De kant langs
De Texelse vlag
"Op de krant staat 'Groen-Zwart Texels in het hart'. Wat is de oorsprong van die kleuren?" Ik kreeg de vraag onlangs. Met mijn verwijzing dat het de kleuren zijn van de Texelse vlag, voetbalclub SV Texel en dat weeskinderen ooit in groenzwarte uniformen rondliepen nam de vraagsteller geen genoegen. "Waarom juist deze en geen andere kleuren?"
Dus maar het archief in gedoken. Daar lees ik dat onze raad in 1964, ter gelegenheid van de viering van 550 jaar stadsrechten, besloot dat de groen-zwart de officiële gemeentevlag is. De Hoge Raad van Adel, die in 1816 officieel het Wapen van Texel vaststelde, maakte bezwaar. Men wilde een vlag bestaande uit drie liggende banen: rood-geel-zwart of een tweebanig geel-rood. Dit zou namelijk de kleuren van het Texelse wapen weerspiegelen. Maar nadat was aangetoond dat de kleuren groen-zwart al eeuwenlang onofficieel werden gebruikt, haalde de Hoge Raad bakzeil.
Daarmee is het laatste woord er niet over gezegd. Volgens vlaggendeskundige Klaes Sierksma zijn de Texelse kleuren eigenlijk groen-zwart-rood-wit-blauw. Maar een vlaggenkaart uit 1783 toont een groen-blauwe Texelse vlag met rood-wit-blauwe strepen/banen (zie foto).
De vlagkleuren horen een link te hebben met het gemeentewapen. Het anker is inderdaad zwart, maar de twee leeuwen zijn rood. Sierksma beweerde dat de linker (Texelse) leeuw eigenlijk groen had moeten zijn, maar bij de introductie van het wapen in 1816 verkeerd is ingekleurd. Het groen zou verwijzen naar de Rede van Texel, destijds een populaire ligplaats voor schepen. Zou dat "foute" wapen de werkelijke reden zijn geweest dat de gemeente het wapen zo grondig uit de correspondentie heeft weggepoetst?
Hoe dan ook, groen-zwart zijn de vlagkleuren. Voorafgaand aan het officiële raadsbesluit in 1964 is er onderzoek gedaan naar de kleurenparade. Doorslaggevend was dat de groen-zwarte vlag al lang algemeen was, de weeshuiskinderen in groen-zwart liepen, SV Texel groen-zwarte shirts had en – last but nog least - de Texelse Courant het niet zou waarderen als de spreuk "Groen-Zwart Texels in het hart" niet meer zou kloppen.
Niet tot ieders tevredenheid. Jan van der Pijl en Gelein Jansen pleitten in 1999 in een brief aan de gemeente voor andere kleuren op de vlag. "Van de Texelse vlag word je niet echt vrolijk. De groen-zwarte banen vormen een somber geheel, het uitsteken van de vlag geeft geen erg feestelijke effect." Het massaal uitsteken van de (officiële) Texelse vlag bij de viering van 550 jaar stadsrecht, gaf volgens het duo meer de sfeer van een rouwplechtigheid dan van een feest. Ze pleitten voor een vlag met wat vrolijker kleuren.
Naar aanleiding van de discussie legde de redactie van deze krant het vraagstuk destijds voor aan de toenmalige Schaduwraad. Dat waren Texelaars die, vergelijkbaar met de huidige raadpleging TipTexel, hun stem over actuele zaken uitbrachten. De uitslag was overtuigend: 85,2 procent stemde tegen het voorstel om de vlag wat kleuriger te maken.
Desondanks nog geen sluitend antwoord op de beginvraag: waarom nu juist groen-zwart? "Polyester-professor" en "Drentenier" Martin Keijser had in een vlaggenboekje gelezen: "Groen is van het Texelse gras, het zwart van de kerk." Zou kunnen. Een kind dat hier was voor de Scholierenpagina had een heel andere verklaring. "Groen-zwart, want dat rijmt op Texels in het hart".
Gerard@texelsecourant.nl