Nieuwe impulsen voor Hoge Berg
Hij overleed in 1802, maar twee eeuwen na zijn dood lijkt Leendert den Berger nogmaals een stempel op de Hoge Berg te gaan drukken. Hij vormt de verbindende factor in een aantal plannen om de cultuurhistorie van het gebied een impuls te geven.
Den Berger (1743-1802), die vrijwel zijn hele leven op Texel woonde, was vanaf 1762 opzichter van 's Lands Werken (voorloper Rijkswaterstaat) op Texel. Hij groeide op in de barakken op De Schans, woonde op Brakestein, trouwde met de Texelse Anna Zuydewind, stond aan de basis van de aanleg van de haven van Oudeschild en zorgde ervoor dat de schapenfokkerij op Texel bleef bestaan.
Het loopt parallel aan zes projecten die zeven organisaties op Texel, onder aanvoering van Staatsbosbeheer, op papier hebben gezet om de Hoge Berg een impuls te geven. Dan gaat het om het herstellen van de Franse Tuin van Brakestein, het opknappen van het Doolhof, de ontwikkeling van kringlooplandbouw, een project om fotopanelen van de visserij op de haven te plaatsen en een project om meer uniformiteit in de 'Gouden Driehoek' (verzamelnaam van de Hoge Berg, De Schans en Kaap Skil) te krijgen.
Bij elkaar is er zeven ton met de zes projecten gemoeid. Daarvoor worden aanvragen gedaan bij het Waddenfonds, STIFT en de provincie Noord-Holland. De projectpartners nemen zelf ook een deel van de kosten voor rekening. De partners in het nieuwe project (met de naam 'Boeren, vissers en buitenlui') zijn Staatsbosbeheer, Stichting Texels Museum (Kaap Skil), De Waddel, agrarische natuur- en landschapsvereniging De Lieuw, agrarische natuurvereniging De Hoge Berg (vereniging van boeren in het Hoge Berggebied), de nieuwe stichting Marien Texel (van Marjan Boersen en Ineke Vonk) en de nieuwe stichting Buitenplaats Brakenstein die Vibeke Roeper en haar man Diederick Wildeman hebben opgericht.
Zij kochten vorig jaar Brakestein en ontwikkelden het plan om de Franse Tuin bij het huis terug te brengen naar de tijd van 1790 toen Leendert den Berger daar nog woonde. Dat was aanvankelijk een los idee, net zoals Marjan Boersen en Ineke Vonk met het losse idee rondliepen om gebouwen op de haven te voorzien van foto's van de visserij. Tijdens een verjaardag kwamen de ideeën bij toeval op tafel waarna Paul Rutten, sinds een paar maanden teamleider van Staatsbosbeheer op Texel, het plan opvatte om bestaande ideeën voor de Hoge Berg te bundelen. Daar zat toen nog niet direct samenhang in, totdat Vibeke Roeper zich nader verdiepte in Leendert den Berger en merkte hoe hij vroeger zowel bij de haven, als Brakenstein en de natuur en schapenhouderij op de Hoge Berg betrokken was. "Dat was een geschenk. Hij bleek de verbindende factor te zijn."
Leendert den Berger na twee eeuwen opnieuw van invloed
Bedoeling is dat de Franse Tuin na herstel toegankelijk wordt voor bezoekers, zodat zij kunnen zien hoe het leven vroeger moet zijn geweest toen Brakestein een buitenplaats was. Het Doolhof, waar vroeger de elite van Texel samenkwam, krijgt een opknapbeurt zodat het voor bezoekers aantrekkelijk wordt om er te gaan kijken. Streven is verder dat boeren in het Hogeberggebied meer eiwitrijke gewassen gaan verbouwen, zodat ze eigen voer in plaats van 'krachtvoer' van de overkant aan hun schapen geven. Er komen experimenten met de waterstand en de insectenpopulaties worden bijgehouden met het doel de omstandigheden voor weidevogels te verbeteren. Rutten: "Dat betekent dat je het land op sommige momenten wat natter kan laten zijn." Het ligt allemaal in lijn met het vroegere gedachtegoed van Den Berger. "Hij had er ook al oog voor dat je zowel boeren als natuur op de Hoge Berg nodig hebt. Alleen focussen op het boerenbedrijf of alleen natuur zou je hier niet moeten willen. Je moet het allebei hebben."
Voor het fotoproject op de haven is het oog onder meer op blinde muren gevallen. Boersen zag hoe Franse vissershavens waren aangekleed met foto's van het leven op zee en was meteen enthousiast zoiets ook in Oudeschild te doen. De voortgang van het project is vooralsnog afhankelijk van de beoordeling van de aanvragen. Vanuit het Waddenfonds werd eerder geld toegezegd voor de Gouden Driehoek, De Schans en de realisatie van Kaap Skil om de bijzondere cultuurhistorie van de Hoge Berg tot uiting te laten komen. De plannen zijn doorgesproken met dorpscommissies en andere betrokken organisaties. Rutten: "Het zijn allemaal bij de schaal van het gebied passende aanpassingen om de kwaliteit te benadrukken."