Sterke stijging in aantal b&b's
Er is veel gezegd over de opkomst van Bed and Breakfasts. Is het probleem daadwerkelijk zo groot? En hoe gaat Texel hier in de toekomst mee om? Wethouder Hennie Huisman, TOP-manager Michel Gregoire en Rob Teisman van Zo Texels gaan in gesprek.
"De opkomst van de bed and breakfast heeft als neveneffect dat het toerisme zich vestigt in de woonwijken. Dit versterkt het gevoel van drukte onder de Texelaars. Toeristen hebben een heel ander ritme dan bewoners. Zij gaan bijvoorbeeld later slapen dan mensen die de dag erop gewoon moeten werken. Deze sector heeft theoretisch een enorme potentie: het aantal niet toeristische koophuizen keer zes bedden. Dat geeft die huizen naast een woonwaarde ook een economische waarde. De wethouder gaf het voorbeeld zelf al: jonge mensen kunnen door B&B een duurder huis kopen. Die potentie kan de hele woningmarkt veranderen. Een voorbeeld: één huis met één tweepersoons B&B, honderd dagen vol levert twee keer €30,- x 100 nachten: €6.000,- per jaar bruto. Bij drie kamers wordt dat €18.000,-. Bij 200 nachten bezetting €36.000,-. Bij een hypotheekrente van 2,5 procent stijgt de economische en betaalbare waarde van een - voorheen - woonhuis zomaar voor het huis in het eerste geval met €6.000,- bruto omzet met ruim een ton", stelt Rob Teisman (oud voorzitter van de Hotelvereniging, bestuurslid KLV (ZoTexels) en opgegroeid in de toeristische visie van het concentratiebeleid uit 1974).
Hij vervolgt: "Begrijp me niet verkeerd. Er is vraag naar dergelijke logiesverstrekkers en de aanwezigheid is een gegeven. Je moet alleen wel met zijn allen in gesprek blijven en afspraken maken. De discussie over potentie en het effect op de leefbaarheid wordt tot dusver niet gevoerd."
Huisman is het er mee eens dat er goede afspraken moeten zijn en dat de regels gehandhaafd dienen te worden. De angst van Teisman dat b&b een zodanige vlucht gaat nemen dat Texel in de nabije toekomst onleefbaar wordt omdat de B&B gasten de dorpen overnemen heeft ze niet. "Al met al heeft de b&b-sector een aandeel van slechts drie procent. In principe mag iedere bewoner zes bedden hebben. Maar er zijn natuurlijk wel eisen waar men aan moet voldoen." De regels hiervoor zijn makkelijk te vinden op de website van de gemeente onder de zoekterm 'Bed and Breakfast'. Een aantal van de punten zijn bijvoorbeeld 'U biedt maximaal aan 6 personen B&B, in maximaal 3 kamers. Een keuken(blok) en woonkamer zijn niet toegestaan', 'de kamers voor B&B bevinden zich in de woning. In een berging, garage of losstaand gebouw is het niet toegestaan. Als het bestemmingsplan dit toelaat is het wel mogelijk een aangebouwde garage of berging te wijzigen in een slaapkamer of kamer', B&B is ondergeschikt aan de woonfunctie' en 'U woont permanent in de woning.'
Handhaving
Steeds vaker rijst de vraag of er geen permanente woningen verdwijnen, omdat mensen middels de verhuur makkelijk geld kunnen verdienen. Sinds kort treedt de gemeente hier strenger tegen op. "Dat zien wij ook als TOP en wij zijn daar blij mee. Het blijft een lastige kwestie, want niemand wil zijn eigen buurman aangeven als je begrijpt wat ik bedoel", vertelt Gregoire. In mei maakte de gemeente bekend dat de eerste 42 adressen waren gecontroleerd. Hieruit kwam naar voren dat de helft van de adressen in strijd was met de regelgeving. Bij de gemeente zijn er nu ongeveer 170 adressen logies met ontbijt bekend.
Actieplan toerisme: Aanwezigheid logies en ontbijt geeft druk op de woonwijken
Niet alleen de gemeente is bezig met handhaven. Woontij maakte in juli vorig jaar bekend op te gaan treden tegen de huurders van sociale huurwoningen die verhuurden via AirBnB. Het verhuren van een sociale huurwoning kan leiden tot boetes, invordering van de inkomsten uit verhuur of zelfs beëindiging van de huurovereenkomst. Aan Woontij-directeur Jan van Andel de vraag wat dit na een jaar heeft opgeleverd: "Incidenteel heeft Woontij bij huurders handhavende acties uitgevoerd. Dit heeft nog niet geleid tot beëindiging van huurovereenkomsten. Binnenkort zal Woontij een regeling voor onderhuur vaststellen en publiceren. Daarbij wordt toeristische onderhuur nadrukkelijk verboden. Aansluitend daarop zullen we actiever gaan handhaven, zeker als we signalen krijgen dat dit gewenst is", laat hij weten.
