Kritiek op de OSG, maar ook steun
OSG De Hogeberg kreeg onlangs een nieuwe tik te verwerken. De Onderwijsinspectie bestempelde het Havo-onderwijs 'zeer zwak'. Ook voor het VMBO en het Vwo zijn er verbeterpunten. Hoe nu verder?
Ligt het aan de schoolleiding? Ligt het aan de landelijke politiek of ligt het aan de leraren zelf? Kunnen de ouders zelf niet meer doen? Feit is dat er lessen uitvallen, vakken slechts gedeeltelijk of helemaal niet worden gegeven en dat de slagingspercentages afgelopen schooljaar niet zo waren als velen graag hadden gezien.
Lerarentekort
De lesuitval komt voor een deel uit het lerarentekort waarmee de middelbare school te kampen heeft. Dit is overigens geen Texels probleem, in heel Nederland kampen scholen in het middelbaar onderwijs met een tekort aan onderwijzers. Volgens rector Marcella Engbrenghof zijn er meerdere redenen voor aan te wijzen. "Ten eerste hadden we te kampen met een flink aantal langdurig zieken. Het vinden van goede vakdocenten is één. Maar dan moeten ze hier ook nog naar toe willen komen en als ze komen, waar wonen ze dan? Wij hadden gehoopt nieuwe leraren onder meer te kunnen huisvesten in de woonunits die achter het gemeentehuis zijn gebouwd. Maar dit zijn sociale huurwoningen, waarvoor docenten niet in aanmerking komen vanwege hun salaris. Maar dat is niet het enige. Je hebt te maken met landelijke wetgeving. Op basis van het aantal leerlingen, wordt ook bepaald of je leraren kunt aannemen en voor hoe lang. Voor ons betekent dit dat we geen vaste contracten kunnen uitdelen, maar drie keer een tijdelijk aanstelling", vertelt ze.
In de praktijk houdt dit in dat docenten bijvoorbeeld op Texel aan het werk komen als er een andere docent uitvalt. Als de uitval langer duurt, kan de docent een nieuwe aanstelling krijgen. In het gunstigste geval kan een docent zo drie jaar blijven zitten. "Maar als het ongunstig uitvalt, kan het ook al na een ruim jaar voorbij zijn. Er zijn vaak docenten die ik maar wat graag zou houden, maar die we simpelweg geen vast contract kunnen geven. Dan moeten er weer eerst mensen met pensioen en dat zou het probleem dus ook niet oplossen. Maar het is een drempel voor nieuwe mensen om alles op te geven en zich hier te vestigen wanneer ze weten dat ze over drie jaar weer zonder baan zitten. Ik heb daar ook de oplossing even niet voor. Er wordt ook amper gereageerd als we wel vacatures plaatsen." De OSG probeerde de lesuitval begin dit schooljaar nog op te vangen door de zogeheten kaasschaafmethode. Daarbij kregen klassen die voor een bepaald vak geen docent hadden, alsnog les, maar dan van een docent die bij een andere klas werd weggehaald. Het voorkwam niet dat bepaalde klassen momenteel geen wiskunde- of economiedocent hebben.
In het persbericht dat de OSG stuurde na het oordeel van de onderwijsinspectie, meldde de OSG het volgende: "Overigens gaan we nog in gesprek met belangrijke partijen op het eiland, waaronder TOP en de gemeenteraad. Dat kan ook nog nieuwe aandachtspunten opleveren." In een brief aan een TOP-bestuurder een week eerder, worden deze gesprekken ook aangekondigd. Toch wordt directe hulp door de Raad van Toezicht afgewezen. "Recent heeft een medelid van de Raad van Toezicht van de OSG, ons op de hoogte gesteld van de inhoud van uw nieuwjaarstoespraak, waarin u onder andere uw zorg heeft uitgesproken over de OSG. Tijdens de aansluitende receptie heeft u hem het aanbod gedaan zelf economielessen te willen verzorgen als dat kan helpen lesuitval te voorkomen. Daarnaast heeft u een cyclus van gesprekken met verschillende betrokkenen bij de OSG voorgesteld in de vorm van lunchbesprekingen. Wij waarderen dat u in uw toespraak aandacht heeft besteed aan de OSG. Uw aanbod en uw voorstel vinden wij sympathiek en getuigen van betrokkenheid bij de school. Van beide zullen wij echter geen gebruik maken."
