Kippenvel tijdens Historisch Spel
Onderdrukking, vervolging, marteling, bloedige gevechten, amputaties, maar uiteindelijk een goede afloop, waarbij de Oosterenders de Spaanse hertog Alva verdrijven. Op indrukwekkende wijze uitgebeeld in het Historische Spel "Spaans voor beginners" dat woensdag en donderdag met Oosterend Present werd uitgevoerd door liefst 230 Oosterenders.
Het Historisch Spel kent een lange traditie, die teruggaat tot het begin van het driedaagse dorpsfeest dat om de vijf jaar wordt gehouden. Adel verplicht, ook nu is het dorp er weer in geslaagd dit huzarenstukje te volbrengen. Schrijver Jacues Wirtz was er, zoals hij vijf jaar geleden al had bewezen, weer in geslaagd een bijzonder spel te schrijven.
"Spaans voor beginners", met als ondertitel "Hoe Oosterend den IJzeren Hertog op de knieën krijgt", speelt ten tijde van de Tachtigjarige Oorlog, met volop strijd tussen de geloven, Uitgebeeld wordt hoe de dorpsomroeper "Boeren, burgers en buitenlui" verkondigt dat de straffen voor ketterij worden verhoogd: verbranding tot de dood er op volgt. Schout Asaias waarschuwt de katholieken in Den Burg voor een "tsunami van calvinisten". "Wat willen jullie? Meer of minder ketters?" "Minder, minder, minder...", scandeert het volk.
Zo mengde Wirtz op meerdere momenten historie met actualiteiten, niet zelden verwerkte hij er een kwinkslag in. Zo dook tijdens een romantische intermezzo tussen de burgemeester en Klaartje ineens de term "Me too" op en bleken de Spanjaarden al in 1568 BTW in te voeren, als variant op de Tiende Penning. Zo'n 1500 bezoekers die het spel per avond trok konden de kwinkslagen waarderen.
Bijzonder kijkspektakel was de opkomst van allerlei personages van meerdere rangen en standen. Van schout tot visserman, burgemeester tot huishoudster, predikante ot chirurgijn, Spaanse soldaten, burgers uit Oosterend en Den Burg en wat al niet meer. Niet te vergeten de Watergeuzen, wiens rituele strijddans zichtbaar was geïnspireerd door het IJslandse voetbalelftal. Alle 230 acteurs gestoken in prachtige kostuums.
Al die bijzondere personages te midden van een historisch decor van huisjes, kerken, de Waag (gevangenis) en andere optrekjes in Den Burg en Oosterend maakten het spel tot een bijzondere kijkbeleving. Markant moment was de introductie van "iets verheffends" een apparaat waarmee uitvinder Simon wilde vliegen. Maar tijdens de demonstratie kwam het vehikel niet los van de grond. De maker gaf niet op: "Terug naar de tekentafel, de mens zal vliegen."
Weer naar tekentafel, de mens zal vliegen
Versterkt door muziek, geïnspireerd op het verleden, live gespeeld door Oosterender muzikanten. Om het spel duidelijk hoorbaar te maken waren de stemmen tevoren opgenomen. Playbacken vergde een goede timing van de hoofdrolspelers, wat hen per repetitie beter af ging. Maar toen alle spelers live meezongen met het gevoelige "Samen zijn", raakte dat bij menigeen een gevoelige snaar.
Een Historisch Spel vol verwikkelingen, waarbij de scenes soms van het ene deel van het grote veld naar het andere flitsten. Goed te volgen vanaf de tribune, al was het soms wel opletten geblazen voor de toeschouwers. De waardering was groot, de handen gingen geregeld op elkaar en hier en daar liepen van ontroering zelfs de rillingen over het lijf. Zoals bij de eerste scène, waarbij de burgers achtervolgd door de Spanjaarden krijsend het veld op renden.
Bijzonder ook de scène met de hooiwagen, waarbij de Oosterenders met een list de dronken Spanjaarden weten te verrassen en hen samen met de mannen uit Den Burg in de pan hakken. Waarna Oosterenders en Burgers elkaar de hand schudden. Wat volgde was een feestelijke trouwerij van de burgemeester en Klaartje.
Veel waardering ook voor regisseur Aya Düring en haar team, geluidsman Rikus Kloosterhuis, de decorbouwers die twee fraaie dorpen in elkaar hadden getimmerd en de bijzondere vliegmachine die (nog) niet wilde vliegen. Aan het eind klonk een ovatie voor de spelers, die na vele repetities goed in hun rol zaten. Met als slotakkoord het strijdlied: "Wij staan als Strenders bekend. En wij zullen vechten tot het end", op de wijs van "We are the champions".