Burgemeester Michiel Uitdehaag (rechts) begin dit jaar tijdens de officiële opening van Dorpzicht bij De Cocksdorp.
Burgemeester Michiel Uitdehaag (rechts) begin dit jaar tijdens de officiële opening van Dorpzicht bij De Cocksdorp. Archieffoto Texelse Courant

Bewaken van goede verhouding in raad

Het was een bijzonder moment op maandag 3 september: burgemeester Michiel Uitdehaag droeg officieel de OSG over aan de nieuwe stichting OSG De Hogeberg waardoor hij geen voorzitter meer is van het schoolbestuur. Dat was een klus waar hij sinds zijn aantreden op 21 januari 2016 op drukke momenten gemiddeld anderhalve dag in de week aan besteedde. Volgens Uitdehaag pakt rector Engbrenghof de zaken sinds 3 september goed op, evenals de nieuwe raad van toezicht van de OSG en is de rol van de gemeente een stuk kleiner geworden. "De gemeente is er nu om te ondersteunen als dat nodig is."

Dat laatste was al wel meteen na de overdracht het geval, omdat het Rijk mogelijk drie ton gaat korten op de jaarlijkse uitkering aan de OSG. "De school werd gelukkig in diverse moties in de Tweede Kamer genoemd als school om een uitzondering voor te maken. Dat betekent dat het in Den Haag ook duidelijk is dat er de afgelopen jaren grote stappen zijn gezet om de OSG in de benen te houden." Op het moment wordt de OSG nogal geplaagd door uitval van uren, waardoor leerlingen regelmatig geen les hebben. Daar doet de burgemeester desgevraagd geen uitspraken over.

Een opmerkelijk moment in 2018 was het besluit van de raad op dinsdag 13 november om het nieuwe Onderwijscentrum een losstaand gebouw te laten worden. Dat wekte op het eiland de nodige verbazing, omdat het haaks stond op het voorgaande proces waarin was toegewerkt naar een Onderwijscentrum dat deels in de OSG zou worden gehuisvest. Volgens Uitdehaag was het even schrikken dat de raad een andere kant uitging (het college had een losstaand gebouw afgeraden), maar de gemeenteraad heeft volgens hem wel het recht eigen keuzes te maken. "Ik ben blij dat er een besluit is genomen en dat het niet vooruit is geschoven. Heel belangrijk is dat alle argumenten op tafel zijn geweest. Het zou erger zijn geweest als dat niet was gebeurd. Een gemeenteraad maakt keuzes voor de toekomst en dat is hier gedaan."

De verbazing zat onder meer in de twee miljoen extra die met de losstaande nieuwbouw is gemoeid. Texel stond er afgelopen jaar financieel al niet best voor en er moeten - ondanks een sluitende begroting voor 2019 - in de toekomst nog een paar financiële knopen worden doorgehakt. De burgemeester ziet de financiële situatie niettemin hoopvol in. "Er zijn diverse gemeenten in het land die er slechter voorstaan en weinig ruimte hebben om aan de inkomstenkant te werken. Wij hebben hier wat dat betreft niet zozeer een financieel, maar eerder een politiek probleem."

Spits in Amsterdam is lastig als je op weg bent naar Texel

Daarbij gaat het onder meer om de OZB. De gemeente haalt op dat gebied in 2019 een bedrag van in totaal €1,9 miljoen op. Tegelijkertijd is er volgens de gemeentelijke begroting een 'onbenutte belastingcapaciteit' van €5,3 miljoen. Dat is het bedrag dat de gemeente zou kunnen innen als de OZB-tarieven naar het maximum zouden worden opgetrokken. De politiek heeft de OZB tot nu toe altijd laag gehouden in verband met de veelal lage lonen op het eiland en de extra kosten die met wonen op een eiland zijn gemoeid. Volgens Uitdehaag nam de raad op dit vlak tijdens de begrotingsraad zijn verantwoordelijkheid door de parkeertarieven extra te verhogen. Dat levert ongeveer een miljoen extra per jaar op.

Het jaar 2018 was ook het jaar waarin de gemeenteraadsverkiezingen werden gehouden en Texels Belang, VVD en GroenLinks een nieuwe coalitie vormden. Dat heeft een paar keer op het eiland tot gefronste wenkbrauwen geleid, omdat de drie partijen (voor het eerst samen in een coalitie) onderling hun verschillen kennen en in het coalitieakkoord het nodige open hebben gelaten. Uitdehaag: "Ze hebben afgesproken elkaar vrij te laten, al is het wel mijn taak als burgemeester om de verhoudingen te bewaken. Als die niet goed zijn, kan het de besluitvorming gaan aantasten. Het is tot nu toe gelukkig niet nodig geweest om in te grijpen. Het is verder wel prettig om sinds de verkiezingen met zeven partijen te vergaderen in plaats van negen."

Uitdehaag is inmiddels bijna drie jaar burgemeester van Texel en dat betekent dat hij op de helft van zijn eerste termijn zit. Het is nog wat vroeg om al over een tweede termijn te praten maar het bevalt Uitdehaag goed op Texel. "Vooral het integreren is me meegevallen. Ik had verwacht dat het lastiger zou zijn. En we raken gewend aan Texel. Laatst waren André en ik met de auto in Nijmegen en het viel ons op hoeveel verkeerslichten er op een klein stukje weg stonden. Dat heb je op Texel niet." Uitdehaag staat door het ambt doorlopend in de spotlights, zijn vriend leidt een bestaan dat minder opvalt. "Daar lijdt hij gelukkig niet onder. André vindt het soms eerder wat bijzonder dat er verhoogde interesse in hem is, omdat ik burgemeester ben. Zo was er een tijdje geleden iemand die opmerkte dat hij André al een tijdje niet had gezien. Bleek gewoon dat hij een andere route naar het werk nam." André werkt sinds begin dit jaar in de zilte landbouw bij Salt Farm Texel in Den Hoorn. Voorheen werkte hij in Heerhugowaard bij het hoogheemraadschap.

Het op orde brengen van de 'gemeentewinkel' in het gemeentehuis (afdeling waar diensten worden verleend), extra investeringen in de ICT in het gemeentehuis en het weer op orde brengen van de contacten met de veiligheidsregio zijn een paar feiten van de afgelopen drie jaar waar Uitdehaag tevreden op terugkijkt. "De gemeentewinkel was kwetsbaar geworden, terwijl het werk daar zeer nauw luistert. Daar kun je je geen fouten permitteren. Kijk bijvoorbeeld naar een andere gemeente in het land waar laatst iemand per ongeluk dood werd verklaard. Dat zijn fouten die je niet kunt en mag maken, maar zo'n risico loop je wel als je kwetsbaar bent."

Iets waar Uitdehaag sinds zijn aantreden als burgemeester nog altijd aan moet wennen is de weerstand bij Texelaars dat bijvoorbeeld het rijk, het hoogheemraadschap dan wel Europa ook zeggenschap hebben op het eiland. "Wat ik ook wel eens lastig vind is het file rijden vanuit Amsterdam naar Texel. Het staat daar altijd vast. Er zijn maar drie verbindingen onder het Noordzeekanaal. Dat is iets wat eigenlijk de hele ontwikkeling van Noord-Holland Noord in de weg staat."