Onderzoek plussen en minnen van Texel
Het aanbod en de kwaliteit van het onderwijs en de arbeidsomstandigheden zijn de belangrijkste reden voor vertrek van Texel. Maar de arbeidsmogelijkheden, gevolgd door omgeving en eilandcultuur, zijn voor anderen juist reden zich hier te vestigen.
Conclusies uit de bachelorscriptie "De aantrekkings- en afstotingskracht van het eiland Texel", een onderzoek naar de migratiegolven van en naar het eiland Texel door Duco Meskers, voor zijn bacheloropleiding 'Sociale geografie en planologie' aan de Universiteit van Utrecht.
Centrale vraag: in hoeverre zijn push(plussen)- en pull(minnen) factoren van belang voor de aantrekkings-en afstotingskracht van Texel van 1960 tot nu? Meskers raadpleegde meerdere studies en hield een enquête onder mensen die zijn "geëmigreerd", die hier zijn geboren, getogen en gebleven en die zijn "gemigreerd" naar Texel (636 reacties). Daarnaast sprak hij met experts op bepaalde gebieden.
Arbeid is voor de één een belangrijke reden om zich hier te vestigen, maar voor anderen een reden voor vertrek. De relatief eenzijdige economie van het platteland, gefocust op de toeristische en de agrarische sector, leidt mogelijk tot het wegtrekken van mensen, die elders een aantrekkelijkere of beter betaalde baan vinden. Maar de arbeidsmogelijkheden trekken ook mensen naar het eiland of zorgt dat ze hier blijven. Het inkomen is daarbij het minst van belang. Educatie als belangrijkste reden voor vertrek kan worden verklaard uit studenten die vertrekken om elders een opleiding te volgen. Educatie is voor vrouwen die van Texel zijn vertrokken van veel groter belang als push (afstotende) factor dan voor mannen. Vrouwen blijken jonger en vaker te gaan studeren.
Kijkend naar de omgeving zijn vooral de aanwezigheid van natuur, ruimte en rust een belangrijke pull (aantrekkings)factor. Minder belang wordt gehecht aan de woning (betaalbaarheid, kwaliteit, etc.). Opvallend is echter dat de betaalbaarheid van de woning niet als afstotende factor wordt aangegeven, terwijl dit uit cijfers op Texel een relatief groot probleem blijkt te zijn. Naarmate mensen die op Texel zijn komen wonen ouder zijn, is de omgeving meer van belang als pullfactor. De sociale situatie blijkt geen push- en/of pullfactor te zijn van het eiland voor de migranten. De aanwezigheid van vriendelijke inwoners is wel belangrijk voor de aantrekkingskracht. Texelaars die hier zijn geboren, getogen en gebleven vinden de sociale situatie daarentegen wel een belangrijke factor om te blijven. Het vooroordeel dat migranten het gevoel zouden hebben dat ze er niet bij horen wordt niet bevestigd. De eilandcultuur wordt door "import" niet als negatief ervaren. Het blijkt juist een aantrekkende factor. De (verplichte) overtocht per boot wordt wel als afstotend ervaren.
De gezondheidssituatie speelt geen belangrijke rol in de aantrekkings- en afstotingskracht van Texel. Ook al wordt het door geboren, getogen en gebleven Texelaars wel van belang geacht in de keuze er te blijven wonen. Kijkend naar de dynamiek door de tijd zijn de educatie en arbeid gedurende 1960 tot nu altijd de belangrijkste push(vertrek)factoren geweest, door de beperkte opleidingsmogelijkheden en het eenzijdige arbeidsaanbod. Het belang van de arbeidsomstandigheden als reden om naar Texel te komen is door de jaren heen afgenomen. Het belang van de omgeving (met name de natuur, de rust, de ruimte, de aanwezigheid van voorzieningen en de woning) is juist groter geworden voor de aantrekkingskracht van Texel.