Ontluikende knoppen
"Ontluikende boomknoppen", is de titel van de expositie met schilderijen van Herman Smith in De Hoeksteen in Den Hoorn. De tentoonstelling is de hele maand maart te bezichtigen, op dinsdag, woensdag en donderdag van 11:00 tot 16:00 uur.
"In de winter staan de bomen in het teken van de bezinning. De knoppen zijn net kleine cadeautjes en scheppen de verwachting dat deze cadeautjes duizend dingen kan zijn. Tijdens de herfst stoten de nieuwe knoppen de oude bladeren af. De kracht zit hem in de herhaling. Ieder jaar weer hetzelfde. Begin februari komen de sapstromen weer opgang en beginnen de knoppen te groeien, steeds groter zoals de knop van esdoorn. Om in lente uit de schuiven, zoals bij een beuk, of open te barsten zoals de knop van een es."
Esdoorn
Elke boom heeft andere knoppen. Smith maakte er een soort studie van en schilderde de knoppen van allerlei bomen in verschillende kleurstellingen. "De esdoorn laat zijn knoppen hangen en zal pas naar boven richten als hij uitkomt. Of te vergelijken met de tere bladeren van de kastanje die ook tijdens het groeiproces eerst naar beneden hangt alvorens zich op te richten. In plaats van een beeld van een slapte wat een kracht.
De knop van een es is zwart als de winterse nacht. Om de lentemaand april open te klappen en de waaiervormige naar buiten te sproeien.
De eik heeft meestal drie knoppen, staand op één tak. Twee knoppen drogen uit, één knop komt uit. Alsof het dringen is op de tak kan de kleine bloesem naar beneden hangen. Smith omschrijft de eik als "naar buiten een grote kracht, maar van binnen biedt hij veel ruimte". Bijvoorbeeld voor veel vogels en vele soorten schimmels. Eiken balken worden gebruikt om het kerkschip uit elkaar te houden, zodat binnen veel ruimte is. Een wat geblokt schilderij met knoppen van de esdoorn, vlier en kastanje doet denken aan werk van Mondriaan. Maar dan een waarbij het leven door de hokjes wil breken.
De knop van een beuk is als een naald gevormd die met het uiterste puntje omhoog gaat. De takken zijn horizontaal en gaan pas bij het uiteinde omhoog. Tevens zijn kleine schubben te zien. Tijdens het voorjaar lopen de schubjes uit. De beukenknop schuift uit, terwijl de essenknop uit klapt en de eikenknop de ruimte te kort komt."
Smith schilderde ze ze allemaal. Hij werd op het idee gebracht door boomkenner Engelbertus Brendel. "Die vertelde dat elke dag in de week een eigen boom heef. Dinsdag de eik en donderdag de es. Als schilder moet je uiteindelijk zelf ervaren welke boom bij welke dag hoort.
Pasen
Het is niet toevallig dat Smith exposeert in de aanloop naar Pasen. Hij wil graag met de gemeenteleden van PKN kerk knoppen tekenen na de paasdienst. "Zodat mensen zelf de indruk kunnen krijgen dat Pasen niet alleen een christelijk feest is, maar ook dat het Pasen is in de natuur."