Op woensdag wel zevenhonderd stuks
Ik spreek af met Willem in de kantine van Gemeentewerken waar het net pauze is. Er heerst een gezellige mannencultuur in de meest positieve zin van het woord. Willem heeft een nette blouse aan, hetgeen hem op de nodige opmerkingen komt te staan. "Hij loopt er al de hele week in hoor, daarvoor hebben we hem nog nooit zo gezien. Alleen de stropdas ontbreekt", roept één van zijn collega's en er wordt hard gelachen. Willem doet net zo hard mee.
Na een tijdje met zijn allen geouwehoerd te hebben over van alles en nog wat is het toch tijd om pad te gaan. Het is vrijdag en Willem rijdt een relatief kleine groene route in het buitengebied met de 'zijlader'. "Dan kost het jou niet je hele dag en je krijgt toch een inkijkje in hoe dat gaat." Op woensdag leegt hij tijdens de 'grijze weken' wel zes- tot zevenhonderd bakken. "In plasticweken ook trouwens. Dan rijden we om zeven uur de poort uit en zijn we om half vier klaar. Dan moet de auto nog schoon natuurlijk. Als je de keer erop weer met groen rijdt, kan het niet zijn dat er nog allemaal restafval is achtergebleven."
Hoewel ik begrijp dat de gemeente niet voor iedere soort afval een andere wagen heeft, had ik me dit nooit gerealiseerd en dat zeg ik ook tegen Willem. "Ik denk de meeste mensen niet hoor. Zo gaat dat. We hebben drie wagens: deze zijlader, de achterlader - die in de dorpskernen wordt gebruikt - en de wagen met haak voor het legen van de ondergrondse containers. Ik rijd het meest op deze en ik vind het heerlijk."
De route die we deze vrijdag rijden voert ons door het buitengebied net buiten Den Burg aan de noordkant. In de cabine twee schermen. De ene geeft zicht op de bovenkant en de vijzel - een grote spiraal die het afval vermaalt - en de ander geeft zicht op de zijkant van de grijper. Over het ene beeldscherm staat een aantal lijnen. "Als ik die lijn op het midden van de bak houdt, gaat alles goed." En hij heeft gelijk, met het grootste gemak wordt de bak leeggekieperd in de wagen. Ik had de nodige stank verwacht, maar dit valt enorm mee. Ik bedenk dat dit met de grijze container anders is, en deel die gedachte. "Nee, juist met de groene bak met rottend keuken- en tuinafval is dat erger. Maar het valt in de regel heel erg mee."
Om zeven uur de poort uit en om half vier terug
Vandaag legen we een container of honderd en alles gaat soepeltjes. "Dit is een fijne route. In het buitengebied staan de bakken altijd uit elkaar, dit is in een drukke straat wel anders.. Als de bakken te dicht op elkaar staan, kun je ze niet oppakken met de grijper. Dan zou je ze omstoten. Dan moet je dus de wagen eerst uit. Als dat overal zo is, kost het heel veel extra tijd. Net als dat er nog vaak bakken verkeerd om staan."
Ik vraag Willem wat dat laatste nu uiteindelijk uitmaakt. "Als ik de bak optil en hij zit verkeerd om, kan het deksel in de vijzel komen en dan is de bak stuk." Ik realiseer me hoe wij als bewoners met een kleine inspanning het werk voor de vuilnismannen een stuk makkelijker kunnen maken. "Niet dat ik het vervelend vind om er af en toe uit te moeten hoor. Dan kun je de benen even strekken, maar als het bij iedere bak zo is, schiet het niet op. Zeker in nauwe straten is dat vervelend. Mensen worden steeds ongeduldiger en als ze er niet langs kunnen, gaan ze over de stoep. Dit kan heel gevaarlijk zijn. Ik let goed op, maar ik zie wel eens dat het net goed gaat met fietsers die dan rakelings langs de grijper schieten."
Vreemdste dingen in de plasticbak
Hoewel het scheiden van afval steeds beter gaat, zien de vuilnismannen de vreemdste dingen. "Luiers of glas in de plasticbak om maar wat te noemen. Luiers horen natuurlijk in de grijze container, en glas in de glasbak. Mensen weten dit ook heus wel. Wat veel mensen wel eens vergeten, is dat ook chipszakken niet in de plasticcontainer mogen. En doordat kartonverpakkingen van dranken in de container mogen, denken mensen regelmatig dat ook gewoon karton in de bak met het oranje deksel mag en dat is niet zo. Als er teveel rotzooi in een container komt die daar niet in hoort, kost dat geld omdat het verwerken duurder wordt. Dat ga je dan uiteindelijk terugzien in de afvalstoffenheffing en dan is iedereen weer boos."
Maar het is niet alleen de plastic container waar dingen in worden gegooid die er niet in horen. Grofvuil in de grijze container heb ik ook vaak meegemaakt. Beton of tegels. Als dat in de vijzel komt, gaat die stuk of hij zit helemaal vast en dan moeten wij dat oplossen. Vergeet niet dat je in deze gemeente het grofvuil kunt laten ophalen hè. Er zijn heel veel gemeentes waar dit niet meer kan. Soms is het zo dat mensen hebben gebeld en er vervolgens allemaal spullen bij zitten die ze niet hebben opgegeven, zoals magnetrons en zo. Het is toch een kleine moeite om die zelf even naar De Hamster te brengen. En als je zelf geen auto hebt, is er toch wel iemand met een auto die even kan helpen."
Handige tips
Terwijl we lekker doorrijden, heeft Willem nog wel een aantal tips, te beginnen met de groene container. "Daar blijft vaak rommel onderin zitten. Die laag wordt dikker en dikker. Maar als je er een emmer water onderin gooit of kranten onderin legt, blijft er niets achter. En als je aan één bak te weinig hebt, je kunt gratis een tweede groene container aanvragen bij de gemeente. Dit geldt ook voor de plasticcontainer."
Voor de plastic container benadrukt Willem het belang van de gesloten zakken. "Die zakken kun je halen bij de supermarkten, bij de gemeente en bij de supermarkten. Doe het alsjeblieft in zakken. Het waait overal heen als het deksel open waait. Dat gebeurt niet als het in die zakken zit. En zoals we allemaal weten, waait het regelmatig wat harder op Texel."
Voor alle bakken geldt: "Zet de bakken neer waar ze moeten en houd er genoeg ruimte tussen (ongeveer een meter). Dat scheelt ons heel veel werk. En zet hem goed om. Nog een tip: wanneer de wielen niet meer goed rollen, kan je de bak gewoon kosteloos laten omruilen. Dat is niet alleen voor de bewoners handig, maar ook voor de mannen die werken bij de achterlader."
Terwijl we naar De Hamster rijden om de wagen leeg te draaien, pikken we nog snel een container op. Deze mensen hadden gebeld dat ze vergeten waren om de container aan de weg te zetten. Het moet geen gewoonte worden, maar als we er toch langskomen, kan het wel voor een keer", besluit Willem lachend.
Job Schepers