Hetty van Dijk aan het woord in de raadzaal tijdens Adopteer een Monument.
Hetty van Dijk aan het woord in de raadzaal tijdens Adopteer een Monument. Foto: Jeroen van Hattum

Angst voor onbekende is slechte raadgever

Luisteren naar verhalen van vluchtelingen, pleisters plakken en paracetamol uitdelen. Het waren een aantal dingen die Hetty van Dijk uit Den Burg kon doen toen ze een half jaar als arts in vluchtelingenkamp Moria op Lesbos kon werken.

Van Dijk vertelde donderdagochtend tijdens Adopteer een Monument in de raadzaal van het gemeentehuis over haar ervaringen. Kinderen van de Thijsseschool, De Fontein, de Kompasschool, Vrije School Stella Maris en de Jozefschool waren aanwezig bij de jaarlijkse bijeenkomst om stil te staan bij de gevolgen van oorlog.

Van Dijk vertelde hoe ze in het vluchtelingenkamp op Lesbos allemaal mensen uit oorlogsgebieden voorbij zag komen die maar één ding wilden: veiligheid, vrede en vrijheid. Ze liet de kinderen zien dat vrede geen vanzelfsprekendheid is. "In Afrika leeft gemiddeld één op de vier kinderen in een oorlogsgebied en in het Midden-Oosten leeft gemiddeld de helft van de kinderen in een gebied waar oorlog is."

De eigen ervaringen in Moria noemde ze het beste half jaar van haar leven, al was het tegelijkertijd een constatering dat ze lang niet alles kon doen wat ze als arts graag wilde doen. Medicijnen waren amper aanwezig, waardoor een beroep gedaan moest worden op paracetamol om mensen te behandelen. "Maar tijdens de kerstdagen heb ik gelukkig wel sokken kunnen uitdelen. Sommige mensen hebben daar niet eens sokken en schoenen, dus dan kun je iets doen."

De grootste ervaring die Van Dijk in het vluchtelingenkamp opdeed, was dat mensen die vluchten ook maar gewoon mensen zijn. "We hebben allemaal dezelfde behoeftes, leven in vrede, te eten hebben en een dak boven je hoofd." Ze liet de kinderen weten dat angst voor het onbekende een slechte raadgever is. "Stap gewoon op die mensen af en maak een praatje. Dat hebben we daar ook gedaan." Ze liet de kinderen een plaatje zien van TV-presentator Johnny de Mol aan het werk was in het vluchtelingenkamp. Het was Van Dijk even ontgaan dat hij bekend was van TV, maar ze zag wel hoe hij op Lesbos zonnepanelen installeerde, zodat de vluchtelingen elektriciteit en warmte kregen. "Hij deed goed werk daar."

Ze wees de kinderen erop dat vrede in Europa als een vanzelfsprekendheid voelt, maar dat zeker niet is. "Vrede is iets waar je continu aan moet blijven werken en je voor moet inzetten." Voor dat laatste trok ze een vergelijking met kinderen die ruzie met elkaar hebben: uiteindelijk moet je de handen naar elkaar uitsteken om het goed te maken. Volgens vast gebruik droeg een aantal kinderen verhalen voor over de Tweede Wereldoorlog en er werd muziek gemaakt. Speciaal voor de gelegenheid was een aantal xylofoons meegenomen naar de raadzaal. Ook werden gezamenlijk het eerste en het zesde couplet van het Wilhelmus gezongen. Op de Algemene Begraafplaats in Den Burg werden kransen gelegd bij de oorlogsgraven en stilgestaan bij de monumenten 'De Goede Herder', 'Cross of Sacrifice' en 'De Levensboom' die herinneren aan de Tweede Wereldoorlog. Adopteer een Monument ontstond in 1985 vanuit de Stichting Februari 1941. In 2004 kwam het in handen van de 4/5 Mei Comités. Landelijk doen er 1430 scholen mee aan het initiatief om stil te staan bij de gevolgen van oorlog en om te leren dat vrede onderhouden moet worden.