Joke Vlaming met haar kleuterklas op De Fontein. Na 43 jaar stopt ze met lesgeven.
Joke Vlaming met haar kleuterklas op De Fontein. Na 43 jaar stopt ze met lesgeven. Foto: Gerard Timmerman

"Ik sta heel dicht bij de kinderen"

Juf Joke Vlaming is een begrip. Meer dan vier decennia geeft ze les op De Fontein. Generaties heeft ze in de klas gehad, onderwijsinzichten zag ze komen, gaan en weer terugkeren. Ze leert zelf nog elke dag en heeft er plezier in. Maar zet er nu toch een streep onder.

Kinderen uit groep een en twee van De Fontein vermaken zich in de klas met een door hen zelf ingerichte miniatuur supermarkt. Met een kassa, winkelwagentje, fruit en ander spullen. Als vanzelf borrelen allerlei vragen op. Hoeveel kost dat? Waar komt het vandaan? Een mooi voorbeeld van spelenderwijs leren.

"Nieuwsgierigheid en ontdekken van de wereld om hen heen zit in de kinderen", vertelt "Juf" Joke Vlaming. Eén van de belangrijkste dingen die ze de kleuters leert is: schroom niet om een vraag te stellen. "Als ze met de supermarkt spelen, willen ze van alles weten. Dan stelt een kind bijvoorbeeld de vraag: Hoe komen de spullen in de supermarkt? Een ander weet dan te vertellen: Met de vrachtauto. Weer een ander: Maar waar komt die vrachtauto dan vandaan? Kinderen zijn best snel wijs. Er komt dan wel weer iemand op het idee om dat te gaan Googelen. We pakken er een filmpje bij van Het Klokhuis, over een supermarkt. Hartstikke leuk en leerzaam."

Joke Vlaming geeft al 43 jaar les. Afkomstig uit Arnhem, de kleuterschoolopleiding net gedaan, kwam ze tijdens een vakantie Jaap tegen en bleef hier. In 1974 werd ze aangenomen bij de Buitelboet, de kleuterschool die later in de Fontein is gekomen. Ze volgde een cursus tot hoofdleidster en haalde haar bevoegdheid om ook in het basisonderwijs voor de klas te staan. "Ik heb een jaar of twaalf, dertien ook kinderen van groep drie en twee/drie les gegeven, maar ontdekte dat mijn hart toch iets meer bij de kleuters ligt. "

"Ik sta heel dicht bij de kinderen en kijk waar hun belangstelling ligt. Thema's, zoals de supermarkt, werken heel goed. Jong als ze zijn leren ze spelenderwijs van alles. Een briefje om op te schrijven waar de eieren en de chips horen. Om te weten hoeveel iets kost, ontdekken ze het rekenen. Doordat ze het leuk vinden, zijn ze gemotiveerd en helpen ze zichzelf naar een hoger plan. Het ene kind gaat dat wat makkelijker af, het andere moet wat meer uitgedaagd worden. Dat ze bijvoorbeeld denken van: dat kan ik niet, dus dat doe ik niet. Het is de kunst om dan als leerkracht de juiste prikkel te geven."

"Het ene kind vraagt wat meer aandacht dan het andere. Wat ik altijd heel belangrijk heb gevonden is de groep. Dat je verantwoordelijk bent voor elkaar, voor de hele groep. Ik probeer kinderen die het wat moeilijker hebben aan een soort maatje te koppelen, eentje die wat ouder is of wat verder. 'Kijk eens hoe hij of zij het doet', Bij de ander vraag ik: 'Wil jij hem of haar helpen?' Zo helpen ze elkaar verder en leren ze verantwoordelijkheid te hebben voor elkaar en de groep. Dan leren ze dat ze samen veel kunnen bereiken."

Positieve ouders, positieve kinderen

"In de kleuterbouw werken we vaak met thema's, seizoenen, feesten, etc. Dat heeft de Fontein ook opgepakt Ontwikkelingsgericht Onderwijs. Thema's lopen nu door de hele school. Het keert terug, steeds op een ander niveau, een treetje hoger. Als kleuterleidster is leuk om te zien hoe het leerwerk dat jij er in stopt, terugkeert op een ander niveau."

Meer dan vier decennia in het onderwijs, gepokt en gemazeld, maar zeker niet afgestompt. "Ik vind het nog altijd leuk. Natuurlijk, onderwijs gaat met golfbewegingen. Ik herken nu dingen die een jaar of tien geleden ook voorbij kwamen. Oh, daar gáán we weer, denk ik soms. Maar jongere collega's moeten ook de kans hebben. En ik leer weer van mijn jongere collega's. Ik doe deze kleutergroep samen met een jonge collega. In haar opleiding leerde ze over hele andere invalshoeken. Wacht, denk ik dan, zo kan het ook. Zo ben ik ook nog volop aan het leren."

"Ook ik heb best wel mindere jaren gehad. Een periode waarin er geen cohesie was met de ouders. Dat straalt af op de groep. Heel vervelend was ook dat we een periode onder het vergrootglas van de inspectie lagen. Het hield verband met het leerlingvolgsysteem waarvoor wij hadden gekozen, het heeft ons drie jaar gekost om te bewijzen dat we echt goed bezig waren. Dat drukt zijn stempel op het hele team. Maar het is goed gekomen, het is fijn dat ouders tegenwoordig heel meelevend en betrokken zijn. Ze hebben vertrouwen in de school en dat straalt ook af op de kinderen. Positieve ouders, positieve kinderen."

Joke Vlaming neemt vrijdag 30 november afscheid. De afscheidsreceptie in De Fontein is van 15:00 tot 16:30 uur.