Loco-burgemeester Edo Kooiman en ereburger en journalist Harry de Graaf leggen een krans bij monument De Goede Herder.
Loco-burgemeester Edo Kooiman en ereburger en journalist Harry de Graaf leggen een krans bij monument De Goede Herder. Foto: Gerard Timmerman

In vrijheid kiezen meer dan stem uitbrengen

"In vrijheid kiezen" betekent meer dan je stem mogen uitbrengen bij verkiezingen. "Voor ons is dit al zo gewoon dat we dit haast niet meer als een voorrecht herkennen. Het betekent ook dat wij in Nederland iedere dag weer kunnen doen en laten wat we willen (binnen de regels van de wet). Wij leven in een vrij land, wij mogen over van alles en iedereen een mening hebben en wij bepalen zelf wat goed voor ons is."

Uitgesproken door loco-burgemeester Edo Kooiman in De Burghtkerk, tijdens de herdenking met als thema "Vrijheid is een keuze". "Persoonlijke verhalen van overlevenden maken vaak het meeste indruk en laten nog steeds zien wat het betekent om niet in vrijheid te kunnen kiezen. Verhalen en foto's van vroeger tonen hoe wreed mensen kunnen zijn, wat onverschilligheid met mensen kan doen en dat verdriet soms nooit meer over gaat."

Eén zo'n verhaal, "Hoe de Joden van Texel de oorlog overleefden", werd voorgelezen door ereburger en journalist Harry de Graaf. Met onder meer het verhaal hoe Krijntje Kooiman-Dros ("Tante Riek") met een list de familie Vlessing het leven redde. (zie pagina 13).

Muisstil in de grote kerk was het ook toen Iris en Sara van basisschool De Fontein hun gedicht voorlazen. "Het liefst stop ik de oorlog/Maar ik ben klein/En de oorlog is zo groot/Luisterden de mensen maar naar mij/Ik kan het niet alleen (...)".

Gevolgd door gedichten door drie leerlingen van OSG De Hogeberg: Denise van Hecken (Vrij zijn): "Wat is het toch fijn/Kon het niet eerder?/Dat iedereen zichzelf zou mogen zijn/De mensen die dit moesten doorstaan/Voor hun was het net een achtbaan (...)"

Frederique Stendert (De vrije vogels): "De vrije vogels/Dat zijn wij/Wij hebben onze eigen mening/En daarom is het hele land blij (...)"

Pippa Broersma (Wat is vrijheid?): "We staan er altijd bij stil op 4 mei/Maar wat is het nou vrijheid?/Misschien samen zijn/Of kunnen leven met blijheid?/Nou volgens mij is vrijheid hetgeen wat we delen/Niet wat we hebben/Vrijheid is iets kostbaars dat ziet niet iedereen/Maar het is er altijd overal om je heen/Vrijheid moet je koesteren/Want zonder zou je niet kunnen doen wat je wil/Dus koester vrijheid en denk na over de mensen/Die ervoor zorgden dat je het hebt."

Eilanddichter Roop las het gedicht "He jij" voor, dat aansluit op het thema. Er was muziek van Dyo Wassink op het grote orgel en Pieter van den Broeck op viool en zijn leraar Jussi Paananen op piano.

De herdenking werd onder meer bijgewoond door Jo Walton en Vicky Clark, dochters van twee oorlogsvliegers die op 14 januari 1944 op Fonteinsnol zijn omgekomen.

Bij de circa 300 bezoekers van de herdenking sloten zich tijdens de stille tocht naar de Algemene Begraafplaats velen aan, zodat de optocht uitgroeide tot een grote stoet. Er werden kransen gelegd bij monumenten De Levensboom en het Cross of Sacrifice en De Goede Herder. Er werden kransen gelegd door leden van het college, Harry de Graaf, een Georgische delegatie, leden van het organiserende 4/5 mei Comité Texel en Scouting. Fanfare KTF speelde koralen en Alfons Witte blies op zijn trompet het indrukwekkende "Last Post." Het maakt duidelijk dat herdenken nog volop leeft. Tussen de stiltes door was gefluister over de afwezigheid van de burgemeester, wegens een privé-aangelegenheid. Hij had in de persoon van loco-burgemeester Kooiman een waardige vervanger.