Herdenking bij het monument op de dijk bij De Eendracht op donderdagochtend.
Herdenking bij het monument op de dijk bij De Eendracht op donderdagochtend. Foto: Jeroen van Hattum

'Voet aan de grond in het stromende water'

Schuifelend naar de dijk door het wassende water. De voeten aan de grond houdend om niet ten prooi te vallen aan de stroming van het water dat op volle kracht de polder instroomde.

Het is een herinnering die voorbij komt in een indrukwekkende video die Jaap Eelman uit Den Burg maakte over de watersnoodramp in de Eendrachtpolder op 1 februari 1953. De video werd gisterochtend vertoond in het kerkje van De Waal bij de herdenking van de ramp 65 jaar geleden. Grote delen van Zeeland, West-Brabant, Zuid-Holland en Texel liepen onder water doordat de dijken braken. De ramp kostte 1.836 mensen het leven van wie zes Texelaars.

In de video vertellen diverse Texelaars, die op 1 februari 1953 aanwezig waren in de Eendrachtpolder, over de ramp. Aangrijpend is het relaas hoe in de vroege ochtend een bus van TESO over het eiland reed om mannen op te halen om de geteisterde dijk van de Eendrachtpolder te redden. Mannen als Gerard van der Kooi en Cor de Wolf vertellen in de video hoe de sfeer in de bus in eerste instantie gezellig is. Er heerst een gevoel van 'we gaan even de wereld redden'. De gezellige sfeer verdwijnt als de mannen bij de polder zijn en zien dat het menens is. Het is meteen alle hens aan dek om de ernstige gehavende dijk met zandzakken te beschermen.

Wat de mannen niet weten, is dat de boerderijen Zeeburg en Irene intussen al geëvacueerd zijn, waardoor de bewoners en het vee uit de Eendrachtpolder inmiddels in veiligheid zijn. Zij werken op de glibberige en 'glissige' dijk in de kou en het slechte weer voor wat ze waard zijn om de dijk te behouden. En dan gaat het mis en breekt de dijk over een lengte van 120 meter. Het water kolkt naar binnen en er moet gevlucht worden.

Leo Daalder vertelt in de video hoe de bus van TESO in de sloot naast de weg belandt. Via een nooddeur verlaten ze de bus en schuifelen ze naar de veilige dijk van Eierland. "Je moest voet aan de grond houden, anders ging je om door de kracht van het water." Annie Bekkers, die destijds als meisje in een arbeidershuisje in de Eendrachtpolder woonde, vertelt hoe ze hals over kop weg moesten. "Ik glipte meteen tussen de benen van mijn vader door, maar moest toch eerst terug om een jas en laarzen aan te trekken" Jan Mantje vertelt in de video dat achteraf bekeken op zaterdagavond al aan de hond te merken was dat er iets te gebeuren stond. Het dier gedroeg zich anders dan anders. "Je merkt dat dieren de natuur toch eerder aanvoelen dan de mens." De familie Bekker kwam er de volgende dag achter de hond het water had overleefd door op een tafel, die in het water dreef, te blijven zitten. De video is de komende tijd te zien in het Cultuurhistorisch Museum in De Waal waar een expositie aan de ramp is gewijd.

Loco-burgemeester Hennie Huisman, Elko Vermeulen van het museum en Cor de Wolf van het comité Watersnoodramp Texel stonden bij de herdenking elk stil bij de slachtoffers en de gevolgen die hun dood voor hun gezinnen had. Huisman citeerde een gedicht van Huib Fenijn over de ramp. Vermeulen citeerde Marsman die dichtte hoe de stem van het water met zijn eeuwige rampen wordt gevreesd en gehoord.

Cor de Wolf sprak buiten bij de graven van de slachtoffers op het kerkhof van De Waal luid de namen van de zes omgekomen Texelaars, zodat ook zij werden gehoord en gehoord blijven worden om niet vergeten te worden.