College wil straf voor eigenaars die monument verwaarlozen
De gemeente wil betere mogelijkheden hebben om eigenaars van een gemeentelijk monument aan te pakken als zij dit gebouw verwaarlozen. B en W willen ook roerende zaken van cultuurhistorisch belang, zoals kunstwerken en -verzamelingen kunnen aanwijzen als beschermde cultuurgoederen
De raad heeft in de Erfgoednota Texel is de Reede (2017) besloten om een instandhoudingsplicht voor gemeentelijke monumenten in een verordening op te nemen. Daardoor wordt niet alleen opzettelijke vernieling van monumenten strafbaar, maar ook het onthouden van "sober en doelmatig" onderhoud voor het behoud van de monumentale waarden.
Verval en zelfs instorting van gemeentelijke monumenten, zoals in 2016 gebeurde met de boet aan het Achterom (uit 1870), maar bijvoorbeeld ook de boet nabij vuiloverslag De Hamster, is het college een doorn in het oog. "Eigenaars die de boel verwaarlozen, tot het moment dat ze geld ontvangen om de boel op te knappen", noemt wethouder Sander van Knippenberg een "perverse prikkel" om in één keer groot onderhoud te gaan plegen, in plaats van regulier sober en doelmatig onderhoud.
De Erfgoedwet (2016) geeft meer aanleiding om de Monumentenverordening Texel te herzien en aan te passen. Het college legt de raad een concept-erfgoedverordening voor, waarin behalve de instandhoudingsplicht ook een aantal andere wijzigingsvoorstellen zijn opgenomen. Het college stelt voor om in navolging van de Erfgoedwet ook voorbescherming op te nemen. Vanaf het moment van kennisgeving van het voornemen om een pand of terrein aan te wijzen als gemeentelijk monument, geldt dan de voorbescherming alsof het al aangewezen is. Dit voorkomt dat de monumentale waarden vogelvrij zijn in de periode tussen kennisgeving en aanwijzing.
Beschermde cultuurgoederen
Ook wordt voorgesteld om in navolging van de Erfgoedwet een regeling op te nemen om beschermde dorpsgezichten aan te kunnen wijzen en beschermde cultuurgoederen. Cultuurgoederen zijn roerende zaken van cultuurhistorisch belang, zoals kunstwerken en –verzamelingen.
Het college mag op eigen gezag gemeentelijke monumenten aanwijzen. In februari gebeurde dat nog met de twee bunkers van Texla. De gemeente stelde daarna een partij "moffenkeien" beschikbaar om de bunker beter toegankelijk te maken.