STIFT helpt co-financiers over brug
Stichting Toeristisch Investeringsfonds Texel (STIFT) ontwikkelt zich steeds meer als "vliegwiel" om investeringen in de toeristische sector mogelijk te maken. Voor pakweg elke euro van STIFT, wordt bijna het tienvoudige in de Texelse economie geïnvesteerd.
Dat blijkt uit de terugblik van STIFT in het deze week verschenen jaarverslag over 2018. Vanaf de start in 2009 tot en met 2017 droeg het fonds €3.173.000,- bij aan 111 projecten. Deze hebben een totale gezamenlijke projectwaarde van €27.836.000,-, bijna het tienvoudige dus. Wat opvalt is dat de zogeheten hefboomfunctie van het fonds, gevoed door inkomsten uit de toeristenbelasting, aanzienlijk is toegenomen. Bedroegen de aanvragen in 2009/2010 53 procent van de totale projectkosten, in 2017 was dat nog maar 9 procent.
Co-financiers
Deze procentuele daling heeft redelijk in een glijdende lijn plaatsgevonden. Waar de jaarlijkse uitgekeerde bijdragen van STIFT gemiddeld gelijk bleven (€347.802,-), groeide het bedrag van de totale projectkosten van circa €1,7 in de opstartperiode 2009/2010 naar bijna €10 miljoen in 2017. Het grote verschil is te verklaren door toename van het aantal co-financiers, maar ook de eigen inbreng van de aanvragers is gegroeid. De groei van het totale projectbedrag is vooral te verklaren doordat instanties als Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en stichtingen voor algemeen nut voor de financiering van hun omvangrijke infrastructurele werken de weg naar STIFT steeds beter weten te vinden. In 2015 werd hier €4.500.000,- aan toegekend, voor 2017 €8.500.000,-.
"Met name bij grotere projecten is de betrokkenheid van STIFT duidelijk een opstap geworden om andere co-financiers over de brug te krijgen", zegt het bestuur. "Het gewenste hefboomeffect wordt hiermee zichtbaar."
Projecten van zeer uiteenlopende aard maar ook van zeer uiteenlopende financiële omvang. Het kleinste project had een aanvraagbedrag van €500,- het grootste van €320.000,-. Wat volgens het bestuur niet betekent dat kleine projecten minder belangrijk zijn voor toeristisch Texel dan grote. "Veel kleinere projecten hebben een grote evenementwaarde en brengen diversiteit in toeristisch aanbod, terwijl de grote projecten meer richting infrastructurele werken gingen teneinde de aantrekkelijkheid van Texel op de korte en lange termijn te vergroten."
Voor kleinere projecten blijft de verhouding tussen aanvraag en totale kosten redelijk gelijk. Hier is STIFT meer de sleutel voor doorgaan of niet-doorgaan en het financieren van de opstartfase teneinde de projecten op langere termijn op eigen benen te kunnen laten staan.
Toeristenbelasting
Per saldo bepalen de jaarlijkse bijdragen van de gemeente uit de toeristenbelasting hoeveel kan worden toegekend. In de jaren 2009 tot en met 2014 was het een vaste bijdrage van €372.000,-. In de jaren daarna werden de bijdragen als gevolg van een nieuwe overeenkomst tussen gemeente en STIFT gekoppeld aan het aantal toeristische overnachtingen tegen een tarief van €0,1544. Dit heeft geleid tot een bijdrage in 2015 van €396.000,-, in 2016 van €419.000,- en in 2017 van €420.000,- (geschat).
Voor pakweg elke euro van STIFT, wordt bijna tienvoudige in economie Texel geïnvesteerd
Over de periode 2009 - 2017 werden 167 aanvragen ingediend waarvan 56 aanvragen zijn afgewezen (34 procent). Deze aanvragen voldeden niet aan de voorwaarden, zoals doelstelling, co-financiering, onderbouwing, etc. In dergelijke gevallen bekijkt het STIFT-bestuur momenteel of de aanvraag op een andere wijze en in samenwerking met andere fondsverstrekkers kan worden ingevuld.