We hebben nog maar drie maanden tot het examen. Leerlingen voelen die druk ook
Roosters
Veel was er de afgelopen periode ook te doen over de roosters. De OSG is alweer toe aan het derde rooster van dit schooljaar. "De roosters zijn een zeer complexe zaak. Je hebt met docenten te maken en de hoeveelheid uren die ze maken. Een fulltime baan wordt steeds zeldzamer. Slechts zes van de zestig docenten werkt fulltime. Dat maakt het wel puzzelen in de mix van coachuren en lessen. Wanneer heeft een leerling welk vak en wanneer coaching? En werken de docenten dan ook op dat moment?", legt Engbrenghof uit.
Volgens de leerlingenraad gaat het met de roosters steeds beter. "We hebben regelmatig overleg met mevrouw Engbrenghof. Soms tijdens schooltijd, soms ervoor. Het rooster was wel echt één van de grote problemen, maar we hopen dat dit nu is opgelost", vertelt Jordi Kortekaas van de leerlingenraad. In het oude rooster was nog sprake van een half uur klassikale instructie waarna de leerlingen zelfstandig met schoolwerk aan de slag konden gaan. In het nieuwe rooster zijn lessen van een uur opgenomen met daarin nog steeds een half uur instructie, gevolgd door een tweede half uur waarbij de leerlingen in de klas blijven en de lesstof verwerken die ze in het eerste half uur gekregen hebben. Jordi zit zelf in VWO 6 en merkt weinig van de lesuitval. "Het is wel zo dat ik dit jaar nog geen coaching heb gehad, maar dat komt nog wel."
Betrokkenheid
Vorig jaar kwam uit onderzoek van de Texelse Courant naar voren dat ouders zich vaak niet gehoord voelen bij de directie, sindsdien zijn er meer mogelijkheden voor de ouders om in gesprek te gaan met de docenten. "Er zijn meer momenten waarop de ouder (en kind) in gesprek kunnen gaan met docenten, dan wel de schoolleiding. We hebben daar aparte koffiemomenten voor. We deden dat op een moment in de ochtend, maar daarop kwam weinig respons. Toen hebben we er een middagmoment aan toegevoegd. De opkomst is niet hoog", stelt Engbrenghof. Verder kwamen er meer ouderavonden en worden ouders meer op de hoogte gehouden via brieven. Toch wordt de communicatie nog steeds niet als voldoende ervaren, zo blijkt ook uit een verslag van een ouderavond die dinsdag jongstleden werd gehouden. De redactie had aangegeven hier graag bij aanwezig te zijn. Dit verzoek werd door Engbrenghof afgewezen. Ouders zouden volgens de rector niet vrijuit kunnen spreken als er pers bij aanwezig zou zijn. In plaats van de aanwezigheid van de pers, werd een verslag rondgestuurd. De redactie moet het zodoende doen met wat er door de school over de avond wordt vrijgegeven.
Hoe nu verder?
Tijdens de ouderavond kwam onder meer het gepersonaliseerd leren (GPL) naar voren. Ondanks het enthousiasme waarmee de nieuwe lesmethode werd ontvangen, bleek de realiteit volgens de OSG weerbarstiger dan bedacht. "Er waren leerlingen die het lastig vonden om zelf verantwoording te gaan dragen voor de keuzes die ze maakten en niet alle collega's lukte het direct om van rol te veranderen. Dan sta je voor een dilemma: stop je meteen omdat het niet lukt of geef je het nog een kans? Van tevoren wisten we dat we eerst door een dal zouden gaan om daar vervolgens beter uit te komen. Daar zitten we nu. Na de vakantie zal de knoop worden doorgehakt. Geven we het gpl en het middel de portal nog een kans en komen we zo uit het dal? Gaan we door met gpl, maar gaan we andere keuzes maken en welke zijn dat of gaan we terug naar voor gpl en brengen we in kaart wat daar de consequenties van zijn? Want de krimp blijft, dus we zullen daarop moeten blijven anticiperen." Uit het verslag blijkt wel dat de keuze voor het onderwijssysteem altijd een keuze is die door de school gemaakt wordt. Wel volgt nog een enquête onder de ouders.
