Marcel Wernand deed voor het NIOZ onderzoek naar kleur van zeeën en oceanen.
Marcel Wernand deed voor het NIOZ onderzoek naar kleur van zeeën en oceanen. Foto: NIOZ

Onderzoeker met acteertalent

Waarom is water blauw? Een vraag die Marcel Wernand als geen ander wist te beantwoorden. Meer dan dertig jaar deed hij voor het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee onderzoek naar de kleur van zeeën en oceanen.

In 2008 gaf Wernand in deze krant antwoord op de openingsvraag: "Watermoleculen halen het rode licht uit het water en verstrooien het blauwe licht. Eerst verdwijnt het rood, dan oranje en groen en ten slotte blijft het blauwe licht over."

Marcel Wernand trad in 1977 in dienst bij onderzoeksinstituut NIOZ, als assistent fysische oceanografie en rolde min of meer toevallig in het onderzoek naar de kleur en helderheid van het water. Officieel "Marine optics and remote sensing", een terrein dat uitgroeide tot zijn passie. Uitkomsten van Wernands onderzoek worden gebruikt door biologen om bijvoorbeeld te bepalen tot welke diepte licht doordringt en waar plantaardig plankton te vinden is. Waar het meeste licht zit, zodat bijvoorbeeld de link tussen productie van plankton en hoeveelheid licht kon worden gelegd. Aan de kleur van het water is de concentratie aan deze algen af te lezen. Destijds ontwikkelde hij daarvoor in samenspraak met de instrumentenmakers van het NIOZ zelf meetapparatuur. Van 2012 tot 2015 was hij hoofdonderzoeker bij het Europese Citclops project, waarvan de "EyeOnWater" app een voortvloeisel is. In 2011 promoveerde hij op zijn proefschrift waarin hij documenten, observaties en analyses van kleur van de oceanen en wereldzeeën over de periode van 1600 tot 2000 onderzocht. Met als belangrijkste conclusie dat in de oceanen geen sprake is van dramatische mondiale afname van plantaardig plankton. Sommige oceanen en zeeën zijn inderdaad in de twintigste eeuw groener geworden maar andere juist blauwer.

Een onderzoeker met een vrolijke natuur en met veel acteertalent en creativiteit op het gebied van toneel en theater. Hij etaleerde dat onder meer bij Comedia de la NIOZ, dat vele malen garant stond voor verrassende toneelavondjes. Zijn voorliefde voor absurdistische humor bracht hij op de planken als helft van cabaretduo de Bowemas.

In 2016 werd bij Wernand de ziekte ALS vastgesteld. Hij overleed vrijdag, 65 jaar oud.