Pip Barnard:
Pip Barnard: "Relativerend om te zien wat er in verleden allemaal al is gebeurd." Foto: Jeroen van Hattumm

Texelse geschiedenis in 366 dagen

De komst van de allereerste telefoondienst op Texel in 1881, de start van een eigen vuilnisophaaldienst in 1930 of het eerste drinkwater dat in 1987 via een leiding vanaf de overkant naar Texel stroomde.

Drie willekeurige verhalen uit het boek '366 dagen Texel' dat Pip Barnard uit Oosterend over Texel heeft gemaakt. Voor elke dag van het jaar (inclusief 29 februari) diepte hij een gebeurtenis op of over het eiland uit het verleden op. Soms groot, soms klein, maar voor vrijwel elke dag wel iets bijzonders of interessants om te lezen. Het leverde 366 verhalen van maximaal 150 woorden op die prettig weglezen. Voor de geïnteresseerde lezer wordt het al lezend steeds duidelijker wat voor een rijk verleden het eiland heeft. Soms bekend, soms ook juist totaal onbekend. Pip: "De verhalen kunnen een paar honderd jaar teruggaan in de tijd, maar ze kunnen ook uit het recente verleden komen."

Uit '366 dagen Texel': Op 19 juli 1888 stroomt er opeens aardolie uit een achttien meter lange pijp die bij de smederij in Oudeschild in de grond is geboord. De olie drijft op het water in een waterput. Even is er opwinding en worden er nieuwe pijpen geslagen, maar Oudeschild blijkt toch geen oliebron te hebben. De olie zit vermoedelijk ergens buitendijks in de grond, maar de smid weet tien liter te verzamelen." Op 18 februari wordt in het boek beschreven hoe in 1623 Reinier van Groenevelt, de zoon van Johan van Oldenbarnevelt, op Texel gevangen werd genomen. Van Groenevelt had een aanslag gepleegd op Prins Maurits om de dood van zijn vader te wreken en via Texel probeerde hij - tevergeefs - naar de vrijplaats Terschelling over te steken.

Het boek komt voort uit Texelpedia waar Pip een aantal jaar geleden op internet mee begon om een verzameling verhalen over de Texelse historie op te bouwen. Aan de hand daarvan selecteerde hij de verhalen voor '366 dagen Texel'. Met behulp van meerdere bronnen waaronder krantenarchieven verifieerde hij eerst het waarheidsgehalte. "Het was leerzaam om te maken en ook relativerend. Je ziet dat bijna alles dat nu gebeurt in het verleden ook al wel eens gebeurd is." Een deel van de verhalen verdient het volgens hem om nog eens nader onderzocht en uitgewerkt te worden. "Neem bijvoorbeeld het verhaal over een man die op 4 mei 1931 verdrinkt bij de Volharding, terwijl hij met een kano een aangeschoten zeehond probeert te bemachtigen. Zijn vrouw zag het gebeuren. Die mensen woonden net op het eiland, dat moet zeer heftig zijn geweest."

Het boek brengt ook mooi in beeld wanneer belangrijke gebouwen op Texel werden gebouwd (of zijn verdwenen) wanneer welke nutsvoorzieningen als gas, water en elektriciteit hun intrede deden en welke Texelaars zich aan de overkant ontwikkelden. Zo is er een verhaal over Sim Visser die in 1908 in Eierland werd geboren als zoon van een onderwijzer en opklom tot minister van Defensie onder premier De Quay.

De ontwikkeling van de veerdienst ontbreekt evenmin in het boek. Beschreven wordt hoe kapitein T. Mets op 1 januari 1867 begon met de Amsterdam-Texelsche Stoombootreederij. Met de Ada van Holland voer hij tussen Texel en Nieuwediep, totdat in 1881 Alkmaar Packet van C. Bosman de Ada van Holland overnam en verder ging met de veerdienst. Op 18 juni wordt melding gedaan van de oprichting van TESO in 1907 door Texelaars die van Bosman af wilden en de overtochten zelf wilden gaan verzorgen. Het boek bevat ook al 'nepnieuws', maar dan uit 1876. Toen wist een mijnheer van de overheid heel stellig te beweren dat de wadden snel bouwland zouden worden en dat er via de eilanden een spoorlijn van Texel naar Schiermonnikoog zou worden aangelegd...

'366 dagen Texel' is in eigen beheer uitgegeven, het ISBN-nummer van het boek is 9789082993028. Het boek is volgens Pip interessant voor Texelaars, maar kan ook interessant zijn voor gasten. "Gastenverblijven kunnen bijvoorbeeld exemplaren op de kamers leggen, zodat gasten 's avonds een paar verhalen over het eiland kunnen lezen." Het boek kost €18,50 en is verkrijgbaar in de boekhandels op Texel en via www.texelpedia.nl.