Bij Havo 4 is het sinds enige tijd mogelijk om als klas herkansingen te doen tijdens lessen van de betreffende vakdocent. Dit wordt nu ook mogelijk voor Mavo 3 en VMBO 4. "Dit brengt ook extra werk voor de docenten met zich mee, dat realiseren we ons. Er komt extra aandacht voor leerlingen, dit gaan onze eigen docenten doen. Dat is heel fijn en ze doen dit nu al, maar het komt er wel bij. Docenten gaan leerlingen verplichten te komen bij de extra instructies. Als ze niet komen, dan gaat er een brief naar u als ouder. We vragen u ons te steunen. Geldt voor alle leerlingen in de bovenbouw", stelt de OSG in het verslag. Eén van de aanwezigen zou het volgende hebben opgemerkt: "De ondersteuning is voor deze herkansingen marginaal geweest door de tijdsdruk tot de herkansing. We hebben nog maar drie maanden tot het examen. Leerlingen voelen die druk ook."
Maatregelen
De OSG heeft al een aantal maatregelen getroffen. Zo is er meer instructietijd; tijdens de Kunstweek volgt extra training met mensen van buiten op algemene vaardigheden, keuze voor twee vakken waar inhoudelijk ook op wordt ingegaan; zes tot zeven dagen voor het examen extra oefenen met je eigen docent voor je eigen vak; extra ondersteuning na schooltijd en analyses van de cijfers, docenten kunnen accenten gaan verleggen naar de onderwerpen die bij het examen belangrijk zijn. Verder is het aan de roostermaker om de coachgesprekken weer ingepland te krijgen.
Over de onderbouw staat in het verslag het volgende: "In algemene zin is het belangrijk om te kijken hoe het in de hele school ervoor staat ook in de onderbouw. We zien dat de portal - het online onderwijssysteem waar digitaal les wordt gegeven met digitale boeken - niet altijd helpt bij te weten waar de leerlingen zitten. We hebben ook nog iets te doen aan de overgang van onderbouw naar bovenbouw. We hebben daar nog geen zicht op, maar pakken we wel op. Opmerking van een ouder: "Feedback geven door de docenten is heel erg belangrijk. Onder werkdruk komt dit er niet altijd van. Overdracht en samenstelling pakken we op maar heeft nu niet de prioriteit. Opmerking: De overdracht van de ene naar de andere docent. Maar ook het info van de basisscholen kan waardevolle info opleveren."
Steun
Ondanks de kritische toon, is er ook de nodige steun voor de OSG. Zo stelt de leerlingenraad dat het de goede kant op gaat en Rodny Stolk (VWO 6) was laatst kritisch op de ouders zelf. "Nu hebben we tegenwoordig de zogenaamde driedeling gekregen in het nieuwe systeem tussen ouders, school en leerlingen. Dat betekent dat ouders gaan bekijken of het goed gaat met het kind op school. Tot overmaat van ramp ziet mam of pap dat het kind geen geweldige cijfers haalt. En ojee, wat kunnen de ouders tegenwoordig dan een stennis schoppen op sociale media, dat het nergens goed gaat op school. 'want mijn kind vertelt dat al zijn vrienden ook slechte cijfers halen.' Misschien moeten ouders dan eens gaan denken: 'is wat mijn kind zegt dan ook gelijk de waarheid?'" Volgens Rodny zijn de negatieve verhalen nu wel bekend en leiden er alleen maar toe dat meer ouders hun kinderen naar de overkant sturen met het verdwijnen van de OSG tot uiteindelijk gevolg. Tijdens de ouderavond zou de nodige steun zijn uitgesproken door kritische ouders. Want ondanks dat er het nodige misgaat - iets dat door alle partijen wordt onderkend - is het belang van een middelbare school op het eiland bij iedereen duidelijk. Op Facebook is inmiddels een Facebookgroep opgericht onder de naam 'OSG moet blijven bestaan!' een plaats waar op een constructieve manier gepraat kan worden over het wel en wee van de middelbare school. Binnenkort volgt een editie van TipTexel.nl over dit onderwerp.
Job Schepers