Duitse soldaat Russenoorlog terug op Texel
Hij vocht bijna 75 jaar geleden op Texel tegen de Georgiërs, lag zelf onder vuur en was betrokken bij de dagenlange strijd om het vliegveld.
De 93-jarige Josef Schmidt was in 1945 als 17-jarige soldaat drie weken lang op Texel gelegerd tijdens de Russenoorlog die uitbrak nadat de Georgische soldaten in opstand waren gekomen. De afgelopen dagen was Schmidt even terug op Texel voor opnames van de TV-serie 'In de voetsporen van de bevrijding' van omroep MAX, waarin ooggetuigen van vroeger terugblikken op de bevrijding van Nederland die 75 jaar geleden in september 1944 begon.
Presentator Philip Freriks sprak voor de TV-serie met de 93-jarige Duitser bij de vuurtoren, bij de bunker Texla in Den Burg en in de boet van familie De Graaf nabij De Koog. Schmidt, voor de vierde keer sinds 1945 terug op Texel, had voor de gelegenheid diverse papieren en bescheiden meegenomen die nog rechtstreeks uit de Russenoorlog stamden. Dat was onder meer een lijst met daarop de namen van andere soldaten uit zijn eenheid, een naamplaatje dat hij ter herkenning altijd bij zich moest dragen voor het geval hij zou sneuvelen in de strijd en medailles die hij na afloop kreeg. De hakenkruizen waren eruit gehaald; met dat regime wilde hij na de oorlog helemaal niets meer te maken hebben.
Gewond bij strijd
De 93-jarige Schmidt sprak met Philip Freriks onder meer over gevechten bij De Koog waarbij hij zelf gewond raakte aan zijn hand en gevechten bij het vliegveld waar hij zijn leeftijdgenoten zag omkomen in de strijd met de Georgiërs. De Duitse soldaten en de Georgische soldaten (die aanvankelijk in één bataljon zaten) droegen dezelfde uniformen wat in die dagen op het slagveld tot verwarring en misverstanden leidde. Schmidt geniet een zekere mate van bekendheid sinds schrijver Sipke de Wind een paar jaar geleden een boek over hem schreef met daarin zijn belevenissen als Duitse soldaat in Nederland. De jonge Schmidt werd in april 1944 als dienstplichtige naar Nederland gestuurd, kreeg een opleiding in Haren en diende daarna op diverse plaatsen in Nederland. Hij zat onder meer in de bewaking van bruggen en sluizen, nadat in Normandië de invasie van de geallieerden was begonnen. Tijdens een razzia in Friesland stond hij oog in oog met een onderduiker, zei niets en liet de onderduiker ongemoeid. Na bijna een jaar in Nederland hoopte de jonge Joseph Schmidt terug te kunnen keren naar Duitsland, maar hij werd naar Texel gestuurd en belandde daar alsnog aan het front. Hij zag volgens de overlevering onder meer de bebloede matrassen in de barakken waar in de nacht van 5 op 6 april 1945 circa tweehonderd Duitse soldaten bij het uitbreken van de opstand door de Georgiërs werden vermoord.
In de voetsporen van
De TV-serie 'In de voetsporen van de bevrijding' is in maart, april en mei 2020 te zien bij Omroep MAX op NPO2. Er wordt volgens de programmamakers onder meer aandacht besteed aan operatie Market Garden, de Slag om de Schelde, de Slag om Arnhem, de Stadhuisramp in Heusden (waarbij een deel van het dorp om het leven kwam) en de bevrijding van de Waddeneilanden. Texel was als gevolg van de Russenoorlog (6 april - 20 mei 1945) het laatste slagveld van Europa. Schiermonnikoog werd pas op 11 juni 1945 bevrijd, toen ook daar de laatste Duitse soldaten het eiland verlieten. Volgens de programmamakers zijn er, ook al is het inmiddels 75 jaar geleden, toch nog redelijk veel mensen te vinden die uit eigen ervaring over die tijd kunnen vertellen. De 93-jarige Josef Schmidt vond het prettig even terug te zijn op het eiland waar hij 75 jaar geleden had gevochten. "Maar in vredestijd is het wel beter om hier te zijn."