Algenmatten op strand mogelijk alternatief voor zandsuppletie
Niet meer tegen hoge kosten zand op en voor het strand spuiten om de kust te behouden, maar een microbiële mat van algen en bacteriën als alternatief. Dit zorgt er voor dat het mulle zand aan elkaar plakt en beter bestand is tegen erosie.
De stijgende zeespiegel en harde winden bedreigen de Noordzeestranden en laten veel zand in de zee verdwijnen. Op Schiermonnikoog hebben ze dit probleem niet, door clusters van minuscule algen en bacteriën die als een soort microbiële matten de kust beschermen. NIOZ-onderzoekster Christine Hörnlein en haar begeleider Henk Bolhuis onderzochten deze matten en hun mogelijke rol bij natuurlijke en goedkopere kustbescherming. Ze vonden dat alle micro-organismen in de mat – ook degene die van zichzelf geen biologische klok hebben – een dag-nacht ritme aanhouden en zo een hechte mat vormen die de kust in stand houdt. De onderzoekers van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) publiceren hun bevindingen in npj Biofilms and Microbiomes.
Jaarlijks spuiten we voor miljoenen euro's aan zand terug het strand op. Een microbiële mat van algen en bacteriën zou volgens onderzoeker Henk Bolhuis van het NIOZ een mooi alternatief zijn: "De cyanobacteriën in zulke matten produceren overdag een overmaat aan suikers en scheiden die uit. Dit zorgt ervoor dat de mulle zanddeeltjes aan elkaar plakken." Dit plakkerige zand is een betere bodem voor planten, die er vervolgens voor zorgen dat er minder zand van het strand waait.
Maar vóór zulke matten kunnen worden uitgezet, moet eerst de precieze samenstelling en werking worden doorgrond. Daarom nam Hörnlein op zes momenten op de dag een monster uit de microbiële matten voor de kust van Schiermonnikoog. "Vroeger dachten we dat alleen algen en cyanobacteriën een biologische klok hadden die hun activiteit stuurde en andere bacteriën niet", vertelt Bolhuis. "Maar wij zien ook een ritme in andere micro-organismen in de mat. Ze deinen als het ware mee op het ritme van de algen en cyanobacteriën, alsof ze gedirigeerd worden."
De onderzoekers hopen de microbiële matten zo goed te doorgronden dat ze eventueel andere matten aan kunnen leggen. "Dat zou een hoop tijd en geld kunnen schelen." En voor eventuele badgasten moet het geen problemen opleveren: "Deze matten liggen onder de hoogwatergrens, daar zit je als strandbezoeker meestal niet."