'Dit zijn onvergetelijke ervaringen'
Hij ging aanvankelijk naar Colombia om de Spaanse taal te leren. Het eindigde voor oud-Texelaar Björn Verduijn in een onvergetelijk avontuur waarbij hij een jaar lang op de fiets het gehele Zuid-Amerikaanse continent van noord naar zuid doorkruiste.
Met een gids mee de wijken in van de Colombiaanse stad Medellin zoveel mogelijk Spaans te spreken. Het was voor Björn in Colombia een geschikte manier om zich de Spaanse taal eigen te maken. De oud-Texelaar is een liefhebber van extreme sporten, uitermate avontuurlijke ondernemingen en reist veel, dus het was geen verrassing dat hij naar Colombia toog om ter plekke de taal te leren.
Daar bleef het echter niet bij toen hij op een dag Sandra leerde kennen. Een Colombiaanse dame die met het laatste deel van haar studie bezig was. De interesse in elkaar was wederzijds en er bloeide wat moois op. Voor Björn een goede reden om nog wat langer in Colombia te blijven. Van het grote plan om het gehele continent te doorkruisen, was nog geen sprake, totdat hij op een dag in een klein dorpje in de buurt van Medellin was waar hij kinderen bij een rivier zag spelen.
"Ze hadden niets, werkelijk niets. Ze woonden daar in plaggenhutjes, maar ze waren gelukkig. Ze waren de meest gelukkige mensen die ik eigenlijk ooit had gezien." De beelden bleven hangen en Björn besloot dat hij het Zuid-Amerikaanse continent beter wilde leren kennen. De liefhebber van extreme uitdagingen kwam om de hoek en hij vatte het plan op om van de uiterste noordpunt naar de uiterste zuidpunt van Zuid-Amerika gaan fietsen. "Dat zou voor mij de beste manier zijn om dit continent echt te leren kennen."
De plannen kwamen ter sprake bij Sandra en er ontstond een tweede plan. Zij hoefde enkel nog haar scriptie te maken en dat kon prima op een laptop. Waarom zouden ze niet samen gaan reizen? Hij op de fiets en zij met het openbaar vervoer dan wel liftend. Dan zouden ze elkaar om de zoveel weken op een volgende plek ergens op het continent zien. Een wild plan, maar het werd wel werkelijkheid.
En zo stond Björn begin juli 2018 bepakt en bezakt met de fiets bij de vuurtoren van Punta Gallinas aan de La Guajira woestijn aan de Caribische zee in Colombia. "Een plek waar je bij mooi weer Curaçao kunt zien liggen, het eiland waar mijn moeder vandaan komt. Heel bijzonder om op zo'n plek in het uiterste noorden van Colombia te mogen beginnen." Voor hem lag een circa zestienduizend kilometer lange tocht waarover hij een zeker een jaar zou gaan doen. Vriendin Sandra begon, voorzien van een laptop om aan haar scriptie te schrijven, eveneens aan de reis.
Sandra ten huwelijk gevraagd op vulkaan terwijl zon onderging en maan opkwam
De tocht leidde langs landen als Ecuador, Peru, Bolivia, Argentinië en Chili. Björn fietste zoveel mogelijk via het Andesgebergte dat zich in de lengte uitstrekt over het Zuid-Amerikaanse continent. Het betekende veel klimmen en dalen tijdens het fietsen, maar dat was hij gewend van zijn extreme sporten. Hij fietste door adembenemende landschappen en kreeg tussendoor de kans om diverse befaamde bergen te beklimmen. De mooiste daarvan was de Chimborazo, een uitgedoofde vulkaan die 6310 meter boven de zeespiegel uitsteekt. Uitgerekend bij de beklimming van die berg kreeg hij een lichte voedselvergiftiging. "Dat was in een berghut op een hoogte die je kunt vergelijken met de top van de Mont Blanc. De klim zou nog twaalf uur duren, ik ken mijn lichaam, dus ik heb daar de keuze gemaakt om niet verder te klimmen. Erg jammer, maar het was niet anders op dat moment." Chimborazo bleef bij Björn in gedachten, maar dan voor een ander plan dat later op de reis zou volgen.
Het contact met Sandra liep goed. Soms zagen ze elkaar een paar weken niet en dan trokken ze weer een tijd samen op tijdens hun reis naar het zuiden. "Het was een goede test voor onze relatie. Het was alleen wel eens lastig als we weer afscheid namen en elkaar een paar weken niet zouden zien. Maar we waren met zijn tweeën aan het reizen ook al waren we deels apart van elkaar." Slapen deden ze onder meer in hostels, hotels of bij mensen thuis. Björn had op de fiets ook een tent bij zich, zodat hij daarin kon slapen als hij na een dag fietsen geen geschikte plek tegenkwam om te overnachten.
