Verschillende manieren om energie op te wekken met behulp van zon, wind en getijdenstroming, waarover Cor van der Knaap schrijft.
Verschillende manieren om energie op te wekken met behulp van zon, wind en getijdenstroming, waarover Cor van der Knaap schrijft.

"Meerdere paarden om kar te trekken"

Texel 2020: "De gemeenteraad kondigt hierbij aan, dat naar aanleiding van het behaalde resultaat, dat Texel met "grote steun" van de Texelse bevolking, vanaf heden energieneutraal is geworden, er een feest wordt georganiseerd.

Op dit feest in het gemeentehuis worden verdere ontwikkelingen bekendgemaakt. Namelijk dat we het overschot naar de overkant exporteren, zodat belastingverlagingen kunnen worden doorgevoerd. Er hoeft geen entree te worden betaald en de versnaperingen zijn gratis."

Zo'n feest zou mooi zijn. Immers, in 2007 lanceerde Texel de doelstelling om in 2020 energieneutraal te zijn. We zijn inmiddels aangekomen in 2019, maar er is van die doelstelling niet veel terecht gekomen. Geen feest dus. Wat is de reden? Is de technologie niet in huis of heeft het andere oorzaken?

Gedwarsboomd

Wij zitten in een bijzondere positie omdat we een eiland zijn. Het was dan ook een mooie uitdaging om dit te bewerkstelligen. Alleen wordt menig burger/organisatie die initiatief toont gedwarsboomd. Zoals door wet- en regelgeving die op bepaalde punten achterhaald is. Dat iets wordt gelanceerd, dat volgens de wet helemaal niet kan, maar wel heel waardevol is. Dan is het toch zaak de wet- of regelgeving bij te stellen?

Daar gaan politici over. Bij de politiek hoort integriteit hoog in het vaandel te staan. Als 51% van de bevolking van mening is dat bepaalde maatregelen moeten worden getroffen, dan zal de andere 49% zich daarbij neer moeten leggen. Maar wat gebeurt er? Dat een lobbyist die bijvoorbeeld 10% van een bepaalde groep vertegenwoordigt (denk aan de stemming over de pulsvisserij in het Europarlement) zijn of haar mening/belang er weet door te drukken. Dan is ineens 90% niet gehoord.

Dan kan niet worden gezegd: het is niet geprobeerd op Texel

Fossiele brandstof

In een tijdsbestek van pakweg 300 jaar, duwen we iets in de atmosfeer wat zich over "honderden miljoenen" jaren, niet te beseffen, heeft gevormd. Ik heb het over de fossiele brandstoffen die we op dit moment gebruiken. We moeten dit zien als een overgangsfase, waar we echt niet verder mee kunnen.

Wat kan?

We mogen zonnepanelen op onze daken leggen. En boeren mogen alle daken van hun schuren grotendeels gebruiken voor zonnepanelen. En ook hier en daar een zonneweide, al staan grootte en aantal nog ter discussie. Er loopt ook een project voor biomassa in Het Noorden, al heb ik daar al een tijdje niets over gehoord.

Als windgebied is Texel bevoorrecht dat het aan de kust ligt en qua rendement kan het eigenlijk niet beter. Maar daar doen we hier (bijna) niets mee. Boeren in Groningen mogen een windmolen bij hun boerderij plaatsen, zoals de boeren in Oost Groningen. Geen mega-windmolens van 150 of 200 m hoog maar eentje van 21 meter hoog maximaal.

Windenergie, geen wind-allergie

Een van de zwaarstwegende argumenten die ik hoor tegen windmolens, is dat het geen gezicht is, en dat Texel als eiland zijn schoonheid verliest. Angst dat de toerist ons eiland niet meer bezoekt vanwege de windmolen(tjes)? Ik denk dat dit ontzettend mee zal vallen. Nederland is van origine een molenland en als ze er een tijd staan, dan weten we niet beter. Dan het besef dat we goed bezig zijn, en verder kijken dan alleen vandaag is toch een goed uitgangspunt.

Hoe had dat 400 jaar terug gemoeten, toen er alleen nog maar wind en waterenergie voorhanden was? Leegwater gebruikte 47 windmolens om de Beemster droog te leggen.

We willen Texel energie neutraal maken. Om dan alleen van wind en zonne-energie gebruik te maken, terwijl er nog andere vormen gebruik kunnen worden, dat zou jammer zijn.

Een andere energievorm is getijdenstroom. Tot enkele decennia geleden konden we nog met redelijk grote schepen door het Molengat varen. Door de jaren heen is dat voor kotters en andere grotere vaartuigen niet meer mogelijk.

Wat er nog wel is, is een enorme waterkracht die zich door het Molengat verplaatst. Daar kunnen we wat mee. Als deze doorgang aan de zijkanten afgebakend wordt, zodat het niet dichtslibt, dan kunnen we met waterturbines op drijvende sluisdeuren enorm veel energie op wekken. Hierbij kan optimaal gebruik worden gemaakt van eb en vloed.

Hoe dieper we in de aardkorst afdalen, hoe warmer het wordt. Nu heb ik het niet over 100 meter maar over 3 of 4 km en wel op twee locaties op het eiland. Ervan uitgaande dat de temperatuur gemiddeld 3 graden Celsius per 100 meter stijgt, kom je bij 3 km diepte op 90 graden, en bij 4 km zelfs op 120 graden Celsius uit.

Warmte is een makkelijk vervoerbare energiebron. Voor de aandrijving van de generatoren worden geen gas, maar stoomturbines gebruikt, aangedreven door de aardwarmte. Hiervoor is veel zoet water nodig. Nu pompen we enorme hoeveelheden zoet water de Waddenzee in. Dit kan opgeslagen worden in natuurlijke reservoirs, ook in onze aardkorst, zodat de brandstof, water, nodig voor de aandrijving van de turbines, voorhanden blijft.

Uiteindelijk moet alles wat met energie moet worden voortbewogen waterstof als energiegever gebruiken. Er is echter één maar: daar is veel elektriciteit voor nodig. Wereldwijd wordt daar al behoorlijk op doorontwikkeld. Dan is het mooi als meerdere paarden de kar trekken.

Windwokkel op dak

Zelf ben ik al enige tijd bezig om bij mij thuis iets met windenergie te doen. In eerste instantie een windmolentje op het dak om te experimenteren. Dat werd afgewezen. Vervolgens een aanvraag voor een windwokkel, maar ook dat werd afgewezen.

De beoogde windwokkel die ik voor ogen heb is 135 cm hoog, niet groter dan een schoorsteen zoals die vroeger op het dak stond. Dat kan toch geen probleem zijn?

Als het mag, kan ik experimenteren om te kijken of het wat is. Mocht dat positief uitvallen dan kunnen er zo'n 1000 wokkels, nogmaals ter grootte van een schoorsteen, geplaatst worden op de Texelse daken, zonder dat de infra-structuur van het elektriciteitsnet moet worden aangepast.

Dan kan in ieder geval niet worden gezegd dat het "niet" is geprobeerd.

Cor van der Knaap,

Den Burg.