In Petto, ode aan de vriendschap
"In Petto, ode aan de vriendschap" is de titel van de expositie van Gerrit Sman in Het Glazen Paleis , die zaterdag 3 maart om 17:00 uur op feestelijke wijze wordt geopend. Met hulp van de nieuwste digitale technieken en meer dan levensgroot afgedrukt op doek presenteert hij zijn vriendenclub in een speciale installatie.
Een originele ode aan vriendschappen die soms al zestig jaar meegaan. "Ooit zag ik een hoesfoto van Iggy Pop. Geen mooie man, maar met een brede grijns en een twinkeling in de ogen. Lachen maakt de mens veel mooier. Zo wilde ik mijn vrienden portretteren, in de stijl van "Lust for live". Ik dacht: ik organiseer een diner en nodig al mijn vrienden uit. Als er een paar wijntjes in zitten, wordt er makkelijk gelachen en ga ik fotograferen." Aldus geschiedde.
De Kleine Beurs
Sman kwam veertig jaar geleden naar Texel. "Om een feestje te vieren en voor een seizoensbaantje. Maar het beviel me niet om in de winter werkeloos te zijn. Zo kwam ik op het idee om T-shirts te bedrukken en te verkopen in een winkeltje dat ik samen met Willem van Heeringen had: De Kleine Beurs. Boven de winkel aan de Kogerstraat ben ik begonnen, de eerste zeefdrukkerij op Texel. Heel primitief, het is een eenvoudige techniek. Handwerk. Vooral het ontwerpen vond ik leuk. Het ging verder dan alleen het woord Texel." Hij beschrijft hoe hij foto's maakte en daarmee op analoge wijze aan de slag ging. "Zeefdrukken moest met zo min mogelijk kleur, ik dacht bij het ontwerpen vooral in zwartwit en grijstinten."
"Als ik wat nieuws ophing in de winkel, was het best spannend hoe mensen daarop zouden reageren. Het ging prima en ook de winkel liep goed." Zo goed dat de zeefdrukkerij naar de achtergrond raakte. Zijn passie voor zeefdrukken bleef sluimerend aanwezig. "Ik heb het ontwerpen jaren later weer opgepakt. Voor deze of gene maakte ik een logo. Nu digitaal op de computer. Bij wijze van grap hield ik bij Gertha Wessels en Willem Otten kantoor, onder de naam Gratisch (afgeleid van grafisch). Want ik rekende er niets voor. Maar opdrachten bleven uit. Met een gratis ontwerper wisten mensen zich geen raad."
Andy Warhol
"Maar ik bleef achter de computer wel spelen met ontwerpen." Hij bewerkt foto's en grijpt daarbij terug naar het authentieke zeefdrukken. "Je ziet de puntjes, de kleurlagen en de randjes die je vergeet af te plakken. Je zou kunnen zeggen dat ik daarin mijn eigen handtekening heb ontwikkeld. Het balanceert tussen de foto en de eenvoud zoals Andy Warhol dat deed. Warhol vind ik mooi omdat ik in zijn werk de herhaling zie. Dat fascineert. Hij kon met een ogenschijnlijk slordig beeld, waarvan ik vermoed dat het op toeval berustte, een heel eigen signatuur ontwikkelen. It's all about impurity, oftewel imperfectie is de basis. Kijk, wat perfect is, dat is klaar. Maar juist wat niet volmaakt is, bijvoorbeeld een foutje in een bepaald werk, daar kun je wat mee." Kunst wil hij het niet noemen. "Ik zie mezelf meer als vormgever."
Kunst of niet?
Maar de vraag houdt hem toch bezig. "Ik heb veel kunstenaars in mijn vriendenkring (ook zijn echtgenote Caroline Serton maakt kunst). De vraag is: wanneer ben je kunstenaar? Ik dacht eerst: op het moment dat je gaat exposeren. Maar dat is niet helemaal waar. Kunstenaar ben je in wezen als je iets wilt vertalen in beelden. Mijn vrienden vroegen: Wanneer laat je nou eens iets zien? Dat heeft me aan het denken gezet. Het Glazen Paleis is een prachtige omgeving. Normaal hang je wat aan de muur en stap je naar binnen. Nu is het omgekeerd. Je hoeft niet naar binnen en kunt er omheen lopen."
Hij maakte van zijn vrienden zeven meer dan levensgrote portretten. "Maar", zeiden zijn vrienden, "jij hoort er natuurlijk ook tussen." Dat portret maakte zijn dochter Kee, studente aan het Mediacollege in Amsterdam.
De installatie is dagelijks te zien t/m 23 maart. De feestelijke opening zaterdag 3 maart om 17.00 uur met hapje en drankje, wordt muzikaal opgeluisterd door Hiilde Kroes met "You've got a friend". Voor iedereen toegankelijk.