Goossen Karssenberg achter de ontwerptafel. Op tafel ook een afbeelding van het nieuwe mozaïek en het boek van zijn dochter.
Goossen Karssenberg achter de ontwerptafel. Op tafel ook een afbeelding van het nieuwe mozaïek en het boek van zijn dochter. Foto: Jeroen van Hattum

Naar Iran met eigen ontwerp nieuw mozaïek

Het kostte even tijd om de experts in Iran te overtuigen, maar hij had het bij het juiste eind. Goossen Karssenberg uit Den Burg had een mozaïek ontworpen dat nog niet bestond.

De wiskundeleraar maakte een reis naar Iran om zijn ontwerp in het echt te laten maken. Zijn dochter Maite schreef het boek 'Snijpunt Isfahan' over het bijzondere verhaal. Dat begon aan de Burgwal in Den Burg waar Karssenberg, die al jarenlang mozaïeken en hun geometrische patronen bestudeert, zelf aan het tekenen was. Opeens had hij een ontwerp te pakken dat voldeed aan de geometrische spelregels van een mozaïek, maar waarvan hij wist dat het nog niet bestond. "Vergelijk het maken van een mozaïek met schaken. Je bent vrij in de zetten die je doet, maar dat moet wel binnen de regels van het spel gebeuren."

Karssenberg besloot met zijn ontwerp af te reizen naar Isfahan, een stad in Iran waar het ambacht van mozaïek maken op hoog niveau staat. Iran is het land waar het mozaïek zich als islamitische kunstvorm ontwikkelde. Dochter Maite, historica van beroep, had voorafgaand aan de reis de zogeheten VPRO Bagagedragerprijs gewonnen met het idee een reisverhaal te maken over het avontuur van haar vader. De twee begonnen in Isfahan op het Mathematics House, een instituut voor wiskunde, om een mozaïekmaker te vinden. Dat bracht hen in contact met mister Ghanbari die mozaïeken maakt.

Voordat hij zich aan het ontwerp van Karssenberg waagde, zat er eerst een groep deskundigen om tafel in het Mathematics House om te beoordelen of het ontwerp te realiseren was. De kern van zijn ontwerp is dat hij de afbeelding van een ster met zeven punten in een zesvoudig patroon had gegoten met behoud van de symmetrie. Mr. Ghanbari had het gevoel het ontwerp wel eens eerder gezien te hebben en zou dat eerst nakijken. Maite beschrijft in haar boek dat Karssenberg ervan overtuigd bleef dat hij wat nieuws had gemaakt en dat bleek later ook echt zo te zijn.

Ghanbari zegde toe het mozaïek te maken en daarna was het voor Karssenberg en zijn dochter wachten. Een paar dagen later mochten ze langs komen in de fabriek van Ghanbari en daar lag tot hun verrassing een stenen tableau met het mozaïek. "Een magisch moment." Ghanbari was intussen helemaal om en uitte dat volop in zijn waardering voor Karssenberg. Nog een magisch moment was dat hij op een van de universiteiten van Isfahan jonge Iraanse architecten een college mocht geven over het nieuwe mozaïek. Maite beschrijft dat de zaal aanvankelijk weinig interesse toont, maar gaandeweg met steeds meer belangstelling naar haar vader luister. Karssenberg slaagt erin om duidelijk te maken wat er bijzonder is aan iets dat voor hen dagelijkse kost is, omdat veel gebouwen in Iran met mozaïeken zijn bekleed. Karssenberg: "Ik ben Henk van Atteveldt, oud-conrector van de OSG, nog steeds dankbaar dat hij me een aantal jaar geleden de mogelijkheid gaf om naast het werk mozaïeken te gaan bestuderen." Karssenberg ontwikkelde lesmateriaal aan de hand van mozaïeken en dat wordt sindsdien op diverse middelbare scholen, waaronder de OSG, gebruikt in het wiskundeonderwijs.

Het mozaïek komt binnenkort naar Texel, maar bevindt zich de komende dagen nog in boekhandel Atheneum in Amsterdam ter promotie van het boek van Maite. Woensdag 14 februari geeft Karssenberg een lezing in Spui25 (cultureel boekenplein van Amsterdam) over het mozaïek en daarna komt het tableau naar Museum Galerie RAT aan de Burgwal. In het Glazen Paleis in de Wezentuin hangt momenteel een kunstwerk van Karssenberg en Mirjam Roelofsen met een mozaïekpatroon die lijkt op het mozaïek dat Karssenberg ontwierp "Toen we terugvlogen naar Nederland, zat het mozaïek in de handbagage. Die wilden we graag bij ons houden."