Maatregelen voormalige vuilstort 't Horntje
Om de afstroom van ammonium uit de voormalige vuilstort bij 't Horntje tegen te gaan wordt ter plaatse een ringdrainage aangelegd. Het vervuilde water zal via een persleiding naar waterzuivering Everstekoog worden gepompt. Dit moet er voor zorgen dat sloot- en grondwater in de omgeving weer aan de kwaliteitseisen voldoet en dat de (stank)overlast omlaag gaat.
De kwaliteit van het oppervlaktewater in de omgeving van de oude stort is al lange tijd een bron van zorg. Er zijn in de loop der jaren veel onderzoeken gedaan. Uitkomst is in ieder geval dat er ammonium uit de oude stort lekt, wat voor overlast zorgt. "Gebleken is dat er behoudens ammonium geen andere stoffen uit de voormalige vuilstort treden en er geen gevaar voor de volksgezondheid is", meldt de gemeente.
De Anteagroup heeft in opdracht van de provincie een saneringsonderzoek uitgevoerd. Er zijn verschillende mogelijkheden. Meest rigoureus is het volledig afgraven van de oude stort, die van 1972 en 1991 in gebruik was en waar circa 300.000 kubieke afval is gestort. Het afgraven is technisch uitvoerbaar, maar wel kostbaar. De totale kosten worden geraamd op €30 tot €45 miljoen, zodanig veel dat deze optie niet haalbaar wordt geacht.
Lozen van het vuile oppervlaktewater in zee is een optie die wordt geblokkeerd door Rijkswaterstaat, dat de eis stelt dat alleen gezuiverd water mag worden geloosd. De aanleg van een lokaal filtersysteem om het water ter plekke te zuiveren, is technisch moeilijk uitvoerbaar en heeft onvoldoende effect. Onderzocht is ook de mogelijkheid om het verontreinigde water weg te leiden via een te graven sloot rond de stort. Maar door de ligging, hoogte en andere complicerende factoren valt ook deze optie af. Nagedacht is ook over het aanbrengen van een nieuwe deklaag over de stort, die moet voorkomen dat regenwater door de stort stroomt, ammonium opneemt en daarna wegstroomt. Het geeft volgens Anteagroep wel een vermindering van ammonium, maar doordat er ook afval in de diepere grondlagen zit, zal instromend kwelwater vanuit zee nog steeds verzadigd met ammonium uitstromen. De kosten van een afdeklaag met klei worden geraamd op €500.000,-.
Dat is aanzienlijk hoger dan de €200.000,- die nodig is voor de gekozen optie: aanleg van een ringdrainage. Deze vangt het voedselrijke water op, waarna dit via een aan te leggen drukriolering naar de watezuivering wordt gepompt. Hierdoor worden volgens de Anteagroep de negatieve effecten tegengegaan, wordt weer voldaan aan de gestelde kwaliteitseisen voor het oppervlaktewater en zal de stankoverlast verminderen. De provincie betaalt deze investering, de gemeente neemt het systeem in beheer en onderhoud. De geschatte jaarkosten zijn €8000,-. De installatie gaat vijftien jaar mee, de verwachting is dat daarna geen uittreding van ammonium meer zal plaatsvinden en drainage en pompunit niet meer nodig zijn.
"Ruim onvoldoende"
Han Lindeboom verdiept zich al geruime tijd in de problematiek. "Deze oplossing is ruim onvoldoende. Men lost één probleempje op, maar creëert weer een nieuw probleem. Ammonium raak je voor een belangrijk deel kwijt, maar er stroomt straks veel minder water vanaf die kant in de sloten van Kees Kikkert. Waarschijnlijk krijgt hij weer veel meer last van verzilting, het zijn in hoofdzaak de zwavelverbindingen die de stankoverlast veroorzaken. De gemeente heeft in het verleden een aantal onrechtmatigheden gepleegd, die tot de dag van vandaag overlast veroorzaken. Er is te diep in het grondwater gestort, de stort had zodanig moeten worden afgeschermd dat geen water naar de omgeving afstroomt, de afdeklaag is volstrekt onvoldoende en er zijn botten op gestort."