Explosieve toename aalscholvers nadelig voor waterkwaliteit
De explosieve toename van aalscholvers heeft ernstige gevolgen voor de waterkwaliteit in duinplassen in De Geul en De Muy. Het gehalte aan fosfor en stikstof is flink gestegen.
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK), verantwoordelijk voor de waterkwaliteit, spreekt zelfs van "soms absurde hoogtes, waarbij algenbloei onvermijdelijk is."
Tijden zijn veranderd. Duinplassen De Muy en De Geul stonden al vroeg in de belangstelling bij biologen vanwege de lepelaar kolonie, maar de Muy ook wegens de bijzondere goede waterkwaliteit.
In de jaren '70 van de vorige eeuw noemden twee belangrijke hydrobiologen Leentvaar en Higler De Muy als een voorbeeld van een ongestoord, natuurlijk duinwater zoals er maar weinig waren. "Dat beeld is helaas in deze tijd anders", constateert HHNK. Hoge gehaltes aan fosfor en stikstof leiden regelmatig tot flinke bloei van algen, het water in De Muy verandert dan in een groene soep. De verhogingen in de gehaltes van fosfor en stikstof gaan hand in hand met de sterke toename van de aalscholver, die zich vooral in De Muy vestigde met circa duizend broedparen in 2005 en in De Geul met circa 400 broedparen. Dat zijn volgens Giel Witte van de Vogelwerkgroep ongeveer ook de huidige aantallen. Witte verklaart de hoge aantallen als volgt: "Er zijn geschikte nestplaatsen en er is kennelijk genoeg voedsel in de omgeving. Denk maar aan de haringtrek in mei in de Noordzee. Het aantal aalscholvers kan nog toenemen, ze vestigen zich ook het oostelijke Horsmeertje."
Aalscholvers hebben de eigenschap dat ze de lepelaars in De Muy en De Geul verdringen. "Ze broeden een week of drie eerder en kraken dan oude nesten van de lepelaars. Lepelaars passen zich makkelijk aan. Ze schuiven een eindje op en bouwen een stukje verder een nieuw nest. In dat opzicht dus geen paniek. Ook de populatie lepelaars is toegenomen, alleen vorig jaar liep het wat terug. Dat kwam doordat er minder garnalen waren, onder meer in de Mokbaai, waarmee de lepelaars hun jongen voeden. De jaren ervoor waren er juist heel veel garnalen."
De mest van de aalscholvers zorgt er wel voor dat stekelbaars en andere vis deze vervuilde duinplassen mijdt. Maar in veel andere sloten en watergangen zwemt volop vis voor lepelaars. Aan de aalscholver is weinig te doen, net als de lepelaar is het een beschermde vogel.