Patiënt Nieteke Roeper wordt naar dokter Waverijn gebracht
Patiënt Nieteke Roeper wordt naar dokter Waverijn gebracht Foto: Oudheidkamer

Eilandgeneeskunde

"Het vak van huisarts is in de loop der jaren erg veranderd, maar het blijft nog steeds erg leuk." Was getekend Ad Waverijn, bij de opening van de tentoonstelling "Van chirurgijn tot Waverijn" op de bovenverdieping van de Oudheidkamer.

Nieteke Roeper, vrijwilliger van de Oudheidkamer en betrokken bij de totstandkoming van de tentoonstelling over de medische zorg op Texel door de eeuwen heen, werd bij de opening vrijdag in een ouderwetse rolstoel als patiënt naar dokter Waverijn gebracht. Bloedzuigers waren volgens hem niet de goede remedie. "Het wordt een aderlating..."

In een fraai lied op de wijze van "Dokter Bernard" kwamen de namen van veel Texelse huisartsen voorbij en werden hun bijzonderheden bezongen. Menigeen zou hen zelfs als markant omschrijven.
Eeuwenlang waren mensen bij medische problemen aangewezen op kwakzalvers en kruidengenezers. Aderlatingen en darmspoelingen werden voor allerhande kwalen ingezet. Bij de kleinste chirurgische ingreep lagen infecties en ellende op de loer. Chirurgijns hadden vaak een zwervend bestaan, uit angst voor wraak na een mislukte ingreep. Op Texel was de situatie niet anders dan in de rest van het land.
Pas halverwege de negentiende eeuw kwam er verbetering in de medische zorg. Vanaf het moment dat men zich bewust werd van het nut van desinfecteren ging het snel. De ontwikkelingen hebben zich in de afgelopen twee eeuwen in een gigantisch tempo opgevolgd. Texel liep daarbij iets achter, maar ook hier bereikten de nieuwe inzichten uiteindelijk de praktijk.

In de tentoonstelling in de Oudheidkamer worden verschillende aspecten van de geneeskunde op het eiland belicht. Zo waren de huisartsen lang "alleskunners", die ook bevallingen begeleidden, een apotheek hadden, kiezen trokken en zelfs dieren behandelden. Opvallend in de tentoonstelling is een pop met het militaire doktersuniform van dokter Boswijk, die naast Texelse huisarts ook medisch officier in het leger was en rijexamens afnam.


Veel hulpmiddelen waar de artsen gebruik van maakten zijn bewaard gebleven en door onder andere de huidige Texelse huisartsen in bruikleen gegeven voor de tentoonstelling. Gepensioneerd huisarts Ad Waverijn heeft meegewerkt aan de tentoonstelling. In filmpjes op een touchscreen vertelt hij bij verschillende objecten waarvoor en hoe ze gebruikt werden.

De tentoonstelling blijft tot 1 november te bezichtigen. De organisatie hoopt dat bezoekers die Texelse huisartsen hebben gekend, bijzondere herinneringen aan hen willen noteren.