Forse stijging
Hoewel Huisman het aandeel van het aantal logies met ontbijt klein noemt, is er wel degelijk een forse stijging te zien. Als we kijken naar de cijfers die bij VVV Texel bekend zijn, is het aantal nachten gestegen van 5728 in 2009 naar 9136 in 2018. Daarbij opmerkend dat bij de VVV slechts 74 adressen bekend zijn, ligt dit aantal dus fors hoger. Boeken de andere mensen met logies en ontbijt via andere bookingplafforms en zou niet iedere logiesverstrekker aangesloten moeten zijn bij VVV Texel? "VVV levert een bijdrage aan het in de markt zetten van Texel. Bookingsplatforms als 'booking.com' doen dat niet. Als TOP leveren wij een bijdrage aan de VVV, omdat wij niet alleen het belang zien van VVV Texel, maar ook zien dat zij enorm goed werk doet", stelt Gregoire.
De stijging blijkt overigens niet alleen uit cijfers van VVV Texel. Ook uit een steekproef van de gemeente zelf, op basis van de toeristenbelasting blijkt een sterke toename. In het 'Actieplan Toeristisch Toekomstplan" staat gemeld dat het aantal adressen met logies en ontbijt steeg van 98 in 2014 naar 157 in 2017, waarbij men gemiddeld verhuurt aan drie personen. Tevens wordt onderkend dat de aanwezigheid van logies en ontbijt een extra druk geeft op de woonwijken. Men kan hierbij bijvoorbeeld denken aan parkeerdruk.
"Korter verblijf, meer bewegingen"
Bleven mensen vroeger weken, de stelling dat mensen tegenwoordig korter blijven in de B&B-sector wordt onderschreven door de cijfers van VVV Texel. "En dat is één van mijn punten", stelt Teisman, "als mensen langer blijven, wordt de auto geparkeerd. Nu blijven mensen korter en willen ze in die tijd wel alles zien. Het zorgt voor veel meer autobewegingen." Hij pakt een pen en begint te tekenen. "In de jaren '70 zijn de concentratiegebieden aangewezen met De Krim, Loodsmansduin en natuurlijk De Koog. Aan de andere kant van het eiland waren bijna geen autobewegingen. Door korter verblijf en logiesverstrekking buiten de concentratiegebieden verspreidt het aantal verkeersbewegingen zich als een olievlek over het eiland."
Logies en ontbijt zijn natuurlijk geen nieuwe ontwikkeling op Texel. Al sinds jaar en dag verhuren eilanders (een deel van) hun woning voor een extra zakcentje. Vroeger woonden veel Texelaars in de schuur, terwijl het woonhuis verhuurd werd. Maar met de opkomst van platformen als 'Airbnb' en de krapte op de woningmarkt begint de schoen te wringen. "Als je daarnaast bekijkt aan wat voor voorwaarden hotels en campings moeten voldoen, is het vreemd dat er nog steeds 'gamma-schuurtjes' worden verhuurd. Van brandwerende maatregelen is bijvoorbeeld lang niet altijd sprake. Gelijk monniken, gelijke kappen. En dus dezelfde regels", vindt Gregoire.
"Bovendien wil je een bepaalde kwaliteit leveren. Daarom hopen we ook dat b&b-sector zich aansluit bij initiatieven als Zo Texels. Niet iedere logiesverstrekker krijgt zomaar ons bordje. Je moet wel voldoen aan bepaalde kwaliteitsvoorwaarden. Dat hoeven dus geen hele luxe of dure recreatiebedden te zijn. Goed gastheerschap kan ook zitten in een uniek concept en een persoonlijk benadering. De mensen die de kleine logiesverstrekkers opzoeken, zijn juist niet op zoek naar dat massale. Dat is de vraag naar B&B waar ik net op doelde", legt Teisman uit.
Het gesprek tussen Teisman, Gregoire en Huisman kwam voort op initiatief van eerstgenoemde. Hij wil graag weten van de wethouder hoe men als gemeente in de toekomst met dit onderwerp om wil gaan. "Juist niet om de gemeente als tegenstander te zien, maar als partner. We moeten het samen doen en de toekomst van Texel is een gezamenlijk belang", geeft hij aan. De uitnodiging werd door de wethouder van de VVD direct geaccepteerd. "Het is goed om met elkaar in gesprek te blijven en te kijken hoe we dit soort ontwikkelingen moeten behandelen. Maar het aandeel in de complete markt is niet groot. Wel onderschrijven wij dat er de nodige overtredingen waren en dat wordt nu flink aangepakt."
