Jan en Jaap van der Vis de veertiende en dertiende generatie van dit vissersgeslacht uit 1560.
Jan en Jaap van der Vis de veertiende en dertiende generatie van dit vissersgeslacht uit 1560. Bron: Met de kop in de wind

Vissers "met de kop in de wind"

Vernieuwen, vernieuwen en nog eens vernieuwen. Het is verweven met de geschiedenis van vissergeslacht Van der Vis van de TX 36 "Jan van Toon". Jan van der Vis, de huidige schipper, is sinds 1560 de veertiende generatie.

Gerrit Vis, geboren rond 1560, was de oudste voorvader. Zijn nazaten visten hier in de kreken, de omliggende kustwateren en in de Zuiderzee. "Harder werkers, die de mouwen opstropen en aan het werk gaan", typeert Gees. R. van Hemert, schrijver van "Met de kop op de zee", een dik boek over innovaties en tradities in de Nederlandse visserij door de generaties heen. Een hoofdstuk gewijd aan de familie Van der Vis, een ander aan het Texelse vissersgeslacht Drijver van de TX 29 "Helena Elizabeth". Het boek laat de vele innovaties in de visserij de revue passeren. De omschakeling van zeil naar de motor, die rond de Eerste Wereldoorlog de overgang van kust- naar Noordzeevisserij mogelijk maakt. De firma P. Drijver laat in 1926 de eerste stalen kotter bouwen. Twee ontwikkelingen die hun waarde bewijzen na de aanleg van de Afsluitdijk. Tot die tijd werd op de Zuiderzee op haring, ansjovis, spiering en platvis gevist. Toen die verdween, weken vissers uit naar de Noordzee.

Ingrijpend is ook de komst van de boomkor, die gepaard ging met de zogeheten pk-race. Schepen werden groter en sterker. Van der Vis liet in 1988 een kotter van 3300 pk bouwen. De tijd van de broers Jaap en Antoon van der Vis (13e generatie). Jaap stond met uitvinder Harmen Klein Woolthuis aan de basis van de "Sumwing", de weerstand verlagende vleugel. In combinatie met de pulskor, een andere innovatie waarbij Van der Vis voorop liep. Samen goed voor bijna 70 procent brandstofbesparing. Zoon Jan toont de derde innovatie: een slim managementsysteem, waarbij computertechniek tot in de details is doorgevoerd. De vraag is of de visserij ook voor Jack, de in 2017 geboren vijftiende generatie, toekomst weet te bieden. Het verbod op de puls stemt Jaap van der Vis somber. Opvolging is al enige tijd geen vraagstuk meer voor de broers Marco en John Drijver (vijfde generatie). John: "Wij gaan misschien nog vijf jaar mee, dan stopt het."

Fontaine Uitgeverij, 320 pagina's, €34,90.