarvoor werden ze twee keer per dag gemolken, nu gemiddeld drie keer. Daardoor gaan ze circa tien procent extra geven." Met als aangename bijkomstigheid dat de Eelmannen niet meer twee keer per dag hoeven te melken. "Dat geeft een stuk rust."
Andere investering betreft de voerrobot. Robin: "Normaal voerden we één keer per dag een flinke hoop, nu krijgen ze elk uur kleine porties." Het voer wordt in een schuur die daarvoor speciaal is gebouwd automatisch gemengd tot de optimale samenstelling, waarna de robot elk uur afgepaste porties bij de koeien voert. "Elk uur vers voer, heel precies en naar behoefte. Daardoor houden we minder restvoer over. De robot scant de hoogte en schuift het aan. En het zorgt voor een flinke arbeidsbesparing."
Derde grote investering is een emissiearme vloer in de stal. Gerco: "De koeien lopen op een rubber mat, in plaats van op beton. Diervriendelijker en speciale klepjes in de vloer zorgen ervoor dat de stikstof in de kelder blijft. De uitstoot is gehalveerd. Hier niet verplicht, zoals in de intensieve veegebieden, maar ook met duurzaamheid willen we voorop lopen."
Vooruitstrevend, maar niet geheel zonder zorgen. Robin, die heeft meegedaan aan het boerenprotest op het Malieveld: "Als ondernemer wil je tien jaar vooruit kijken, om te kunnen anticiperen. Nu weten we niet waar we aan toe zijn. De laatste tijd zijn er allerlei ad hoc-maatregelen geweest. Dat maakt het onvoorspelbaar." Desondanks houden de Eelmannen vertrouwen in de toekomst.