Het Wagejot aan de oostkant van Texel.
Het Wagejot aan de oostkant van Texel. Foto: Gerard Timmerman

Sterns in gedrang door werk aan dijk Wagejot

Een grote kolonie broedende grote sterns bij het Wagejot dreigt de komende tijd verstoord te worden door de versterking van de Waddendijk. Het hoogheemraadschap ziet geen kans meer het al geplande werk aan de dijk te verschuiven.

Het gaat om een kolonie grote sterns die zich sinds 2015 bij het Wagejot heeft ontwikkeld. Vorig jaar werden er 4411 broedparen geteld in het natuurgebied en daarmee was het een van de grootste kolonies grote sterns in Europa.

Het probleem is dat de kolonie er pas sinds 2015 is en toen waren de procedures voor de vergunningen en ontheffingen voor dijkversterking al in werking. Daardoor werd bij het afgeven van de ontheffing voor het Wagejot in 2015 geen rekening gehouden met de kolonie, waardoor nu de ruimte ontbreekt om de dijkwerkzaamheden bij het Wagejot alsnog te verplaatsen.

Mardik Leopold, bioloog van Wageningen University, trok recent bij Hollands Noorderkwartier en aannemer Combinatie Tessel aan de bel, omdat grote sterns beschermd zijn. Volgens hem bestaat het risico dat de dieren als gevolg van de verstoringen niet meer terugkeren naar het Wagejot en de soort staat al onder druk. Leopold vond bereidwilligheid bij hoogheemraadschap en aannemer om mee te denken, maar hogere instanties waren minder soepel om de planningen aan te passen. Het gaat volgens Leopold om een stuk dijk van ongeveer driehonderd meter dat een paar maanden ontzien zou moeten worden. De dieren zitten op nog geen honderd meter van de openbare weg. "Het broeden is net begonnen. Per 1 augustus is alles weg, dat weten we uit ervaring."

Voor het hoogheemraadschap is het een lastige kwestie. Dat hield bij de voorbereidingen van de dijkversterking rondom rekening met flora en fauna, maar dat lukte niet met de kolonie grote sterns bij het Wagejot. Ter vergelijking: bij Utopia begint de versterking van de dijk wel pas na 1 augustus om een kolonie broedende sterns aldaar te ontzien. Die kolonie was er echter al vóór 2015 waardoor er bij het opstellen van de planningen, het doorlopen van de procedures en het overleg met betrokken partijen wel rekening mee gehouden kon worden.

Volgens Hollands Noorderkwartier, dat bekeek of uitstel alsnog mogelijk was, is het de afgelopen jaren al een heel gepuzzel geweest om werk en natuur op elkaar afgestemd te krijgen. Het meeste werk mag alleen buiten het stormseizoen worden verricht (dus van 15 april tot 15 oktober), er is meer flora en fauna om rekening mee te houden en tijdtechnisch is het volgens het hoogheemraadschap ook niet meer haalbaar het geplande werk bij het Wagejot uit te stellen. "We kunnen niet Utopia én het Wagejot met rust laten tot na het broedseizoen."

Vogelbescherming Nederland heeft afgelopen maandag een handhavingsverzoek ingediend bij de provincie Noord-Holland en de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) om de grote sterns bij het Wagejot te ontzien. Als dat verzoek wordt ingewilligd, bestaat de kans dat het werk moet worden stilgelegd. De Vogelbescherming erkent dat de dijkversterking nodig is, maar vindt ook dat voor het Wagejot hetzelfde als voor Utopia zou moeten gelden. Volgens de provincie beoordeelt de RUD het handhavingsverzoek en komt er zo mogelijk een reactie. "Het is van belang vast te stellen of de werkzaamheden in lijn zijn met de afgegeven vergunning en ontheffingen, gegeven de recente informatie over het aantal broedende sterns."