Achter de schermen

Lessen

Noem het gerust fascinerend om te zien: er zijn met de versterking van de Waddendijk en de natuurontwikkeling in Waalenburg miljoenen in Texel geïnvesteerd, het eiland is er - de discussies even daargelaten - echt niet slechter van geworden, maar veel applaus zal er vermoedelijk niet klinken. Tenminste, niet van wie hier woont.

Sterker: met name bij de natuurontwikkeling in Waalenburg en de realisatie van de PH-zanddijk zag je zelfs de meest coöperatieve Texelaar veranderen in een monument van verzet tegen bijna welke verandering dan ook. Nu ook met het kunstwerk op 't Horntje: het verzet is alom.

Dat is iets om nader onder de loep te nemen. Een mogelijke verklaring voor alle weerstand zat voor mij vorige week in een mijnheer die bij de oplevering van de PH-zanddijk verkondigde dat hij circa tien jaar geleden voor het laatst op Texel was geweest en dat die nieuwe PH-zanddijk, die hij nu voor het eerst zag, zo mooi was geworden. Dat klopt, maar de beste man stapte daarna vrolijk terug op de boot en weg was hij weer. Dat is toch anders dan wanneer je hier woont en dagelijks je omgeving ziet veranderen met het ongemakkelijke gevoel 'dat alles toch al bepaald is en dat je weinig meer kan inbrengen'.

Binnen dat kader kom ik op het punt betrokkenheid. De afgelopen jaren heb ik diverse kundige omgevingsmanagers gezien die oprecht hun best deden iedereen te betrekken, maar soms ook de pech hadden dat de toon al was gezet met het verdwijnen van Ceres. De les daarvan: betrek mensen daadwerkelijk vanaf het begin bij naderende ontwikkelingen en laat ze niet halverwege een proces zelf ontdekken wat er nou eigenlijk gaat veranderen.

Elk mens heeft ruimte nodig om mee te kunnen bewegen met een verandering. Dan kun je tegen blijven of andere inzichten behouden, maar dan krijg je wel de tijd om te bewegen en om je te verdiepen in de motivaties van een ander. En de ander krijgt de ruimte om wat te doen met de inzichten en opmerkingen van de directe omgeving. Ook niet geheel onbelangrijk.

Dat klinkt misschien eenvoudig, maar kijk naar alle weerstand die er nu is. Dat krijg je alleen voor elkaar als mensen niet meer het gevoel hebben dat ze konden meebewegen en meedenken. Dan maak je van elke mogelijke medestander een tegenstander. Het elkaar bieden van ruimte lijkt me inderdaad een belangrijke les voor volgende grote projecten op Texel.

Jeroen van Hattum