Een frisse blik
Verbinden
Bas van Spréw, Interim-directeur van het Texels Museum schrijft de komende periode met enige regelmaat columns voor deze krant. Hieronder zijn eerste column.
Verbinden
Toen ik een jaar of 20 was, wandelde ik met mijn jeugdvriend en toenmalig studiegenoot Sander, over de Regte Heide in Noord-Brabant. Sander studeerde Biologie en ik Geschiedenis. We kwamen elkaar tegen bij Landschapskunde, dat werd gedoceerd door Maarten Terlingen. Terlingen was samen met Jaap van Eekeren auteur van het boek 'Nederlandse Landschappen' en hij inspireerde ons tot samenwerken en het zien van het landschap als een eenheid met het water als verbinding.
Tijdens die wandeling over de heide probeerden we het landschap te begrijpen. 'Waarom zag het er zo uit?' 'Wat was de relatie tussen de grafheuvels op de hogere delen en de weiden in het beekdal?' 'Vonden we die zichtlijn op de hoogbouw van Tilburg nou mooi of niet?' Hardop zeiden we tegen elkaar: "we zouden hier ons werk van moeten maken." Dat lukte.
Ons eerste gezamenlijke werk had als titel; 'Het landschap van Riel tot aan de Chaamse bossen' en was een in onze ogen zo breed mogelijke studie van het landschap, waarin alle elementen - geologie, natuur, landbouw, water, erfgoed, maar ook hedendaagse bouwwerken - even belangrijk waren.
Later volgden vele andere onderzoeken en adviesrapporten. Altijd met de gedachte dat het landschap één geheel is, waarin alle elementen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. We kwamen er echter al heel snel achter dat tegengestelde belangen die eenheid regelmatig in de weg zaten, maar ook dat wanneer je de eenheid zichtbaar maakt, tegenstellingen overbrugd kunnen worden.
Of we nu werkten voor een agrariër die woningen op zijn land wilde realiseren, voor een waterschap dat beken wilde laten meanderen of een provincie die een weg wilde aanleggen, ons uitgangspunt was zoeken naar de relatie tussen verleden, heden en toekomst, tussen natuur en cultuur en tussen het individuele belang en de brede maatschappelijke doelstellingen.
Ook nadat ik de overstap maakte van landschapsonderzoeker en adviseur naar algemenere directie- en bestuursfuncties heb ik die filosofie vastgehouden: zoeken naar samenhang en verbinden als werkwijze.
Vaak ligt de verbinding voor het oprapen. Zoals jaren geleden op de Regte Heide, waar natuur en cultuur voor ons als vanzelfsprekend samen kwamen of zoals nu, bij de Stichting Texels Museum. Waar zeehondenopvang, natuurhistorie, archeologie en geschiedenis samen gaan. Waarbij de kenmerkende eigenschappen van elk museum en elke locatie herkenbaar zijn en waarbij ze tegelijk deel uitmaken van een groter geheel, met het eiland en het water als verbinding.
Bas van Spréw
Interim-directeur Texels Museum