Natalie schrijft
Foto's enzo
'Van wie bei je der ien?", is op ons eiland een heel normale vraag als je wilt weten of je de familie van die persoon kent. Zodat je daarna bijvoorbeeld beter weet voor wie je gaat werken. En hoewel deze ons-kent-ons-cultuur écht een enorm grote kracht is van ons eiland, kan je ook op Texel niet om social media heen. Hoewel er vast er nog een enkeling zonder Facebook of Instragram, website of LinkedIn is, maken ook wij eilanders gelukkig gebruik van die enorme online kracht. Maar hoe zit het eigenlijk als je een foto op google op zoekt en daarna deelt op je eigen website of social-media-pagina? Is zo'n brief met een enorme boete omdat je een foto van een ander hebt gebruikt terecht?
Als jij iets origineels maakt, is het natuurlijk niet de bedoeling dat iemand anders daarmee aan de haal gaat zonder jouw toestemming. Daarom is het auteursrecht in het leven geroepen. Het auteursrecht is een onderdeel van het rechtsgebied dat het 'intellectueel eigendomsrecht' wordt genoemd. Daartoe behoren naast het auteursrecht en de daarop lijkende naburige rechten ook het merkenrecht, het octrooirecht, het topografierecht, het modellenrecht, het databankenrecht, het kwekersrecht en het handelsnaamrecht.
Dus als je een foto hebt gemaakt, komt het auteursrecht op zo'n werk in eerste instantie toe aan jou als maker van dat werk. Vanaf wanneer? Vanaf het moment dat het werk gemaakt is. Het recht ontstaat dus vanzelf, er zijn geen formaliteiten nodig om auteursrecht te krijgen. Dit recht is vastgelegd in artikel 1 van de Auteurswet.
Wat dit concreet betekent? Wie beschikt over het auteursrecht, beschikt over twee exclusieve rechten. Het alleenrecht om het beschermde werk openbaar te maken. Bijvoorbeeld op een website. En het alleenrecht om het te verveelvoudigen en bijvoorbeeld 100 hand-outs te maken van een training die je hebt gemaakt.
Hierop zijn uiteraard ook uitzonderingen. Eén uitzondering is dat wat je maakt als werknemer. In beginsel wordt de werkgever als auteursrechthebbende aangemerkt op werken die door werknemers in dienstverband worden gemaakt. Er dient dan wel aan twee vereisten te worden voldaan. Wil je daar meer over weten, kom dan gerust langs.
Je kan er ook zelf voor kiezen het auteursrecht over te dragen aan een ander. Sinds 2015 moet deze overdracht schriftelijk geregeld worden door middel van een akte. Het kenmerk van overdracht is dat degene aan wie de rechten worden overgedragen, voortaan het eigendom verwerft van die rechten. Bij deze overdracht van rechten worden uiteraard ook (financiële) voorwaarden gesteld. Zoals gebruikelijk in de muziek- en filmwereld.
Zie je toch dat er inbreuk wordt gemaakt op jouw auteursrecht en bijvoorbeeld een door jou gemaakte foto of muziektune zonder jouw toestemming wordt gebruikt? Dan is het belangrijk dat er een goede brief wordt geschreven waarin je onder meer om een schadevergoeding vraagt.
Heb je juist zelf een brief ontvangen met daarin een claim omdat je een foto van iemand anders op jouw website hebt gebruikt, dan is het veelal aan te raden deze schadevergoeding te betalen. Helemaal als deze brief is opgesteld door bedrijven die niets anders doen dan deze claimbrieven. Moraal van het verhaal, vraag toestemming aan de maker van de foto, het gedicht of het boek als je dat zelf voor iets wilt gebruiken. En blijf vooral zelf genieten van de kracht van creatie!
Aloha,
Natalie Sylvette Bakker