Deze stroomgoot test het vermogen van zeegras zand op zijn plaats te houden.
Deze stroomgoot test het vermogen van zeegras zand op zijn plaats te houden. Foto: Rebecca James

Zeegras voorkomt erosie strand

Zeegras is zó goed in het voorkomen van erosie op tropische stranden, dat het regelmatige, dure zandsuppleties overbodig kan maken.

"Een vooroever met daarop een gezond zeegrasveld, en ook kalkproducerende algen die het zand vastleggen, is de meest duurzame en veerkrachtige manier om kusten te beschermen tegen de toenemende erosie", zegt promovenda Rebecca James van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) en de Rijksuniversiteit Groningen. "Door erosie verdwijnen nu nog op veel plaatsen de economisch waardevolle tropische stranden letterlijk in zee."

James is eerste auteur van een artikel in het wetenschappelijk tijdschrift BioScience door biologen en ingenieurs uit Nederland en Mexico. In hun onderzoek richtten de auteurs zich met name op het Caribisch gebied, waar bijna een kwart van het Bruto Binnenlands Product uit toerisme komt, voor een groot deel op en rond de stranden.

Om te ontdekken hoe goed een zeegrasveld zand en sediment kan vasthouden, deden James en haar promotor, professor Tjeerd Bouma (NIOZ en Universiteit Utrecht) een even simpel als doeltreffend experiment in een Caribische baai, op stukken bodem met en zonder zeegras. Met behulp van een draagbare en nauwkeurig instelbare stroomgoot, keken zij bij welke stroomsnelheid de bodemdeeltjes werden weggespoeld. "Het bleek dat gezond zeegras bijzonder effectief is in het vasthouden van bodemdeeltjes", meldt James. "Dat betekent dat een vooroever met zeegras, zeker in combinatie met specifieke algen die kalk-zand produceren, een natuurlijke kustverdediging vormt die zijn eigen "zand" creëert en vasthoudt."

Natuurbeschermers en waterbouwers reageren enthousiast. "Tot nu toe worden zeegrasvelden vaak als een sta-in-de-weg gezien, terwijl ze feitelijk van groot belang zijn voor de kustbescherming", zegt Bas Roels van Wereld Natuur Fonds Nederland. "Het onderzoek opent nieuwe mogelijkheden om tropische stranden te beschermen door technieken waarbij de ecologie een centrale plaats inneemt", zegt Mark van Koningsveld, professor aan de TU Delft en werkzaam bij waterbouwer Van Oord.