Gemengde gevoelens over sloop Voorzorg
Nog even, en dan gaat De Voorzorg tegen de vlakte. De twee boerenstolpen maken plaats voor het nieuwe Natuurbeleefcentrum van Natuurmonumenten, uitvalsbasis voor natuurgebied Waalenburg, dat momenteel wordt ontwikkeld.
De Voorzorg kent een lange historie. 85 jaar, vanaf 1928, boerde de familie Witte er. Jaap Witte vertelde vijf jaar geleden hoe hij er werd geboren, er zijn leven lang boerde en het stokje overgaf aan zijn zoon en opvolger Jan. Die verhuisde het melkveebedrijf in 2013 naar de Veenselangweg, om - net als een aantal andere boerenbedrijven in dit gebied - plaats te maken voor natuur in Waalenburg. Het had destijds allemaal nogal wat voeten in de aarde, maar inmiddels is het een afgesloten hoofdstuk.
De Voorzorg werd eigendom van de provincie (opdrachtgever van de natuurontwikkeling in Waalenburg) die het per 1 augustus van dit jaar heeft overgedragen aan Natuurmonumenten. Uit vijf ontwerpen voor het te bouwen natuurbeleefcentrum werd dat van Architectenbureau Onix NL gekozen. Bedoeling is dat de bouw binnenkort van start gaat.
Verbazing
Het besluit om de twee stolpen te slopen en er iets anders voor in de plaats te bouwen, wekt bij menig Texelaar verbazing, zelfs afkeuring. Begrijpelijk, vindt Wilma Eelman, schrijver van het boek "Boerenbouwkunst op Texel", bestuurslid van Boerderijenstichting Noord-Holland Vrienden van de Stolp. "Stolpen zijn bepalend voor het Texelse landschap, net als schapenboeten. Probeer die in ere te houden."
Natuurmonumenten zegt over de vorm van het nieuwe natuurbeleefcentrum: "Het ontwerp is een knipoog naar de historische Texelse bouwstijl." Herkent Eelman dat beeld? Haar opmerking "Ik snap dat het als knipoog bedoeld is..." is veelzeggend. "Maar dit is een gelopen race, de besluitvorming heeft plaatsgevonden. Je kunt je energie beter besteden aan zaken die je wél kunt beïnvloeden. Er is een aantal stolpen op Texel waarvan de situatie zorgelijk is."
Accepteren
Eén daarvan is Margarethahoeve, aan de Pontweg, die als de verplaatsing van bedden doorgaat, zal worden gesloopt. "De stolp ken ik mijn leven lang als niet heel florissant. Volgens mij is hij niet schrikbarend achteruit gegaan. Maar ik kan me ook voorstellen dat de locatie, deels in het tracé van het fietspad, moeilijk is."
"Ik heb niet de illusie dat je alle stolpen op Texel kunt behouden, je zult moeten accepteren dat er een aantal verdwijnen. Maar probeer de kwalitatief goede exemplaren te behouden. Het is gelukkig niet alles kommer en kwel. Er zijn ook stolpen die perfect worden gerestaureerd. Zoals die van Vincent van Rossum en Frouwkje Klomp op Diek 33 in Den Hoorn. Zij restaureerden een pand waar Texelaars geen brood in zagen op prima wijze. Alle Texelse kenmerken zijn in stand gebleven, sober en met gebruik van bestaande materialen. Vanuit Dorpsherstel hebben we daarvoor vorig jaar een compliment uitgereikt."
Dilemma
Eelman komt nog even terug op het nieuwe ontwerp van De Voorzorg: "De hele polder Waalenburg krijgt een nieuw gezicht. van agrarisch- naar natuurgebied. Wat is er tegen om daar een nieuw ontwerp neer te zetten? Een vorm die de nieuwe functie overdraagt, met een andere invalshoek. Dat geeft meteen het dilemma weer: moet je altijd een stolp terugbouwen?"