Tips van Rodny voor een betere lokale politiek
"Achterkamertjespolitiek en handjeklap, waarbij politici het belang van de één zwaarder laat wegen dan van de ander." Veelgehoorde verwijten, die het vertrouwen in de lokale politiek geen goed doen. In zijn profielwerkstuk geeft OSG-scholier Rodny Stolk de raad tips voor betere besluitvorming en meer vertrouwen.
De onderwerpkeuze van Rodny is niet zo vreemd. De jonge Texelaar heeft zelf liefhebberij in besturen. Zo is hij jeugdbestuurder bij Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en voorzitter van Jong Texelfonds. Voor zijn profielwerkstuk werkte hij samen met de Texelse Courant. Die gaf hem voor zijn onderzoek de mogelijkheid via de raadpleging/opinieplatform TipTexel.nl vragen te stellen over de lokale politiek.
"Waarom hebben sommige mensen een slecht beeld over de Texelse raad, en hoe kan deze gedachte verbeterd worden?", is de openingsvraag in zijn rapport. Daarin houdt hij het gangbare lokale politieke proces tegen het licht, analyseert de problemen bij de raad en de gemeentelijke organisatie en komt met aanbevelingen. Rodny heeft zich er niet met een Jantje van Leiden afgemaakt, zijn rapport omvat 27 pagina's.
Problemen die hij signaleert zijn dat het voor raadsleden niet eenvoudig is om bij een besluit alle belangen die meespelen te zien. Er zijn veel belangen die gehoord moeten worden. Maar hoe belangrijk zijn de verschillende belangen?
Ander probleem is dat politici, voor wie het raadswerk een bijbaan is, veel en vaak dikke rapporten moeten doorspitten, geregeld ook nog in verschillende schrijfstijlen .
Rodny bezocht menig raadsvergadering en signaleerde daarin ook wat hij noemt "haantjesgedrag" en sprak Texelaars die met ambtenaren hadden gesproken die vinden dat mensen binnen de gemeentelijke organisatie "uit de hoogte doen". "Dit veroorzaakt in combinatie met andere factoren een kloof tussen burger en politiek." Andere knelpunten: de burger voelt zich niet gehoord door de gemeenteraad en er spelen emotionele en non-objectieve aspecten mee in de besluiten/vergaderingen. Gebrekkige communicatie staat aan de basis van ondeugdelijke besluitvorming. "De informatievoorziening van de raad en alle besluiten zijn kwalitatief niet goed/ te onduidelijke of in moeilijke taal. Het is niet duidelijk wat er precies besloten is en waarom (de transparantie van de raad is slecht). Het vertrouwen in de lokale politiek is laag."
Belangrijke verbetering is volgens Rodny als ambtenaren voorafgaand aan belangrijke besluiten uitzoeken welke belangen er spelen bij welke personen/groepen. Met als doel mogelijk te maken dat deze belangengroepen goed hun woordje kunnen doen en zich allemaal hoorbaar kunnen maken. Nu is het zo dat belanghebbenden zelf het initiatief moeten nemen en dat menigeen door allerlei oorzaken die kans onbenut laat, dat belangen daardoor niet gehoord worden en dat mensen later naar voren komen om te protesteren.
Voor een betere transparantie en controle is van belang dat als de besluiten eenmaal zijn genomen, burgers/betrokkenen op toegankelijke wijze kennis kunnen nemen van de argumenten en afwegingen die tot dat besluit hebben geleid.
Ter voorkoming van haantjesgedrag adviseert Rodny politici zich tot feiten en argumenten te beperken. "Zorg dat de raadsleden op hun gedrag en manier van spreken gaan letten." En schakel zo nodig een gedragsdeskundige in die de 'vriendelijkheid' van de raad en de ambtenaren naar de burgers toe kan vergroten.
Er spelen ook andere problemen: processen gaan te langzaam, er zijn te veel regels, waardoor bijv. evenementen onmogelijk worden en: "De belangen van Den Burg gaan altijd voor." Een drietal problemen waarvoor Rodny nog geen haalbare oplossing heeft kunnen vinden.