"NIOZ wereldleidend in marien onderzoek"
De vier wetenschappelijke afdelingen van het NIOZ op Texel en Yerseke hebben de titels 'excellent' en 'wereldleidend marien onderzoeksinstituut' gekregen van een internationale evaluatiecommissie die het onderzoeksinstituut doorlichtte.
De commissie, die bestond uit zes wetenschappers uit Nederland, Duitsland, Amerika en Engeland, onderzocht in opdracht van het NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) het functioneren van het NIOZ over de periode 2011-2016. Het NWO is financier van het NIOZ.
De commissie keek specifiek naar de kwaliteit van het onderzoek, de mate waarin dat relevant is voor de samenleving en de levensvatbaarheid van het instituut. Op basis van de wetenschappelijke resultaten van onderzoeken, grote prijzen die gewonnen werden en een "uitmuntende staat van dienst op het gebied van externe financiering" stelt de commissie dat het NIOZ één van de meest invloedrijke oceanografische onderzoeksinstellingen ter wereld is.
Volgen de commissie levert het NIOZ een uitmuntende bijdrage aan de maatschappij door samenwerking met overheid, bedrijfsleven en niet-gouvernementele organisaties op belangrijke onderwerpen als zeespiegelstijging, vervuiling, voedselproductie, kustverdediging en duurzame energie.
Op Texel gaat het om de drie afdelingen 'Coastal Systems', 'Ocean Systems' en 'Marine Microbiology & Biogeochemistry'. Op Yerseke gaat het om de afdeling 'Estuarine & Delta Systems'. Het NIOZ bestaat sinds 2011 uit twee vestigingen (Texel en Yerseke), nadat de fusie tussen het NIOZ en het voormalige Centrum voor Estuariene en Mariene Ecologie (CEME) een feit was geworden.
Het NIOZ kende als gevolg van de veranderingen in de periode 2011-2016 een forse reorganisatie. De evaluatiecommissie toont zich onder de indruk van de wijze waarop de grote transities binnen de organisatie zijn opgevangen en dat er in een korte periode al de nodige resultaten naar voren zijn gekomen. Het levert in het evaluatierapport een pluim op voor de flexibiliteit en het aanpassingsvermogen van de gehele organisatie. Het NIOZ krijgt de aanbeveling om de uitwisseling van informatie te optimaliseren binnen de nieuwe structuren voor de toekomst. Dat moet zich vertalen in transparantie en een heldere communicatie om duidelijk te maken waarom beslissingen worden genomen en welke overwegingen daarachter zitten. Het NWO krijgt de aanbeveling om zich hard te maken voor de komst van een nieuw onderzoeksschip. De Pelagia, gebouwd in 1991, loopt op zijn eind, maar het NIOZ is afhankelijk van anderen wanneer het om nieuwe onderzoeksschepen gaat. Dat betreft dan onder meer de financiering. Volgens de commissie moet het NWO er alles aan doen om ervoor te zorgen dat het NIOZ onderzoeken kan blijven uitvoeren op zee en oceaan.
"Een nieuw onderzoeksschip is essentieel om toekomstig succes van het NIOZ te garanderen." De Pelagia is momenteel met een zeven maanden durende expeditie bezig. Wat het belang van het NIOZ betreft: zonder het instituut zou Nederland volgens de evaluatiecommissie geen rol van betekenis spelen op het gebied van marien onderzoek. De vorige evaluatie van het NIOZ dateert uit 2010 en toen kreeg het instituut ook het predikaat excellent.