Texels Ondernemers Platform (TOP), De Krim, VVV Texel en TESO gaven in een evaluatiegesprek aan dat het fonds heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van de toeristische sector en daarmee aan haar doelstelling heeft voldaan. STIFT: "Men juicht het toe dat het fonds recent een forse bijdrage heeft geleverd aan een aantal grote structurele projecten die van belang zijn voor de aantrekkelijkheid van het eiland. De continuïteit van het fonds wordt van groot belang geacht voor de vitaliteit van de sector voor de komende jaren."
Website vernieuwd
Ter advies gaven stakeholders mee: de zichtbaarheid en bekendheid van het fonds verhogen, meer het initiatief nemen en de sector waar nodig uitdagen en het aanvraagproces toegankelijker maken. De website van STIFT is inmiddels vernieuwd.
In de eindconclusie citeert het bestuur een initiatiefnemer: "STIFT is één van de mooiste instituten op Texel geworden. Het fonds bewijst zichtbaar haar rol binnen de Texelse economie en fungeert menigmaal als vliegwiel bij investeringen in de toeristische sector. Daarbij wordt als co-financier de samenwerking met andere fondsen nadrukkelijk gezocht. Het mede mogelijk maken van initiatieven is de afgelopen jaren verder gegroeid. Dat blijkt uit de ontwikkeling van percentage van de bijdrage van het fonds (ruim 11 procent) ten opzichte van de totale investering. Het "hefboomeffect" is met een factor 9 duidelijk zichtbaar geworden.
Het fonds opereert autonoom en onafhankelijk van de gemeente. Aanvragen voor projecten worden objectief beoordeeld. Aanvragers en ondernemers ervaren de posititie van het fonds ten opzichte van de gemeente en de sector als zeer positief, blijkt uit de evaluatie.
De afgelopen jaren wordt het fonds steeds meer gezien als partij bij de ontwikkeling van het toeristisch product. Subsidiëren van projecten die de toeristische waarde van Texel vergroten en bewaren, dan wel leiden tot een verbetering van het toeristisch product Texel. Concreet gezegd: investeer in projecten die de Texelse economie in haar volle breedte versterken."
Ook in 2018 werden meerdere bijdragen toegekend. Zoals €65.000,- aan de koksopleiding Texel van Stichting Texel Academy. €150.000,- is toegekend voor de expositie over de Palmhoutcollectie in Kaap Skil. De kleinste bijdrage (€2.000,-) was voor de Winteranimal van de Eilandschutters. €25.000,- ging naar SEA, voor het project wetenschap en kunst en 't Drijverhuus ontving €15.000,- voor cultureel evenement Klifhanger.
Tot 2019 sloot de gemeente een vierjarig contract met STIFT, maar voor dit jaar besloot de raad tot een éénjarig contract. Het college concludeerde uit de evaluatie dat de meerwaarde van het fonds voor investeringen overtuigend is en adviseerde de raad in juni voor voor 2020 en verder weer een vierjarig contract af te sluiten. Dat geeft STIFT ook meer duidelijkheid en zekerheid. Hiermee werd rekening gehouden in de ontwerp-begroting. Politieke partijen reageerden toen instemmend op dit voornemen.
In hoeverre het bevriezen van het besluit over de verhoging van de toeristenbelasting en het loslaten van het maximum van zeven nachten van invloed zal zijn op de besluitvorming, zal later dit jaar blijken tijdens de begrotingsbehandeling voor 2020. De raad staat voor de keus een één- of meerjarig contract met STIFT af te sluiten, maar kan uit bezuinigingsoverweging ook kiezen om het contract per 1 januari helemaal niet te verlengen. Mocht dat laatste gebeuren, dan heeft het college inmiddels toegezegd dat zij dan voor de administratieve afwikkeling van de lopende projecten zal zorgdragen, meldt het bestuur van STIFT. Dat bestaat uit Marius Kikkert, Jan Frederici en Mark Poldner.
Gerard Timmerman