Contacten met mensen die ze onderweg tegenkwamen, waren er volop. Merendeels positief, maar Björn kwam er ook achter dat hij als Europeaan niet direct overal met open armen werd ontvangen. Dat lag niet aan hem, maar meer – zo leerde hij van lieverlee – aan vroegere generaties. "Je merkt dat onze voorouders daar vierhonderd, vijfhonderd jaar geleden hebben huisgehouden. De grote pakhuizen in Amsterdam zijn gebouwd dankzij handel die op het Zuid-Amerikaanse continent werd gedreven, maar daar is het continent zelf niet beter van geworden. Ander voorbeeld zijn de zilvermijnen van Bolivia. Die waren ooit de grootste ter wereld, maar werden volledig leeggeroofd. Je wordt je ook bewust van de slavenhandel die er vroeger is geweest. Ik voelde mezelf niet schuldig voor mijn voorouders, maar ik raakte er tijdens de reis wel van doordrongen dat het vroeger geen lieverdjes zijn geweest. Maar ook vandaag de dag gaan er zaken mis op het Zuid-Amerikaanse continent. Onderweg ben ik veel Venezolanen tegengekomen die hun land waren ontvlucht. Het zijn de aardigste mensen die ik heb ontmoet, hun land heeft meer olie dan het hele Midden-Oosten bij elkaar en toch gaat het er vreselijk mis."
Dan was er nog de Chimborazo in Ecuador waar Björn een paar maanden eerder moest afhaken. De twee besloten er samen heen te reizen. Björn had er nog wat te goed: "Als je vanaf zeeniveau meet, is de Mount Everest de hoogste berg op aarde, maar als je vanaf het middelpunt van de aarde meet, krijg je andere verhoudingen en is de top van de Chimborazo het verst van het middelpunt van de aarde verwijderd. Dan kun je de Chimborazo als hoogste berg ter wereld beschouwen. Sandra en ik zijn de berg opgegaan tot een punt waar je letterlijk vanaf hele grote hoogte de zon ziet ondergaan. Dat hebben we meegemaakt op een heldere avond, waardoor we de rode gloed zagen zoals je die soms ook aan zee ziet als de zon ondergaat. Dat was prachtig om te zien. Tegelijkertijd zagen we vanaf de plek waar we zaten de volle maan opkomen, terwijl de zon onderging. Daar kwam werkelijk alles op hetzelfde moment samen. En precies op dat moment heb ik Sandra ten huwelijk gevraagd." Het antwoord liet niet lang op zich wachten. In Ushuaia, een stad in het zuiden van Argentinië, vond de huwelijksvoltrekking plaats.
Na het onvergetelijke moment op de Chimborazo ging de reis verder en begon zachtjesaan de einddatum op het vliegticket van Björn naar Nederland in beeld te komen, waardoor er tempo moest worden gemaakt. Hij zat gemiddeld acht tot twaalf uur per dag op de fiets. Vader René hield in Den Burg op de computer dagelijks de afgelegde afstanden en de hoogteverschillen bij. In totaal was Björn 380 dagen onderweg, waarvan hij 171 dagen op de fiets zat. Hij legde een afstand van 16.274 km af en klom bij elkaar 206.463 hoogtemeters. Dat is omgerekend dertig keer een beklimming van de Mount Everest.
"Maar het fietsen via de bergpassen was en bleef geweldig. Je hebt echt de prachtigste vergezichten. Je moet alleen goed opletten bij het dalen, vooral wanneer de vermoeidheid toeslaat. Dan is het belangrijk om een goede rem te hebben, zeker wanneer je op onverharde wegen aan het fietsen bent. Ik ben een paar keer gevallen, maar ik ben gelukkig ook wel wat gewend."
Het fietsen door het Andesgebergte zelf was ook een wereld van uitersten. "Aan de ene kant heb je vlak gebied en weet je dat ongeveer tweehonderd kilometer verderop de Grote Oceaan ligt. Aan de andere kant van het gebergte heb je de jungle." Daar kwam hij niet, waardoor hij ook weinig meekreeg van de bosbranden in het Amazonegebied. Hotels werden van lieverlee de meest uitgezochte overnachtingsplekken. "Daar had je voor gemiddeld twee euro per nacht een bed. Je moest je niet afvragen wie er allemaal voor je in het bed hadden gelegen en of de lakens ooit waren vervangen, maar je had een bed."
Laatste deel van de reis was Argentinië waar Björn twee dingen leerde: iedereen kent daar koningin Maxima en je moet niet beginnen over de Falklandoorlog die in 1982 plaatsvond. "Dat ligt nog steeds zeer gevoelig. Overal langs de weg zie je de monumenten die herinneren aan de strijd om de Malvinas. De reis eindigde eind juli dit jaar bij Kaap Hoorn, het meest zuidelijke puntje van Zuid-Amerika. Daarna vlogen Björn en zijn inmiddels afgestudeerde vrouw Sandra naar Nederland om een tijdje op Texel te verblijven. Op het moment zitten ze het Schotse Glasgow waar Björn een huis heeft. "Het is nu een kwestie van weer een baan vinden en met elkaar samen zijn. Gelukkig hebben we de tijdens de reis al wel wat met elkaar opgebouwd. We zijn nu een manier aan het bedenken hoe we alle ervaringen van deze reis voor onszelf kunnen verwerken om alles een plek te geven. Het zijn echt onvergetelijke ervaringen geworden."
Jeroen van Hattum
