Echt Texels maakt al 30 jaar het verschil
We zitten aan tafel met een trotse voorzitter. "Ik zit voor mijn werk (bij Rabobank Kop van Noord-Holland) regelmatig aan de overkant. En dan kijk je toch op een andere manier naar Texel. Dat we hier prachtige bedrijven hebben, met fantastische, onderscheidende, authentieke lokale producten. En ook restaurants en andere bedrijven die met deze lokale producten werken. Bedrijven die zich nu al dertig jaar lang hebben verenigd in een organisatie die zich inzet om hun producten en diensten te promoten. Een vereniging die zo eerlijk en transparant mogelijk wil zijn. Met leden die kritisch zijn, maar ook trouw en loyaal. Dan voel ik mij trots. Reken maar dat ondernemers aan de overkant die ook graag zoíets zouden willen, maar de hoofden niet in één zak krijgen, jaloers zijn."
Texel is een sterk merk, dat goed verkoopt. Iedereen is vrij om het te gebruiken, wat dan ook massaal gebeurt. Met als resultaat een oneindige reeks producten met het etiket Texels. Het werpt de vraag op: ziet de argeloze toerist het onderscheid nog wel tussen Texels en Echt Texels? Krafft: "Er is inderdaad zóveel, eerlijk gezegd weet ik het niet. Als bestuur van onze verenging kunnen we alleen spreken voor wat onder ons eigen logo Echt Texels Product mag worden verkocht. Wie dit handelsmerk wil voeren, dient aan ónze criteria te voldoen. En die zijn best streng. Zoals dat je lid moet zijn van de Vereniging Texelse Producten Promotie. En dat het product voor minimaal 75 procent op Texel moet zijn geteeld, verbouwd, gefokt of gevist. Of dat ze een specifiek dan wel authentiek Texelse karakter moeten hebben."
De vereniging werd, destijds als stichting, opgericht op initiatief van ondernemende Texelaars, zoals Willem Goënga, Jan Stolk, Anton Witte en Cor de Wit. Het waren de jaren '80, de tijd dat de consument lokale producten begon te ontdekken. Om de verkoop van "echt" Texelse producten te stimuleren werden de handen ineengeslagen. Een krachtenbundeling er op gericht om het onderscheid van hun producten te benadrukken.
Waren het bij de oprichting aanvankelijk alleen de producenten die lid konden worden, later mochten ook verwerkers, zoals restaurants, zich aansluiten. Mits ook zij aan de gestelde criteria voldoen. Zoals dat er Echt Texels Lamsvlees op het menu moet staan en een driegangen menu minimaal uit 80 procent Echt Texelse Producten moet bestaan.
Anno 2018 telt de vereniging rond de 49 leden, met een veelvoud aan Echt Texelse producten Elk bedrijf te herkennen aan het bekende logo, met een schildje aan de muur en andere herkenningspunten. Ze maken onderdeel uit van Texelse Producten Fietsroute, op de website, Facebook, zijn te zien in een film en worden op andere wijze gepromoot. En in het boekje dat jaarlijks verschijnt. Niet aan te slepen, 45.000 worden er van gedrukt. "Zo proberen we het beeldmerk zo sterk mogelijk te maken. Met een eerlijk en transparant verhaal. Zodat mensen weten: als dat logo er op staat, dan is het Echt Texels."
Een vereniging die zo eerlijk en transparant mogelijk wil zijn
Een handelsmerk dat gebaseerd is op vertrouwen. En dat niet beschaamd mag worden. "Binnen de vereniging hebben we een productencommissie. Onafhankelijk, Texelaars die dus geen binding hebben met een bedrijf of product binnen de vereniging." Momenteel zijn dat Alice Reijnders en Ruud de Vries, met een vacature voor een derde commissielid. Krafft: "We zijn op zoek. Bijvoorbeeld naar een oud-ondernemer, iemand die nu geen belangen of banden meer heeft, omdat we geen belangenverstrengeling willen." Haar onafhankelijkheid is ook de reden dat de verenging haar heeft gevraagd om voorzitter te worden. "Je moet geloofwaardig blijven, eerlijk en transparant."
De productencommissie toetst of leden voldoen aan de criteria. Op basis van een advies besluit het bestuur of een bedrijf tot de vereniging wordt toegelaten. Zo kwamen er vorig jaar zes nieuwe bedrijven bij. "Mooie bedrijven, met mooie en ook verrassende producten, zoals Texel Tea, Texelse Chips en Texelse pasta."
Nieuwe leden, binnen een vereniging die ook de nodige oudgedienden kent, ook ondernemers van het eerste uur. Traditie, maar ook nieuwe ideeën en opvattingen over Echt Texels. Onder meer over het reglement. "Dat is in de loop der jaren steeds aangepast, want inzichten veranderen nu eenmaal. Denk aan de voorwaarde dat een product, zoals een drankje, een authentiek Tessels recept moet zijn. Destijds was dat een voorwaarde. Maar tegenwoordig haal je zomaar iets van internet. Dat is niet meer te controleren. Denk ook aan de consument, die verlangt duidelijkheid. Uit onderzoek over streekproducten blijkt dat mensen dat associëren met duurzaam en lokaal."
Werk aan de winkel dus voor de productencommissie. Die gaat niet alleen langs bij nieuwe leden, maar gaat in de toekomst ook met oudgedienden in gesprek. Bestuurslid Niels Kossen: "Ook bij bedrijven van het eerste uur. Tijdens de laatste vergadering hebben we gezegd: ga bij jezelf te rade. Vind je zelf nog dat je een Echt Texels Product maakt? Leden hebben ook een eigen verantwoordelijkheid. Als producent wil je toch ook dat het verhaal klopt." Als voorbeeld noemt hij de grondstof bij Bakker Timmer. "Wij willen producten van graan dat op Texel is verbouwd. Dat is lastig. Onze verwerker aan de overkant kon niet garanderen dat het geschoonde product van het eiland kwam. Maar dan klopt ons verhaal niet. Nu hebben we via Nieuw Breda toch een oplossing gevonden en is de cirkel rond. Je moet natuurlijk wel realistisch blijven. Sommige verwerkingsprocessen zijn niet rendabel op Texel uit te voeren. Dat moet wel elders, zolang het product maar wel Texels is." Je kunt het ook te ver doordrijven, zoals de voorwaarde dat driekwart van de grondstoffen van Texel moet komen. "Bij bier is water hoofdbestanddeel, maar dat produceren we nu eenmaal niet op Texel."
Boutique Hotel Texel vindt hij een mooi voorbeeld van hoe je als bedrijf kunt omgaan met lokale producten. "Vergelijk het maar met een ui. De filosofie van de chef-kok is: kijk eerst wat er direct om je heen groeit en gebruik dat. Zo wordt het schilletje steeds groter. Pas als het dichtbij echt niet lukt, dan ga je voor producten buiten de directe cirkel."
Een vereniging die met z'n tijd mee gaat. Zij: "Bij de toetsing stellen we nu bijvoorbeeld ook de vraag hoe je als ondernemer omgaat met maatschappelijk verantwoord ondernemen."